"Δεν ανοίγουμε ακόμα το μπουκάλι με τη σαμπάνια, αλλά την κρατάμε στο ψυγείο, περιμένοντας ως το επόμενο έκτακτο Συμβούλιο στα μέσα Δεκεμβρίου", δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γ. Σικέλα. Ο ίδιος σημείωσε ότι η πιθανότερη ημερομηνία είναι η 13η Δεκεμβρίου, αλλά μένει να επιβεβαιωθεί.
Σχετικά με το μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς που πρότεινε η Επιτροπή, ο Γ. Σικέλα τόνισε ότι "οι συζητήσεις είναι σύνθετες", καθώς υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις για το πώς και υπό ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να λειτουργήσει το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. "Θα εργαστούμε σκληρά τις επόμενες ημέρες για να επιτύχουμε μια συμφωνία, αυτός είναι ο στόχος", τόνισε ο προεδρεύων του Συμβουλίου, συμπληρώνοντας ότι είναι πολλά αυτά τα οποία διακυβεύονται σε περίπτωση μη συμφωνίας.
Ο Γ. Σικέλα τόνισε, επίσης ότι υπάρχει επί της αρχής συμφωνία όσον αφορά τους δύο άλλους κανονισμούς που αφορούν στην αδειοδότηση των ανανεώσιμων πηγών και στον κανονισμό για τις κοινές προμήθειες φυσικού αερίου και το μηχανισμό αλληλεγγύης. Εξήγησε, ωστόσο, ότι οι δύο αυτοί κανονισμοί θα πρέπει να υιοθετηθούν μαζί με τον κανονισμό για το μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς (ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου).
(upd:15:40) Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, συμμετείχε στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε σήμερα, Πέμπτη 24 Νοεμβρίου, στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου, στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε η πρόταση της Ελλάδας, όπως είχε διατυπωθεί ξεκάθαρα από τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, από τον περασμένο Μάρτιο, για την ανάγκη επιβολής πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου.
Κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου συζητήθηκαν:
· H πρόταση για τη θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης τιμών, με στόχο την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας.
· Η πρόταση για τη θέσπιση πλαισίου για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ευρώπη.
· Η πρόταση για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω του καλύτερου συντονισμού των αγορών φυσικού αερίου.
Πριν την έναρξη του Συμβουλίου, η Ελλάδα συγκάλεσε συντονιστική συνάντηση των 15 Υπουργών Ενέργειας, που υποστηρίζουν εδώ και καιρό την επιβολή του πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, συμφωνήθηκε να ζητήσουν την ταυτόχρονη υιοθέτηση και των τριών Κανονισμών στο νέο Έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, στις 13 Δεκεμβρίου.
Ο κ. Σκρέκας, κατά την τοποθέτησή του στο Συμβούλιο, δήλωσε ικανοποιημένος από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για μηχανισμό διόρθωσης τιμών, ωστόσο εξέφρασε τη διαφωνία του για την αποτελεσματικότητα των προϋποθέσεων ενεργοποίησής του: «Το πλαφόν στα 275 ευρώ/MWh δεν αποτελεί στην πραγματικότητα ανώτατο όριο. Χρειαζόμαστε ένα ρεαλιστικό μηχανισμό που να εφαρμόζεται στην πράξη. Με ένα ανώτατο όριο μεταξύ 150 και 200 ευρώ/MWh, η Ευρώπη μπορεί να εξασφαλίσει το φυσικό αέριο που χρειάζεται και να προκαλέσει σημαντικές μειώσεις της ζήτησης».
Όπως σημείωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αν ο προτεινόμενος μηχανισμός είχε τεθεί σε ισχύ κατά τη διάρκεια του περασμένου Αυγούστου, οπότε και σημειώθηκαν ιστορικά υψηλά στις τιμές του φυσικού αερίου, δεν θα είχε ενεργοποιηθεί και το ράλι των τιμών δεν θα είχε περιοριστεί. Και αυτό γιατί, η τιμή φυσικού αερίου, μπορεί να ξεπέρασε τα 275 ευρώ/MWh, αλλά όχι για δύο συνεχόμενες εβδομάδες, όπως προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ίδιο θα είχε συμβεί ακόμα και αν το όριο τιμής είχε οριστεί στα 250 ευρώ/MWh.
