Την ερχόμενη Δευτέρα 24 και Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου, μία εβδομάδα δηλαδή πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα, θα επισκεφθεί τη γειτονική χώρα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης επικεφαλής αντιπροσωπείας με στελέχη των ΔΕΣΦΑ, ΑΔΜΗΕ και Ελληνικών Πετρελαίων.
Η ελληνική πλευρά θα έχει διμερή συνάντηση σε υψηλό κυβερνητικό επίπεδο με ατζέντα τα ενεργειακά θέματα συνεργασίας των δύο χωρών. Όπως σημειώνουν αρμόδιοι αξιωματούχοι, η παρουσία του Έλληνα υπουργού με τις μεγάλες κρατικές εταιρίες έχει ως στόχο να αναδείξει εμπράκτως τη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης στα Σκόπια, αλλά και να παρουσιάσει τα θετικά αποτελέσματα για τη γειτονική χώρα από τη συμφωνία των Πρεσπών. Πέραν αυτού τα προωθούμενα έργα είναι ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια των Σκοπίων.
Αγωγός φυσικού αερίου
Στο πλαίσιο αυτό, και σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, στη διάρκεια της διμερούς συνάντησης ο ΔΕΣΦΑ και η κρατική ενεργειακή εταιρία των Σκοπίων MER θα υπογράψουν νέο μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου που θα συνδέει τα δύο εθνικά συστήματα.
Ο αγωγός συνολικού μήκους 120 χλμ. θα ξεκινάει από τη Νέα Μεσημβρία με όδευση προς τη γειτονική χώρα και η χωρητικότητα του θα ανέρχεται στα 3 δισ. κυβικά μέτρα. Ο αγωγός θα διασχίζει 60 χλμ. επί ελληνικού και άλλα τόσα επί σκοπιανού εδάφους, ενώ το συνολικό ύψος της επένδυσης πλησιάζει τα 100 εκατ. ευρώ.
Μέσα από το μνημόνιο συνεργασίας θα εξειδικεύονται τεχνικά θέματα ως προς την ανάπτυξη του έργου, ενώ ο ΔΕΣΦΑ θα παράσχει την αναγκαία τεχνογνωσία στη MER για την κατασκευή του τμήματος του αγωγού στο έδαφος. Με το συγκεκριμένο έργο τα Σκόπια αποκτούν εναλλακτική πηγή προμήθειας αερίου, καθώς έως τώρα εφοδιάζονται μόνο με ρωσικό φυσικό αέριο.
Το συγκεκριμένο έργο ως γνωστόν έχει κολλήσει εδώ κι ενάμιση χρόνο στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Η Αρχή, όπως έχει αποκαλύψει το Euro2day.gr στις 14 Μαίου του 2017, έχει δεχτεί αίτημα αδειοδότησης για την κατασκευή ανταγωνιστικού αγωγού από εταιρία συμφερόντων του Ρώσου μεγιστάνα Λεονίντ Λεμπέντεφ.
Το συγκεκριμένο project, το οποίο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, δεν αποκλείεται να έχει και γεωπολιτικές διαστάσεις αιτείται την αδειοδότηση του ως Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου ακολουθεί την ίδια ακριβώς διαδρομής και αποσκοπεί στον εφοδιασμό μονάδων ηλεκτροπαραγωγής εταιρίας πάλι συμφερόντων Λεμπέντεφ. Σημειώνεται δε, σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, ότι η Ρυθμιστική Αρχή των Σκοπίων έχει απορρίψει την αντίστοιχη αίτηση για το τμήμα του αγωγού στο έδαφος της χώρας.
Το προωθούμενο από τον ΔΕΣΦΑ και MER έργο δεν θα επιβαρύνει με τέλη τους χρήστες του συστήματος μεταφοράς και θα εκτελεστεί εφόσον το market test αποδείξει την οικονομική βιωσιμότητα του.
Πάντως, η υπογραφή του μνημονίου για τον αγωγό Ελλάδας – Σκοπίων δεν είναι τυχαίο ότι πραγματοποιείται παρόντων εκπροσώπων των δύο κυβερνήσεων, γεγονός που δείχνει τη στήριξη του συγκεκριμένου επενδυτικού σχεδίου, έναντι του αγωγού Λεμπέντεφ.
Το σχετικό κείμενο, εφόσον η ΡΑΕ ανάψει το πράσινο φως, αναμένεται να τρέξει τις διαδικασίες υλοποίησης του αγωγού όπως και την παγωμένη μελέτη σκοπιμότητας που είχε παγώσει εξαιτίας της αδειοδοτικής εκκρεμότητας. Υπενθυμίζεται ότι ΔΕΣΦΑ και MER είχαν υπογράψει μνημόνιο το 2016.
Ηλεκτρική διασύνδεση
Ανάμεσα στα έργα που προωθούνται είναι και η αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο κρατών. Έχει ήδη συσταθεί κοινή ομάδα εργασίας του ΑΔΜΗΕ και του Διαχειριστή Μεταφοράς Ενέργειας της χώρας, MEPSO. Αντικείμενό της είναι να διερευνήσει τις δυνατότητες για αναβάθμιση της μεταφορικής ικανότητας ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των Συστημάτων των δυο χωρών, που συνδέονται με δυο γραμμές 400Kv. Η μία είναι μεταξύ KYT Θεσσαλονίκης και Dubrovo και η δεύτερη μεταξύ ΚΥΤ Μελίτης και Bitola στα Σκόπια.
Ο πετρελαιαγωγός ΕΛ.ΠΕ – ΟΚΤΑ
Αντικείμενο των συναντήσεων θα είναι και η εξέταση των εξελίξεων γύρω από το θέμα της επαναλειτουργίας του αγωγού μεταφοράς πετρελαίου από τις εγκαταστάσεις των διυλιστηρίων των ΕΛ.ΠΕ στη Θεσσαλονίκης προς το διυλιστήριο ΟΚΤΑ, που επίσης ανήκει στην ελληνική εταιρία.
Το διυλιστήριο, μοναδικό, στη γειτονική χώρα έπαυσε να λειτουργεί από το 2013 όταν η διοίκηση των ΕΛ.ΠΕ. είχε κρίνει ασύμφορη τη διατήρηση του. Μέχρι τότε ο αγωγός των 213 χλμ. μετέφερε αργό το οποίο διυλιζόταν στην ΟΚΤΑ. Έτσι, τα Σκόπια φέρνουν οδικώς από τη Θεσσαλονίκη τις αναγκαίες ποσότητες πετρελαίου.
Τα ΕΛ.ΠΕ. έχουν ξεκινήσει πολύ πριν τη Συμφωνία των Πρεσπών τις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση των Σκοπίων για την επαναλειτουργία του πετρελαιαγωγού. Η πορεία επίλυσης των εθνικών θεμάτων επισπεύδει και το θέμα του αγωγού. Ο ελληνικός όμιλος μέσω της ΟΚΤΑ έχει 27 πρατήρια καυσίμων, ενώ έχει και αποκλειστική συνεργασία προμήθειας των 121 πρατηρίων της Makpetrol.
Ανάμεσα στα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν από την κυβέρνηση των Σκοπίων είναι και αυτά της τελωνειακής νομοθεσίας.
