Η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε αυστηρότερες κυρώσεις στη Μόσχα με σταδιακό εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου, μια κίνηση που θα ωθήσει τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια σε έναν αγώνα δρόμου για την εύρεση νέων προμηθευτών αργού και το γέμισμα του ρεζεβουάρ ενός αυτοκινήτου είναι πιθανό να γίνει πιο ακριβό.
Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου της Ευρώπης, παρέχοντας λίγο περισσότερο από το ένα τέταρτο των εισαγωγών πετρελαίου της ΕΕ το 2020, σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας Eurostat του μπλοκ.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), η ΕΕ εισήγαγε 2,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (bpd) αργού πετρελαίου από τη Ρωσία και 1,2 εκατομμύρια bpd διυλισμένα προϊόντα πετρελαίου πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Οι ρωσικές εισαγωγές περιλαμβάνουν ντίζελ που χρησιμοποιείται τόσο σε επιβατικά όσο και σε βιομηχανικά οχήματα. Το μπλοκ θα πρέπει τώρα να βρει άλλες πηγές, αυτές είναι πιθανό να προέρχονται από πιο μακριά, πράγμα που σημαίνει αυξημένο κόστος μεταφοράς και υψηλότερες τιμές στα πρατήρια καυσίμων.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, το 74% των εισαγωγών ντίζελ πριν από τον πόλεμο προέρχονταν από τη Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία της συμβουλευτικής εταιρείας FGE Energy.
Το ρωσικό πετρέλαιο αποτελεί το ένα πέμπτο του πετρελαίου που διυλίζεται στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον ΙΕΑ.
Παραγωγή διυλιστηρίων
Ορισμένα διυλιστήρια που παράγουν βενζίνη, όπως τα γερμανικά PCK Schwedt και Leuna, καθώς και διυλιστήρια στην Τσεχική Δημοκρατία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Πολωνία, λαμβάνουν ρωσικό αργό πετρέλαιο μέσω του αγωγού Druzhba - ή "Friendship".
Οι προμήθειες κατά μήκος της Druzhba παρουσίασαν μεγάλες διακυμάνσεις τα τελευταία χρόνια, με τις παραδόσεις να φτάνουν έως και το 1,5 εκατομμύριο bpd, αν και έχουν μειωθεί τους τελευταίους μήνες. Οι παραδόσεις ήταν περίπου 0,8 εκατομμύρια bpd τον Φεβρουάριο.
Η Πολωνία μπορεί να μεταβεί σε θαλάσσιες προμήθειες από μέρη όπως η Σαουδική Αραβία ή η Νορβηγία μέσω του λιμανιού του Γκντανσκ στη Βαλτική Θάλασσα.
Το γερμανικό διυλιστήριο PCK Schwedt, το οποίο προμηθεύει αυτοκίνητα και αεροδρόμια στο Βερολίνο και την περιοχή, και η Leuna κοντά στη γερμανική πόλη της Λειψίας, θα μπορούσαν να προμηθευτούν λίγο πετρέλαιο από το γερμανικό λιμάνι της Βαλτικής Θάλασσας του Ρόστοκ. Ωστόσο, το Rostock είναι μικρότερος κόμβος πετρελαίου από το Γκντανσκ και μπορεί να μην είναι σε θέση να προμηθεύσει αρκετά ώστε να επιτρέψει στα διυλιστήρια να λειτουργούν με πλήρη δυναμικότητα.
Αντικατάσταση προμηθειών
Η Πολωνία, η οποία επιδιώκει να αντικαταστήσει όλο το ρωσικό αργό στα διυλιστήρια της, θα μπορούσε να διοχετεύσει πετρέλαιο από το Γκντανσκ στα γερμανικά διυλιστήρια, αλλά οι λεπτομέρειες δεν έχουν διευκρινιστεί. Μια τέτοια κίνηση θα επιβαρύνει επίσης το κόστος, το οποίο θα μετακυλίεται στους καταναλωτές.