Επιπλέον, ο κ. Σκρέκας υπογράμμισε την ανάγκη εφαρμογής του μηχανισμού όταν η αγορά λειτουργεί σε συνθήκες ηρεμίας και όχι σε έκτακτες περιόδους, όταν οι τιμές έχουν ξεπεράσει το ανώτατο όριο για πολλές ημέρες: «Αν περιμένουμε τόσο μεγάλο διάστημα για να επιβάλουμε μείωση της τιμής, δεν είναι εύκολο να περιορίσουμε την τιμή στο επίπεδο του ανώτατου ορίου. Αυτό θα είναι αποσταθεροποιητικό». Σχετικά με τη διαδικασία ενεργοποίησης του μηχανισμού, ο κ. Σκρέκας πρότεινε το ανώτατο όριο να επιβάλλεται αυτόματα αλλά να καταργείται με πολιτική απόφαση.
Κλείνοντας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας τόνισε ότι η πρόταση μπορεί να βελτιωθεί και να αναδειχθεί σε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό, τον οποίο οι αγορές θα λάβουν σοβαρά υπόψιν.
Τέλος, ο κ. Σκρέκας, στην τοποθέτησή του για τους κανονισμούς αδειοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και αλληλεγγύης, ανέφερε ότι κινούνται σε θετική κατεύθυνση. Ωστόσο, υποστήριξε, πως και οι δύο αυτοί μηχανισμοί είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με τον μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς και θα πρέπει να εγκριθούν ταυτόχρονα στο επόμενο Έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε..
Νωρίτερα το energypress έγραφε:
(upd: 13:17) Στις 13 Δεκεμβρίου θα γίνει το νέο έκτακτο Συμβούλιο Ενέργειας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
H προεδρία της Κομισιόν κατά την αρχική της τοποθέτηση πρότεινε το νέο συμβούλιο στις 13 Δεκεμβρίου, όταν ενημερώθηκε για το αποτέλεσμα της συντονιστικής συνάντησης των «15» που συγκάλεσε η Ελλάδα.
Στο σημερινό συμβούλιο Ενέργειας βρίσκονται στο τραπέζι, πέραν της πρότασης της Κομισιόν για το πλαφόν στο αέριο, δύο ακόμα θέματα (κανονισμοί): Πρώτον, αυτό που αφορά τις κοινές αγορές φυσικού αερίου και τα μέτρα αλληλεγγύης σε περιπτώσεις κρίσεων εφοδιασμού. Δεύτερον, την επιτάχυνση της αδειοδότησης για την εγκατάσταση υποδομών ΑΠΕ.
Οι 15 χώρες ήθελαν να εγκριθούν μαζί και οι 3 κανονισμοί σε ένα επόμενο έκτακτο συμβούλιο στις 11 ή στις 13 Δεκεμβρίου και όχι στο τακτικό συμβούλιο που είναι προγραμματισμένο για τις 19 Δεκεμβρίου. Σεβόμενοι αυτή την πλειοψηφία, η τσεχική προεδρία πρότεινε να υιοθετούν και οι τρεις κανονισμοί στις 13 Δεκεμβρίου σε ένα έκτακτο συμβούλιο, χωρίς να υπάρξει πολιτική συμφωνία σήμερα επί των δύο άλλων κανονισμών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, όλοι συμφωνούσαν να απαιτήσουν την ταυτόχρονη υιοθέτηση των τριών κανονισμών σε έκτακτο συμβούλιο στις 13/12 χωρίς να υπάρξει πολιτική συμφωνία επί των δύο πρώτων, αλλά να παγώσουν τα κείμενα ως έχουν, καθώς θεωρούνται κατά βάση ικανοποιητικά έως ότου καταλήξουν οι συνομιλίες επί του κανονισμού για το πλαφόν.
Στη συζήτηση που ακολούθησε από τους «15» μόνο Γαλλία και Πορτογαλία περιορίσθηκαν να αποδεχθούν την πρόταση της προεδρίας χωρίς να απαιτήσουν πρωτοβούλως την υιοθέτηση των τριών κειμένων ως πακέτο στις 13/12.
