Θα μπορούσε κανείς να πει ότι νέο mandra στον παραδοσιακό κλάδου του μαύρου χρυσού είναι η «ενσωμάτωση» των βασικών δραστηριοτήτων ορυκτών καυσίμων υπό την ομπρέλα της «παραδοσιακής ενέργειας» κλείνοντας παράλληλα το μάτι στην πράσινη μετάβαση.
Ωστόσο, το αν πρόκειται για πραγματική επιθυμία να διαφοροποιήσουν το χαρτοφυλάκιό τους ώστε να καταστεί δυνατόν να συμπεριλάβουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή απλώς ένα από τα FOMO [ή «φόβος απώλειας»] δεν μπορεί να αποδειχθεί ποτέ πέρα από εύλογη αμφιβολία.
Μέχρι στιγμής οι κινήσεις τους μοιάζουν να παλινδρομούν . Αρχικά άρχισαν να πρασινίζουν τα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια, η ενεργειακή κρίση στη συνέχεια επανέφερε τα ορυκτά στο προσκήνια και πλέον οι πολιτικές τους επιτρέπουν διττή ερμηνεία.
Οι μεγάλες ευρωπαϊκές ενεργειακές εταιρείες (Big Oil) διπλασίασαν τις δραστηριότητές τους στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο το 2024 για να επικεντρωθούν στα βραχυπρόθεσμα κέρδη, επιβραδύνοντας – και ενίοτε αντιστρέφοντας – τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα, σε μια αλλαγή συνεχίζεται εν πολλοίς το 2025.
Οι αποφάσεις της BP
Η BP συνέχισε την τακτική αυτή, και πούλησε την αμερικανική της επιχείρηση αιολικής ενέργειας στην ξηρά. Η κίνησή της αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη τάση στον ενεργειακό κλάδο, όπου οι μεγάλες εταιρείες επαναξιολογούν την οικονομική βιωσιμότητα των ενεργειακών έργων χαμηλών εκπομπών άνθρακα λόγω χαμηλότερων από τις αναμενόμενες αποδόσεων.
Η είδηση έρχεται εν μέσω μιας σταθερής ροής αναφορών ότι τόσο οι εταιρείες αιολικής όσο και οι ηλιακές εταιρείες αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα, χάρη στην ενεργειακή ατζέντα του Προέδρου Τραμπ και μια μικρή αλλά ουσιαστική πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο. Είναι η τελευταία σε μια σειρά εξελίξεων που εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την οικονομική βιωσιμότητα των έργων ενεργειακής μετάβασης.
Για την BP, η κίνηση αυτή αντιπροσωπεύει ένα ακόμη βήμα μακριά από την αιολική και ηλιακή ενέργεια , ενώ για τον ευρύτερο κλάδο, είναι ενδεικτική της συνολικής υποχώρησης των Big Oil από επιχειρηματικές δραστηριότητες που δεν αποφέρουν τα αναμενόμενα κέρδη, ακόμη και με τις επιδοτήσεις που οι κυβερνήσεις είναι πρόθυμες να χορηγήσουν σε επιχειρήσεις που ασχολούνται με την αιολική και ηλιακή ενέργεια.
«Έχουμε καταστήσει σαφές ότι ενώ η ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα έχει να διαδραματίσει ρόλο σε μια απλούστερη, πιο στοχευμένη ΒΡ, θα συνεχίσουμε να εξορθολογίζουμε και να βελτιστοποιούμε το χαρτοφυλάκιό μας για να δημιουργούμε αξία», υποστήριξε ο αντιπρόεδρος της BP για το φυσικό αέριο και την ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα, William Lin, σχολιάζοντας την είδηση της εκποίησης. Αφορούσε ένα χαρτοφυλάκιο 1,3 GW σε ήδη υπάρχουσα χωρητικότητα, το οποίο τώρα θα ενταχθεί στο χαρτοφυλάκιο της LS Power.
Με στόχο τα κέρδη
Πράγματι, η BP έχει καταστήσει σαφές ότι επιστρέφει σε αυτό που κάνει καλύτερα και σε αυτό που της αποφέρει κέρδη, ειδικά σε μια εποχή έντονων εικασιών στα μέσα ενημέρωσης ότι η εταιρεία θα πρέπει να τεθεί προς πώληση και να αφήσει τη Shell να την αγοράσει, επειδή αυτή είναι η πιο λογική συγχώνευση. Η Shell έχει διαψεύσει την είδηση, επίσημα, αλλά είναι γεγονός ότι η BP δεν βρίσκεται σε τόσο καλή κατάσταση όσο θα μπορούσε να είναι - και κάποιοι κατηγορούν την πορεία μετάβασής της, την οποία έχει χαράξει ο πρώην πλέον διευθύνων σύμβουλος Μπερνάρντ Λούνεϊ.
