Τετάρτη 18 Μαΐου 2022

Πολύ δύσκολη η προσαρμογή των διϋλιστηρίων στον εξωστρακισμό του ρωσικού πετρελαίου - Αναταράξεις στην αγορά του ντίζελ

Μεγάλη δοκιμασία αποτελεί για τον κλάδο του πετρελαίου η τρέχουσα χρονική περίοδος, καθώς πέρα από τα γνωστά προβλήματα στην κάλυψη της ζήτησης, υπάρχουν και άφθονα επιμέρους ζητήματα που σχετίζονται με τα διϋλιστήρια και τη διαθεσιμότητα του ντίζελ και άλλων καυσίμων.



"Στενή", αλλά διαχειρίσιμη προς το παρόν η κατάσταση στο αργό

Ξεκινώντας με το αργό πετρέλαιο, η παγκόσμια αγορά είναι αντιμέτωπη με μια σχετική αδυναμία παραγωγής, αφού το υπουργείο πετρελαίου της Σ. Αραβίας δήλωσε προ ημερών ότι η υφιστάμενη υπερβάλλουσα παραγωγική δυνατότητα διεθνώς είναι μόλις στα 2-3 εκατ. βαρέλια. Την ίδια στιγμή, οι μεγάλοι κρατικοί παραγωγοί δεν εμφανίζονται διατεθειμένοι να αυξήσουν την παραγωγή τους στο βαθμό που θα χρειαζόταν για να ρίξουν τις τιμές. Οι δε ιδιώτες παραγωγοί στις ΗΠΑ δεν προχωρούν ακόμα μαζικά σε μια νέα αύξηση της δικής τους και προτιμούν να διοχετεύουν τα υψηλά τους κέρδη σε επαναγορά μετοχών. Έτσι κι αλλιώς, οι όποιες παραγωγικές επενδύσεις χρειάζονται ένα διάστημα έξι ως δώδεκα μηνών για να μεταφραστούν σε απτή παραγωγή.

Την ίδια στιγμή, η παραγωγή της Λιβύης παραμένει χαμηλότερα από τα συνηθισμένα επίπεδα λόγω των ταραχών που λαμβάνουν χώρα σε μεγάλες πετρελαιοπηγές. Επίσης, η κινεζική κυβέρνηση ξεκίνησε να χαλαρώνει το lockdown στη Σαγκάη, πράγμα που θα ενισχύσει τη ζήτηση. Όλα αυτά ενώ σύντομα ξεκινάει η λεγόμενη "driving season" που παραδοσιακά αυξάνει τη ζήτηση για καύσιμα.

Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η απόφαση των ΗΠΑ και των μελών του ΙΕΑ να αντλήσουν μεγάλες ποσότητες από τα στρατηγικά τους αποθέματα δεν είχε μέχρι στιγμής κανένα αποτέλεσμα στην τιμή του αργού. Οι ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα άντλησαν 700.000 βαρέλια/ημέρα και την αμέσως προηγούμενη σχεδόν 1 εκατ. βαρέλια/ημέρα. Το Brent και το WTI βρίσκονται σήμερα κοντά στα 114 δολάρια/βαρέλι.

Παρόλα αυτά, ειδικοί του κλάδου δεν θεωρούν ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο ελλείψεων βραχυπρόθεσμα, καθώς οι οίκοι εμπορίας είναι σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες αρκετών κρατών και επιχειρήσεων σε ότι έχει να κάνει με την αντικατάσταση του ρωσικού αργού.

Προσθέτουν ότι το ενδεχόμενο μιας παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης που είναι πλέον ορατό θα μειώσει τη ζήτηση και πιθανώς θα επαναφέρει την τιμή σε πιο ανεκτά επίπεδα για τους καταναλωτές.

Έλλειψη δυναμικότητας στα διϋλιστήρια 

Η κατάσταση με τη Ρωσία έχει προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στα καύσιμα, αφού διϋλιστηρία ανά την υφήλιο που ήταν σε θέση να επεξεργαστούν ρωσικό αργό τώρα πρέπει να αλλάξουν ποικιλία με ότι αυτό συνεπάγεται για τις δυνατότητές τους. Επιπλέον, η Ρωσία προμηθεύει παραδοσιακά την Ευρώπη και με σημαντικές ποσότητες ντίζελ, οι οποίες πλέον έχουν αρχίσει μειώνονται και θα μειωθούν ακόμα περισσότερο ως τα τέλη του έτους με βάση το σχεδιασμό της Ε.Ε.

Η Ευρώπη δεν είναι η μόνη περιοχή που αντιμετωπίζει προβλήματα. Στις ΗΠΑ η τιμή της βενζίνης έφτασε για πρώτη φορά στα 4,5 δολάρια και του ντίζελ στα 5,5 δολάρια. Συγκεκριμένα, στην Καλιφόρνια η τιμή εκτοξεύτηκε στα 6 και 6,5 δολάρια αντίστοιχα. Επιπλέον, κατά τον περασμένο μήνα παρατηρήθηκαν ακραίες καταστάσεις στα προθεσμιακά συμβόλαια του ντίζελ σε περιοχές της ανατολικής ακτής ως αποτέλεσμα της έντονης έλλειψης, με την τιμή να πολλαπλασιάζεται προσωρινά στο πενταπλάσιο ή και δεκαπλάσιο του φυσιολογικού.

Όπως τόνισαν σχετικά αναλυτές του χώρου, η πραγματική πρόκληση δεν είναι τόσο το να αντικατασταθούν τα ρωσικά βαρέλια αργού πετρελαίου, αλλά να προσαρμοστούν τα διϋλιστήρια στη νέα πραγματικότητα και αυτό είναι πολύ δυσκολότερο εγχείρημα, ιδίως υπό καθεστώς χρονικής πίεσης.

Σε καλή θέση τα ελληνικά διϋλιστήρια

Σε αντίθεση με ότι συμβαίνει σε αρκετά διϋλιστήρια του εξωτερικού, τα ΕΛΠΕ και η Μότορ Όιλ βρίσκονται σε καλή θέση για να ανταπεξέλθουν ή και να επωφεληθούν από την παρούσα κατάσταση. Αυτό οφείλεται πρώτον στο γεγονός ότι δεν εισήγαγαν σημαντικές ποσότητες ρωσικού αργού έτσι κι αλλιώς και δεύτερον και πιο σημαντικό, στο ότι διαθέτουν πολύ σύγχρονες εγκαταστάσεις που τους παρέχουν μεγάλη ευελιξία στις ποικιλίες αργού που μπορούν να επεξεργαστούν.

Ως εκ τούτου, ο εφοδιασμός των ελληνικών διϋλιστηρίων καθίσταται πιο εύκολος δεδομένων των συνθηκών και αυτό τους προσδίδει σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι σε ξένους ανταγωνιστές τους. Καθώς οι δύο εταιρείες έχουν σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό, οι υψηλές επενδύσεις τους τα προηγούμενα χρόνια φαίνεται πως αποδίδουν καρπούς στη συγκεκριμένη δύσκολη συγκυρία.