Η Λετονία είπε ότι θα μπορούσε να δεχθεί ότι επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία επ' αυτών χωρίς να υποστηρίξει την υιοθέτησή τους.
Η Γερμανία ανέφερε ότι αποδέχεται την πρόταση της προεδρίας για ταυτόχρονη υιοθέτηση των τριών κειμένων σε νέο έκτακτο συμβούλιο στις 13 Δεκεμβρίου υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν σεβαστές οι δικλείδες ασφαλείας που υιοθέτησε το ευρωπαϊκό συμβούλιο.
Πρόσθεσε ότι θεωρεί τα κείμενα των δύο κανονισμών ως σταθεροποιημένα και δεσμεύθηκε να διαπραγματευθεί με καλή τη πίστη επί του τρίτου για το πλαφόν εν όψει του νέου έκτακτου συμβουλίου.
Εξέφρασαν την αντίθεσή τους στη μη υιοθέτηση των δύο πρώτων κανονισμών Λουξεμβούργο, Αυστρία, Εσθονία, Δανία, Ολλανδία, Φινλανδία, Ιρλανδία.
Η Κύπρος υποστήριξε την προσέγγιση που πρότεινε η προεδρία.
Νωρίτερα το energypress έγραφε:
Αντιμέτωπη με την ασφυκτική πίεση πλειάδας κυβερνήσεων, που θεωρούν ότι η πρόταση για το πλαφόν στα 275 ευρώ / MWh κινείται σε λάθος κατεύθυνση, δεν είναι προς το συμφέρον των πολιτών και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε αυξήσεις τιμών, θα βρεθεί στο σημερινό συμβούλιο των υπ. Ενέργειας, η Κομισιόν.
Σε σκληρή γραμμή και η Αθήνα, που χαρακτηρίζει παράλογη την πρόταση, και που μαζί με ένα μπλοκ 15 χωρών, μεταξύ των οποίων Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο, Πολωνία, Γαλλία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Λετονία και Λιθουανία, θα ζητήσουν το ανώτατο όριο να ορισθεί μεταξύ 150-200 ευρώ, ως η μόνη πιθανή λύση να μειωθούν οι τιμές.
Απέναντι στους «15» θα στοιχηθεί ένα μικρό αλλά ισχυρό μπλοκ από τις Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία, Φινλανδία, που ανέκαθεν διαφωνούσαν με την ιδέα, θεωρώντας την ικανή να διώξει τους προμηθευτές LNG εκτός Ευρώπης.
Στην είδηση μάλιστα της κοινοτικής πρότασης για πλαφόν στα 275 ευρώ/ ΜWh, το μπλοκ του Βορρά λέγεται ότι καθησύχασε, με το σκεπτικό πως δύσκολα πρόκειται ποτέ να ενεργοποιηθεί ένα τέτοιο μέτρο, του οποίου η εφαρμογή απαιτεί τόσο υψηλές τιμές και σύνθετες προϋποθέσεις: Η τιμή διακανονισμού παραγώγου του επόμενου μήνα στο TTF να υπερβαίνει τα 275 ευρώ για δύο εβδομάδες. Και ταυτόχρονα, για τις πρώτες δέκα ημέρες, η τιμή TTF να διαπραγματεύεται σε επίπεδα 58 ευρώ υψηλότερα από την τιμή αναφοράς του LNG, όπως αυτή θα προκύπτει από τον ημερήσιο μέσο όρο ενός καλαθιού τιμών.
Μετάθεση στο μέλλον
Ποια η πιθανότερη εξέλιξη για το σημερινό συμβούλιο υπουργών; Η συνεδρίαση των 27 να αναλωθεί σε μία γενική συζήτηση για την τιμή, συγκεκριμένη απόφαση να μην ληφθεί, άρα το θέμα να μετατεθεί για το μέλλον, για το επόμενο τακτικό συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στις 19 Δεκεμβρίου.
Ενόψει της σημερινής συνόδου, οι υπουργοί της ομάδας των «4», μεταξύ των οποίων και ο Κ.Σκρέκας (Ελλάδα, Ιταλία, Βέλγιο, Πολωνία) και εν συνεχεία των «15», είχαν χθες συνάντηση, προκειμένου να καταλήξουν σε μια κοινή θέση.