Οι υποσχέσεις
Υπό την ηγεσία του Λούνεϊ, η BP ακολούθησε την πράσινη κατεύθυνση με αποφασιστικότητα και ένα εντελώς νέο σύνολο προτεραιοτήτων. Η εταιρεία υποσχέθηκε να απαλλαγεί γρήγορα και με μανία από τον άνθρακα και να μετατραπεί από μια μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία σε μια μεγάλη δύναμη μέσα σε λίγα χρόνια. Αυτό όμως, δεν λειτούργησε.
Λιγότερο από πέντε χρόνια μετά την αρχική ανακοίνωση της πράσινης στροφής, η BP εγκατέλειψε τη φιλοδοξία της να αυξήσει την παραγωγή ενέργειας από αιολική και ηλιακή ενέργεια κατά 20 φορές έως το 2030 και εγκατέλειψε προηγούμενα σχέδια για μείωση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου με σκοπό τη μείωση των εκπομπών φέτος.
Η εμφάνιση του Τραμπ
Όλα αυτά συνέβησαν στις αρχές του έτους, καθώς αυξάνονταν τα στοιχεία που αποδείκνυαν ότι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια μπορεί να είναι ένας ευγενής στόχος, αλλά δεν είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση, τουλάχιστον όχι στην κλίμακα που το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αποφέρουν κέρδη. Στη συνέχεια, ο παράγοντας Τραμπ ήρθε στο προσκήνιο, και μάλιστα σαρωτικά.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει κρύψει την αποστροφή του για την αιολική ενέργεια, και ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του ήταν να αναστείλει την κατασκευή νέων ανεμογεννητριών, πιθανώς προκαλώντας μεγάλο πανικό μεταξύ των κατασκευαστών που υπέθεσαν ότι τα έργα τους θα ήταν ασφαλή.
Ο πανικός στις αγορές
Και όως υπογραμμίζει το oilprice.com πράγματι, υπάρχει βάσιμος λόγος για πανικό. Μια πρόσφατη έκθεση της Enverus διαπίστωσε ότι μόνο το 57% των έργων αιολικής ενέργειας στις Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβίωναν από το One Big, Beautiful Bill. Αυτό σημαίνει ότι έως και το 43% απειλείται να καταστραφεί μέχρι το τέλος των επιδοτήσεων, αλλά η ηλιακή ενέργεια τα πάει ακόμη χειρότερα - η Enverus εκτίμησε ότι μόνο το 30% της ηλιακής ισχύος είναι ανθεκτική στο τέλος των επιδοτήσεων.
Φαίνεται ότι η διοίκηση της BP γνωρίζει πολύ καλά αυτές τις εξελίξεις. Είναι επίσης σε καλό δρόμο για να αποκομίσει 20 δισεκατομμύρια δολάρια από διάφορες εκποιήσεις σύμφωνα με τα στρατηγικά σχέδια που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα φέτος. Για το τρέχον έτος, ο στόχος εκποίησης είναι μεταξύ 3 και 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια να έχουν ήδη ολοκληρωθεί μέχρι τον Απρίλιο. Η εταιρεία δεν αποκάλυψε το μέγεθος της συμφωνίας εκποίησης αιολικής ενέργειας.
Η επιστροφή στη Λιβύη
Εν τω μεταξύ, η BP επιστρέφει στη Λιβύη, την οποία εγκατέλειψε μαζί με άλλες μεγάλες εταιρείες όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος πριν από μια δεκαετία. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η εταιρεία υπέγραψε προκαταρκτική συμφωνία με την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου για την ανασυγκρότηση δύο μεγάλων κοιτασμάτων στη λεκάνη της Σύρτης. Η BP θα ανοίξει επίσης ξανά το γραφείο της στη χώρα μέχρι το τέλος του έτους, σύμφωνα με τους Financial Times.
