Όπως ειπώθηκε τα υψηλά τέλη διέλευσης της Τουρκίας, δυσχεραίνουν τη χρήση των Στενών από τάνκερ και ένα έργο όπως ο αγωγός θα μπορούσε να αποτελέσει μια αποτελεσματική και συγχρόνως πιο οικονομική λύση.
Νωρίτερα οι υπουργοί των χωρών των δυτικών Βαλκανίων πραγματοποίησαν στην Αθήνα την πρώτη Διυπουργική Διάσκεψη για την Ενέργεια (1st Athens Ministerial Energy Dialogue) που διοργάνωσε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σκοπός της Διάσκεψης είναι η εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων προκειμένου να επιτευχθεί η ενεργειακή ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής και να διασφαλιστούν προσιτές τιμές για τους καταναλωτές. Στη διάσκεψη μετείχε και ο υπουργός Πράσινης Μετάβασης της Ιταλίας, Gilberto Pichetto Fratin μέσω τηλεδιάσκεψης καθώς και οι κ.κ. Balluku, Hristov, Popescu και Rizvanolli.
Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Κώστας Σκρέκας επισήμανε τις σοβαρές επενδύσεις της Ελλάδας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αλλά ταυτόχρονα πρόσθεσε πως η κυβέρνηση επιταχύνει τις έρευνες για πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου. Από το 2020 – 2022 ολοκληρώθηκαν ή εξελίσσονται σεισμικές έρευνες σε πέντε περιοχές της χώρας, είπε, και πρόσθεσε πως υπάρχουν βάσιμες ελπίδες πως η Ελλάδα μπορεί να γίνει εξαγωγική χώρα στο φυσικό αέριο.
Σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα για να επιταχυνθούν οι επενδύσεις σε ΑΠΕ απαιτείται αναβάθμιση του δικτύου μεταφοράς, των διασυνδέσεων με τα νησιά και των διεθνών διασυνδέσεων. Μεταξύ των διεθνών διασυνδέσεων περιλαμβάνεται και το σχέδιο για εξαγωγή πράσινης ενέργειας στη Γερμανία καθώς και το σχέδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Αίγυπτο. Στο πεδίο της εξοικονόμησης είπε πως η Ελλάδα το τελευταίο τρίμηνο μείωσε την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά σχεδόν 28%.
Από την πλευρά τους, οι υπουργοί Ελλάδας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας δήλωσαν ότι επιμένουν στην υποστήριξη της επιβολής πλαφόν στο φυσικό αέριο χωρίς να περιμένουν οριστική απόφαση στο συμβούλιο υπουργών της Πέμπτης. «Δεν πιστεύουμε πως το πλαφόν θα δημιουργήσει πρόβλημα προμήθειας, αλλά αντίθετα βλέπουμε με το σημερινό καθεστώς την Ε.Ε. να πληρώνει το πιο ακριβό αέριο στον κόσμο» είπε ο κ. Σκρέκας, «με αποτέλεσμα να έχουμε υψηλές τιμές και στο ηλεκτρικό ρεύμα. Πρέπει να πάρουμε αποφάσεις τώρα ακόμα και αν χρειαστεί αργότερα να τις προσαρμόσουμε».
Οι νέες επενδύσεις και οι ΑΠΕ
Η κα Belinda Balluku, υπουργός Υποδομών και Ενέργειας της Αλβανίας υποστήριξε πως στη γειτονική χώρα το 100% της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται από υδροηλεκτρικούς σταθμούς και η φετινή χρονιά ήταν πολύ καλή δύσκολη λόγω των περιορισμένων βροχοπτώσεων. «Είχαμε εννέα μήνες ξηρασίας» φέτος υποστήριξε. Σχεδιάσαμε στρατηγική διαφοροποίησης των πηγών ώστε να μην είμαστε στο έλεος του καιρού. Κυρίως βασιζόμαστε στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) με φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα στο νέο σχεδιασμό και ήδη έχουμε προσελκύσει ισχυρές εταιρείες όπως η γαλλική Voltalia και η επίσης γαλλική TotalEnergies.
Για το τερματικό φυσικού αερίου (LNG) στη Αυλώνα είπε προωθείται κανονικά με ισχυρούς εταίρους με στόχο να αποτελέσει περιφερειακό κόμβο. Ήδη σχεδιάζεται διασύνδεση του τερματικού με τον αγωγό φυσικού αερίου ΤΑΡ που διέρχεται από τη χώρα. Παράλληλα προωθείται η επαναλειτουργία σταθμού ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο που είχε σταματήσει.
