Σύμφωνα με προβλέψεις, τα επόμενα πέντε χρόνια πάνω από το 80% της αύξησης της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου εκτός του OPEC θα προέρχεται από τη Βραζιλία, τη Γουιάνα και την Αργεντινή, κάτι το οποίο θα αντισταθμίσει τις απώλειες που προκύπτουν από την εμπλοκή των κορυφαίων πετρελαιοπαραγωγών χωρών σε συρράξεις.
Η εταιρεία Petrobras της Βραζιλίας σχεδιάζει να επενδύσει 111 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2029 σε έργα που περιλαμβάνουν την αξιοποίηση κοιτασμάτων στην υπεράκτια ζώνη κοντά στις εκβολές του Αμαζονίου. Η παραγωγή πετρελαίου στην Αργεντινή βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο δεκαετιών.
Η Γουιάνα είναι ένα βήμα πριν να γίνει ο μεγαλύτερος κατά κεφαλήν παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, ενώ το Σουρινάμ είναι μία από τις καυτές περιοχές για τον κλάδο ως προς τις προοπτικές των υπεράκτιων κοιτασμάτων.
Αποθέματα
Το θείο δώρο του πετρελαίου της Νότιας Αμερικής έρχεται σε μια περίοδο που γεωπολιτικές εντάσεις προκαλούν μεγάλη αστάθεια στις αγορές πετρελαίου. Τον Ιούνιο το Ισραήλ διεξήγαγε έναν πόλεμο 12 ημερών με το Ιράν, τη χώρα που διαθέτει τα τέταρτα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο.
Οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022 έχουν διαταράξει τις εξαγωγές πετρελαίου και έχουν παγώσει τις επενδύσεις στην περιοχή. Οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες μετατοπίζουν τις επενδύσεις τους προς τον Νότο.
Η Exxon και η Chevron δραστηριοποιούνται στη λεκάνη Foz do Amazonas, τμήμα της Ισημερινής Μεθορίου (Equatorial Margin), της πιο πολλά υποσχόμενης υπεράκτιας ζώνης της Βραζιλίας. Τα τελευταία χρόνια η εκρηκτική αύξηση της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου έκανε τις ΗΠΑ τον μεγαλύτερο παραγωγό πετρελαίου στον κόσμο, φέρνοντάς τες μπροστά από τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία.
Ωστόσο, καθώς πολλά από τα πλουσιότερα σχιστολιθικά κοιτάσματα, από το Δυτικό Τέξας έως τη Βόρεια Ντακότα, εξαντλούνται και η ποιότητα των εναπομεινασών περιοχών γεώτρησης μειώνεται, οι εταιρείες κατευθύνουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων προς τη Νότια Αμερική.
Είναι η αρχή μιας «επιστροφής σε πιο κλασικές γεωλογικές δομές» δήλωσε ο Ben Hoff, επικεφαλής του τμήματος αναλύσεων της αγοράς εμπορευμάτων στη Societe Generale. «Είναι μια πιο τυπική νοτιοαμερικανική ιστορία».
Λιγότεροι ρύποι
Το νοτιοαμερικανικό πετρέλαιο κοστίζει λιγότερο στον παραγωγό και παράγει λιγότερες εκπομπές κατά την καύση σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Το πετρέλαιο από τη Βραζιλία συνήθως περιέχει λιγότερους ρύπους και η ύπαρξη μεγάλου αριθμού πετρελαιοπηγών στη χώρα σημαίνει ότι απαιτούνται λιγότερες υποδομές για την παραγωγή της ίδιας ποσότητας πετρελαίου, λένε οι ειδικοί.
Η άνθηση της παραγωγής πετρελαίου στη Νότια Αμερική αποτελεί έντονη αντιστροφή της τάσης σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία.
Η παραγωγή πετρελαίου στη Βενεζουέλα, η οποία διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, κατέρρευσε το 2017, όταν ο ηγέτης του απολυταρχικού καθεστώτος Νικολάς Μαδούρο αύξησε τον κρατικό έλεγχο στον συγκεκριμένο κλάδο.
Η παραγωγή της Βολιβίας μειώθηκε δραστικά το 2015, αφού η δήμευση ξένων περιουσιακών στοιχείων πετρελαίου κατά την προηγούμενη δεκαετία τρόμαξε τους επενδυτές. Η Βραζιλία έχει παραμείνει ανοικτή στις ξένες επενδύσεις επί δεκαετίες, παρά την εναλλαγή Αριστεράς και Δεξιάς στην εξουσία.
Το κεφάλαιο
«Η Βραζιλία το έχει καταλάβει» λέει ο Mario Jorge da Silva, επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού της Petrobras, της κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Βραζιλίας και μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Λατινικής Αμερικής. «Είδαμε τι συνέβη στη Βενεζουέλα, στη Βολιβία. Αν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία αναφορικά με τις θεσμικές ρυθμίσεις ή τον σεβασμό των συμβάσεων, το κεφάλαιο δεν έρχεται και χωρίς κεφάλαιο δεν υπάρχει ευημερία».