Για τα διυλιστήρια σε μεσογειακές χώρες της ΕΕ, η κάλυψη του κενού που αφήνει η Druzhba θα είναι μια δουλειά-μαμούθ. Είναι πιθανό να περιλαμβάνει τη μεταφορά πετρελαίου με φορτηγά, σιδηροδρόμους και ποτάμια, η οποία είναι πιο ακριβά και λιγότερο αποτελεσματικά, ή την επέκταση άλλων αγωγών όπως ο TAL που εκτείνεται από τη Μεσόγειο μέσω της Αυστρίας στη Γερμανία. Μια τέτοια παράταση θα πάρει χρόνο και εξακολουθεί να χρειάζεται έγκριση από τις αρχές της νότιας Γερμανίας.
Η Σλοβακία, η Βουλγαρία και η Τσεχία εξαιρούνται από την απαγόρευση της ΕΕ για το ρωσικό πετρέλαιο μέχρι να βρουν εναλλακτικές. Η Ουγγαρία δεν υποστηρίζει τα σχέδια από φόβο για την ενεργειακή της ασφάλεια.
Τα διυλιστήρια συνήθως δημιουργούνται για να λειτουργούν με συγκεκριμένο τύπο αργού πετρελαίου, όπως το "Ουραλίων" πρώτη κατηγορία εξαγωγών της Ρωσίας. Άλλοι τύποι αργού πετρελαίου από τη Νορβηγία, τη Μέση Ανατολή, τις Ηνωμένες Πολιτείες ή τη Δυτική Αφρική μπορούν να αναμειχθούν για να λειτουργήσουν ή τα διυλιστήρια μπορούν να ανακατασκευασθούν για να χρησιμοποιήσουν άλλου τύπου αργό, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει την απόδοση ενός διυλιστηρίου και να προσθέσει κόστος πέρα από τις επιπλέον χρεώσεις φορτίου.
Ανταγωνισμός για τις προμήθειες
Επιπλέον, οι παραδοσιακοί καταναλωτές ρωσικού πετρελαίου θα πρέπει να ανταγωνίζονται για εναλλακτικές προμήθειες τόσο με άλλους στην ΕΕ όσο και με αγοραστές στην Ασία, κάτι που είναι επίσης πιθανό να αυξήσει τις τιμές.
Μετά το κλείσιμο, η επανεκκίνηση ενός διυλιστηρίου είναι μια δαπανηρή και περίπλοκη διαδικασία.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ικανότητα διύλισης συρρικνώνεται καθώς ο κόσμος προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή του από καύσιμα με βάση το πετρέλαιο. Η Morgan Stanley εκτιμά ότι η παραγωγική ικανότητα έχει συρρικνωθεί έως και 2,7 εκατομμύρια bpd από την έναρξη της πανδημίας.
Περιθώρια διύλισης
Καθώς η ζήτηση καυσίμων έχει ανακάμψει, τα περιθώρια διύλισης παγκοσμίως έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, έτσι τα διυλιστήρια θέλουν να προωθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα καύσιμα στην αγορά. Αλλά τα διυλιστήρια που βλέπουν τις χρεώσεις παράδοσης αργού να αυξάνονται θα δουν αυτά τα περιθώρια να συμπιέζονται και θα έχουν περισσότερα κίνητρα να μειώσουν τα επίπεδα επεξεργασίας ή τους ρυθμούς εκτέλεσης.
Η Shell έχει ήδη ανακοινώσει ότι το διυλιστήριο PCK Schwedt με 233.000 βαρέλια την ημέρα, στο οποίο έχει μειοψηφικό μερίδιο, θα μειώσει την παραγωγή.
Οι χώρες της ΕΕ έχουν προθεσμία μέχρι το τέλος του έτους να προετοιμαστούν, γεμίζοντας τις αποθήκες κοντά σε διυλιστήρια, αν και αυτές οι δεξαμενές είναι συνήθως σχεδιασμένες για να αντιμετωπίζουν βραχυπρόθεσμες διακοπές.
www.worldenergynews.gr