Από τον Σεπτέμβριο του 2021 λαμβάνονται μέτρα για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων καθώς το 30% των ενεργειακών αναγκών της Αλβανίας καλύπτονται από εισαγωγές. Υπάρχουν τρεις ιδιωτικές εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας στη γειτονική χώρα που είχαν τετραπλάσια κέρδη και η κυβέρνηση ετοιμάζει έκτακτο φόρο 50% στα συγκεκριμένα κέρδη.
Ο κ. Rosen Hristov, υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας, τόνισε πως ο αγωγός IGB είναι πολύ σημαντική υποδομή γιατί επέτρεψε στη χώρα να αποκτήσει πρόσθετες πηγές στο φυσικό αέριο όπως το Αζερμπαϊτζάν μέσω της σύνδεσης με τον ΤΑΡ. «Ηδη σχεδιάζουμε διπλασιασμό της χωρητικότητας του IGB και παράλληλα αναπτύσσουμε μαζί με την Ελλάδα πλωτούς τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) όπως στην Αλεξανδρούπολη».
Ο κ. Hristov επισήμανε για το τοπικό διυλιστήριο της Lukoil της Βουλγαρίας στην ουσία δε μπορούσε να προμηθευτεί αργό μέσω τάνκερ λόγω του πενταπλασιαμού των τελών στα Στενά του Βοσπόρου και γι’ αυτό επετράπη στη χώρα να προμηθεύεται αργό από άλλες πηγές. Ο υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας τόνισε πως έχει επανέλθει η συζήτηση για τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη παράλληλα με τη διασύνδεση ελληνικών λιμανιών με βουλγαρικά λιμάνια. Στις ΑΠΕ αναμένονται επενδύσεις τριών δισ. ευρώ σε φωτοβολταϊκά που θα λειτουργήσουν σταδιακά από το 2025. Προωθούνται νομοθετικές ρυθμίσεις π.χ. για την αξιοποίηση γεωθερμικών πεδίων, προγράμματα εξοικονόμησης, αλλά και τεχνολογίες αποθήκευσης από αντλησιοταμίευση μέχρι υπόγειες μονάδες, κ.α.
Ο κ. Virgil-Daniel Popescu, υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας, επισήμανε πως η γειτονική χώρα επενδύει σε δύο πρόσθετους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού από πυρηνική ενέργεια σε συνεργασία με διεθνείς ομίλους που θα λειτουργούν μέχρι το 2031. Ταυτόχρονα προχωρά στην εγκατάσταση μικρότερου πυρηνικού αντιδραστήρα που θα λειτουργεί μέχρι το 2026. Στόχος τα 7,9 GW μονάδες ΑΠΕ μέχρι το 2030 χωρίς να περιλαμβάνονται τα υπεράκτια αιολικά όπου υπάρχει σημαντικό δυναμικό και ετοιμάζεται σχετικό νομοθετικό πλαίσιο. Περίπου το 60% θα είναι από πυρηνικά και το 40% από ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας.
Σημαντικές επενδύσεις σχεδιάζονται για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου με την πρώτη παραγωγή να αναμένεται το τέλος του 2026 ή στις αρχές του 2027 με τη Ρουμανία να μετατρέπεται σε καθαρό εξαγωγέα φυσικού αερίου.
Η κα Artane Rizvanolli, υπουργός Οικονομικών του Κοσσυφοπεδίου, εξήγησε πως το 95% των ενεργειακών αναγκών καλύπτεται σήμερα από το λιγνίτη, με μονάδες που είναι 50 και 60 ετών. Στη διάρκεια του καλοκαιριού έγιναν επενδύσεις σε τέσσερις από τις πέντε μονάδες και παράλληλα προωθούνται προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας με αξιόλογα αποτελέσματα. Στόχος είναι η ενίσχυση των ΑΠΕ από 5% στο 35% μέχρι το 2031. Το μεγάλο στοίχημα είναι η κάλυψη της ζήτησης για θέρμανση από ΑΠΕ και αυτή την περίοδο προωθεί μία από τις μεγαλύτερες μονάδες της Ευρώπης για θέρμανση από ηλιακή ενέργεια. Επενδύσεις προωθούνται σε μονάδες αποθήκευσης 350 MW σε συνεργασία με αμερικανικό όμιλο. Για τις επενδύσεις σε διασυνδέσεις τόνισε πως φέτος ξεκινά χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας με Αλβανία.