Ποια είναι αυτή; Οτι η πρόταση για 275 ευρώ/ MWh, μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει ακόμη και σε αυξήσεις τιμών, και ότι αν τυχόν υιοθετούνταν, η ΕΕ θα έστελνε το μήνυμα ότι μπορεί να πληρώνει φυσικό αέριο σε τέτοιες τιμές, όταν στην πραγματικότητα δεν είναι σε θέση να το κάνει.
Τι μήνυμα έστειλε η αγορά
Στον απόηχο της πληθώρας αντιδράσεων εναντίον της κοινοτικής πρότασης - από τον Ισπανό πρωθυπουργό Σάντσεθ έως τον Πολωνό Μοραβιέτσκι - η αγορά παραγώγων του ολλανδικού κόμβου αντέδρασε με άνοδο. Η αιτία ότι προεξοφλεί ναυάγιο στο θέμα του πλαφόν. Η χθεσινή τιμή του συμβολαίου του φυσικού αερίου για τον Δεκέμβριο έφτασε ακόμη και τα 133 ευρώ στον TTF, για να κλείσει τελικά στα 129 ευρώ.
Τυχόν αποτυχία σήμερα των «27» να έρθουν σε συμφωνία, θα φέρει πιθανότατα και νέα άνοδο τιμών, οι οποίες μοιάζει να έχουν παγιωθεί σταθερά πάνω από τα 120 ευρώ, δείγμα της νευρικότητας που διακρίνει εσχάτως την αγορά.
Δεν είναι τυχαίο ότι προ μηνών και μόνο η διαρροή πως η ΕΕ εξετάζει πλαφόν στο LNG, είχε μειώσει τις τιμές. Αλλά η ίδια η δημοσιοποίηση, τη Τρίτη, του μηχανισμού διόρθωσης (correction mechanism), και οι αντιδράσεις που αυτή προκάλεσε, τις αύξησε και πάλι, καθώς εγείρονται πάρα πολλές αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα και την εφαρμογή του.
Το σκεπτικό της πρότασης, πως λειτουργεί
Η λογική πάντως πίσω από τη πρόταση της Κομισιόν για πλαφόν στο αέριο δεν αποσκοπεί στην μείωση της τιμής του, αυτή επιτυγχάνεται μόνο με περιορισμό της κατανάλωσης. Η λογική της είναι με ποιό τρόπο θα αποφευχθεί μια νέα ανισορροπία στην αγορά, όπως εκείνη του περασμένου καλοκαιριού, όταν οι τιμές είχαν φτάσει σε ιστορικά υψηλά και οι αποκλίσεις ανάμεσα στον ολλανδικό δείκτη TTF και τις τιμές του LNG είχαν εκτιναχθεί σε αστρονομικά επίπεδα.
Η μόνιμη αναφορά των κοινοτικών στον Αύγουστο δεν είναι τυχαία, όπως φαίνεται και από τα συνοδευτικά έγγραφα που συνοδεύουν τις ανακοινώσεις της Επιτρόπου Σίμσον. Με βάση τη «φωτογραφία» όσων είχαν συμβεί τότε, η πρόταση παίρνει ως σημείο αναφοράς την τιμή παραγώγων του one month ahead στο ολλανδικό χρηματιστήριο και τη συγκρίνει, με τη τιμή LNG του δείκτη S&P Global του Platts.
Για να εφαρμοστεί επομένως ο μηχανισμός θα πρέπει τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στον TTF της Ολλανδίας, στην αγορά αναφοράς του φυσικού αερίου, να υπερβαίνουν τα 275 ευρώ η μεγαβατώρα για δύο εβδομάδες και ταυτόχρονα το χάσμα μεταξύ των τιμών TTF και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) να είναι μεγαλύτερο από 58 ευρώ για 10 ημέρες διαπραγμάτευσης.
Οσο για τη τιμή αναφοράς του LNG, θα προκύπτει από τον ημερήσιο μέσο όρο ενός καλαθιού τιμών. Αυτό θα αποτελείται από την Daily Spot Mediterranean Market, την Daily Spot Northwest Europe Market και την ημερήσια εκτίμηση της τιμής που θα εκπονηθεί από τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), όπως έχει προταθεί να γίνει από τη Κομισιόν.
