Το «ακανθώδες» ζήτημα του κόστους σε συνθήκες που πλέον είναι ορατός ο κίνδυνος ριζικής ανατροπής των business plan που έχουν εκπονήσει επενδυτές για νέα έργα ΑΠΕ υπογραμμίζει στην τελευταία του έκθεση ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για τον μήνα Μάιο.
Οι τιμές για πολλές πρώτες ύλες καθώς και τα έξοδα μεταφοράς ακολουθούν ανοδική πορεία από τις αρχές του 2021. Από τον Μάρτιο του 2022, η τιμή για ένα φωτοβολταϊκό πολυπυριτίου έχει αυξηθεί περισσότερο από τέσσερις φορές, ο χάλυβας κατά 50%, ο χαλκός αυξήθηκε κατά 70%, το αλουμίνιο διπλασιάστηκε και το κόστος μεταφοράς σχεδόν πενταπλασιάστηκε. Η αντιστροφή της μακροπρόθεσμης τάσης μείωσης του κόστους αντανακλάται στις υψηλότερες τιμές των ανεμογεννητριών και των ηλιακών πάνελ καθώς οι κατασκευαστές περνούν στην τιμή του προϊόντος τα αυξημένα κόστη παραγωγής.
Συγκριτικά με το 2020, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμάει ότι το συνολικό κόστος επένδυσης για ένα νέο φωτοβολταϊκό πάρκο μεγάλης κλίμακας και ένα χερσαίο αιολικό είναι από 15% έως 25% υψηλότερο το 2022. Τα αυξημένα κόστη ναύλων είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που συνεισφέρει στις συνολικές αυξήσεις των τιμών για χερσαία αιολικά. Για τα φωτοβολταϊκά, η «πηγή» της πρόσθετης επιβάρυνσης αφορά ομοιόμορφα τις αυξημένες τιμές στη μεταφορά, το πολυπυρίτιο και τα μέταλλα.
Οι υψηλές τιμές σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα επιδρούν στην αύξηση του κόστους παραγωγής για τα υλικά που χρησιμοποιούνται στις ανανεώσιμες τεχνολογίες με δεδομένο ότι ορυκτά καύσιμα χρησιμοποιούνται τόσο κατά την βιομηχανική επεξεργασία όσο και κατά την παραγωγή των συγκεκριμένων προϊόντων.
Αν και σημαντική σε απόλυτα νούμερα, ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο IEA, η αύξηση του κόστους στις ΑΠΕ δεν έχει πλήξει την ανταγωνιστικότητα των ΑΠΕ επειδή οι τιμές των ορυκτών καυσίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί με πολύ μεγάλους ρυθμούς από το τελευταίο τέταρτο του 2021.
Ιστορικά οι τιμές σε διαγωνισμούς φωτοβολταϊκών και αιολικών (μακροπρόθεσμα συμβόλαια) ήταν υψηλότερα έναντι των τιμών χονδρικής ρεύματος σε πολλές μεγάλες αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως, ακόμη και η υψηλότερη τιμή συμβολαίου στην κατηγορία των χερσαίων αιολικών που έχει κλειστεί τα τελευταία πέντε χρόνια είναι κατά 50% μικρότερη της μέσης τιμής χονδρικής σήμερα στην ΕΥρώπαϊκή Ένωση. Μάλιστα ανάλογη εικόνα παρουσιάζεται και στα συμβόλαια για νέα έργα που παρά την αύξηση του κόστους όπως καταγράφεται παραπάνω, οι τιμές συνεχίζουν να βρίσκονται χαμηλότερα των τιμών χονδρικής κατά την διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου.
Για παράδειγμα, η τιμή για ένα φωτοβολταϊκό μεγάλης κλίμακας και ένα χερσαίο αολικό αυξήθηκε περίπου 15-25% στον πρόσφατο διαγωνισμό της Ισπανίας που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, σε 37 δολάρια/MWh και 35 δολάρια/MWh, αντίστοιχα. Και πάλι, αυτές οι τιμές αποτελούν το 1/10 της μέσης τιμής χονδρικής της Ισπανίας τους τελευταίους 14 μήνες.