Η μεγάλη εικόνα
Από την αιολική και την ηλιακή ενέργεια και πίσω στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, η πορεία φαίνεται να είναι για τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες. Ωστόσο, αυτή δεν είναι η πλήρης εικόνα. Οι υπερμεγέθεις εταιρείες έχουν επενδύσει σημαντικά στη διαφοροποίησή τους σε πράγματα όπως η παραγωγή ενέργειας από πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, η δέσμευση άνθρακα και άλλες εναλλακτικές πηγές ενέργειας, κυρίως υπό την πίεση των κυβερνήσεων, αλλά πιθανώς και από μια γνήσια επιθυμία να διαφοροποιηθούν προκειμένου να γίνουν πιο ανθεκτικές μακροπρόθεσμα.
Το πρόβλημα με την αιολική και ηλιακή ενέργεια ήταν ότι δεν απέφερε τις αποδόσεις που υποσχέθηκαν οι υποστηρικτές της. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια θα ήταν ταυτόχρονα φθηνές για τους καταναλωτές και κερδοφόρες για τους παραγωγούς, παρόλο που οι δύο ήταν εξ ορισμού αμοιβαία αποκλειόμενες. Η Big Oil το έχει συνειδητοποιήσει αυτό. Η εκποίηση της BP είναι η τελευταία αναγνώριση του γεγονότος. Αλλά δεν έχουν χαθεί όλα για τους υποστηρικτές της μετάβασης.
H στροφή της Σαουδικής Αραβίας
Η Σαουδική Αραβία εν τω μεταξύ ενισχύει τη θέση της ως μελλοντικός προμηθευτής καθαρής ενέργειας στην Ευρώπη μέσω μιας σειράς συμφωνιών που υπογράφηκαν στο Ριάντ, με στόχο τη δημιουργία διαδρόμων εξαγωγής για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πράσινο υδρογόνο.
Οι συμφωνίες υπογράφηκαν από την ACWA Power παρουσία του Υπουργού Ενέργειας, Πρίγκιπα Abdulaziz bin Salman bin Abdulaziz Al Saud, κατά τη διάρκεια ενός ειδικού εργαστηρίου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις εξαγωγές πράσινου υδρογόνου.
Η εκδήλωση συγκέντρωσε ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους από τη Σαουδική Αραβία, την Ελλάδα, τη Γαλλία και τη Γερμανία, μαζί με στελέχη κορυφαίων διεθνών εταιρειών.
Υπογράφηκε πολυμερές μνημόνιο συμφωνίας με εξέχουσες ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως η ιταλική Edison SpA, η γαλλική TotalEnergies Renewables SAS, η ιταλική Zhero Europe BV και η γερμανική EnBW. Το πλαίσιο αυτό θα αξιολογήσει τη ζήτηση της αγοράς και θα εξετάσει τη σκοπιμότητα ανάπτυξης μεγάλης κλίμακας έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ειδικά για ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Οι μεμονωμένες συμφωνίες
Η ACWA Power εξασφάλισε επίσης μεμονωμένες συμφωνίες με βασικούς εταίρους υποδομών, συμπεριλαμβανομένης της ιταλικής τεχνικής συμβουλευτικής εταιρείας CESI και των μεγάλων παρόχων τεχνολογίας Prysmian, GE Vernova, Siemens Energy και Hitachi.
Αυτές οι συνεργασίες επικεντρώνονται στην ανάπτυξη προηγμένων διαδρόμων μεταφοράς ενέργειας για την ενίσχυση της αξιοπιστίας του εφοδιασμού και της αποδοτικότητας των διασυνοριακών υποδομών.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμφωνία κοινής ανάπτυξης με τον Γερμανό εταίρο EnBW για την πρώτη φάση του Yanbu Green Hydrogen Hub, η οποία έχει προγραμματιστεί για εμπορική λειτουργία έως το 2030. Η εγκατάσταση θα διαθέτει ολοκληρωμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μονάδες αφαλάτωσης για ηλεκτρόλυση υδρογόνου, δυνατότητες μετατροπής αμμωνίας και ειδικό τερματικό σταθμό εξαγωγής.
Οι πρωτοβουλίες αξιοποιούν τη στρατηγική γεωγραφική θέση της Σαουδικής Αραβίας και τον ηγετικό της ρόλο στο έργο του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC). Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του βασιλείου στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας το τοποθετούν ως κρίσιμο παράγοντα στη μετάβαση της Ευρώπης στην καθαρή ενέργεια.