Κατά τη δημοπράτηση 10 «οικοπέδων» στη ζώνη του Foz do Amazonas που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα, η Exxon απέκτησε μερίδια σε αυτά σε συνεργασία με την Petrobras.
Η Βραζιλία πούλησε μέσω πλειοδοτικού διαγωνισμού τα δικαιώματα εκμετάλλευσης για 19 «οικόπεδα» πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε απόσταση περίπου 300 μιλίων από το Δέλτα του Αμαζονίου, ύστερα από χρόνια αντιδράσεων για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Υποστήριξη
Ο πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα έχει προσφέρει σταθερή υποστήριξη στη βιομηχανία πετρελαίου, παρά τις προσπάθειές του να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή, υποστηρίζοντας ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο είναι απαραίτητα για τη χρηματοδότηση της μετάβασης της Βραζιλίας στην πράσινη ενέργεια. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τα ορυκτά καύσιμα ευθύνονται για πάνω από το 75% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και σχεδόν το 90% του συνόλου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Πιο βορειοδυτικά στις νοτιοαμερικανικές ακτές, τα υπεράκτια κοιτάσματα της Γουιάνας έχουν μετατρέψει τη χώρα των μόλις 800.000 κατοίκων σε πετρελαϊκή υπερδύναμη, με αποθέματα που εκτιμώνται σε πάνω από 11 δισεκατομμύρια βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου (BOE).
Η πετρελαϊκή βιομηχανία της Γουιάνας, όπου για πολλά χρόνια κυριαρχούσε η Shell, πραγματοποιούσε για δεκαετίες άκαρπες γεωτρήσεις στη θάλασσα, μέχρις ότου η Exxon και οι εταίροι της, η Hess και η κινεζική Cnooc, έκαναν μια σειρά ανακαλύψεων μεγάλων κοιτασμάτων, η οποία ξεκίνησε το 2015 και προκάλεσε σοκ στον κλάδο.
«Η Γουιάνα είναι μια εντυπωσιακή ιστορία μιας αναδυόμενης πετρελαιοπαραγωγού χώρας» δήλωσε ο Francisco Monaldi, διευθυντής του Προγράμματος Ενέργειας Λατινικής Αμερικής στο Baker Institute του Πανεπιστημίου Rice. «Θα γίνει ο μεγαλύτερος κατά κεφαλήν παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο».
Η παραγωγή του κοιτάσματος Stabroek – ένα υπεράκτιο «οικόπεδο» 26,7 εκατομμυρίων στρεμμάτων – έχει αυξηθεί σε περίπου 650.000 βαρέλια την ημέρα, ενώ αναμένεται να ξεπεράσει τα 1,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα έως το τέλος του 2027. Η τιμή που απαιτείται για να καλυφθεί το κόστος παραγωγής (break-even cost) είναι χαμηλή – εκτιμάται στα 25-35 δολάρια ανά βαρέλι – χάρη στα μεγάλα, υψηλής ποιότητας κοιτάσματα που βρίσκονται σε σχετικά ρηχά νερά.
Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης της τιμής, το Brent, ο πετρελαϊκός δείκτης αναφοράς για όλον τον κόσμο, διαπραγματευόταν πρόσφατα στα 68 δολάρια το βαρέλι. Ωστόσο, οι ηγέτες της Γουιάνα δεν έχουν εμπειρία στη διαχείριση τέτοιων απροσδόκητων εσόδων, γεγονός που εγείρει ανησυχίες ότι η χώρα μπορεί να μπει στον πειρασμό να αυξήσει τον κρατικό έλεγχο όσο αυξάνεται η παραγωγή, λέει ο Monaldi.
Προβλέψεις
Το Σουρινάμ φιλοδοξεί να γίνει ο επόμενος μεγάλος παραγωγός υπεράκτιου πετρελαίου στη Νότια Αμερική, μετά από χρόνια επιτυχημένων ερευνών κοντά στα θαλάσσια σύνορά του με τη Γουιάνας. Προσελκύει επενδύσεις από εταιρείες όπως η γαλλική TotalEnergies, η αμερικανική APA Corp. με έδρα το Χιούστον και η μαλαισιανή Petronas.
Οι αναλυτές της Rystad για τον ενεργειακό κλάδο προβλέπουν ότι οι υπεράκτιες επενδύσεις στο Σουρινάμ θα μπορούσαν να φθάσουν σχεδόν στα 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2027.
Εξάλλου, ο πετρελαϊκός κλάδος συνεχίζει να αναπτύσσεται και στην Αργεντινή, κυρίως λόγω του σχιστολιθικού κοιτάσματος Vaca Muerta. Από το 2014 η παραγωγή πετρελαίου στο Vaca Muerta έχει δεκαπλασιαστεί, υπερβαίνοντας τα 400.000 βαρέλια την ημέρα, ενώ πρόσφατα πήρε νέα ώθηση χάρη στην πολιτική υπέρ των επενδυτών που εφαρμόζει ο πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι.
(, Wall Street Journal)
