Σε αδιέξοδο έχουν βρεθεί οι διαπραγματεύσεις του ΑΔΜΗΕ με την κοινοπραξία του Euroasia Interconnector για την από κοινού κατασκευή της «μεγάλης» διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική.
Σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, υπάρχουν επιστολές και των δύο πλευρών προς τη ΡΑΕ με τις οποίες ενημερώνεται η Αρχή ότι δεν υπάρχει πρόοδος στις συνομιλίες και η κάθε μία διεκδικεί να κατασκευάσει το έργο μόνη της, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να επιταχύνει τα χρονοδιαγράμματα.
Ωστόσο, τόσο η ένταξη του έργου στο 10ετές του ΑΔΜΗΕ όσο και η έγκριση που έλαβε το Euroasia Interconnector από τη ΡΑΕ τον Οκτώβριο, έχουν ως προϋπόθεση την από κοινού υλοποίηση της διασύνδεσης. Γιαυτό υπεγράφη το Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές στη βάση του οποίου ξεκίνησαν οι συζητήσεις για την από κοινού μελέτη και κατασκευή.
«Ούτως ή άλλως, δύο έργα δεν χωράνε», σχολιάζουν μιλώντας στο energypress αρμόδιοι παράγοντες της ΡΑΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, η Αρχή πρόκειται να καλέσει τις δύο πλευρές σε μια προσπάθεια να συνεχιστεί η διερεύνηση σύγκλισης και συνεργασίας των δύο πλευρών, υπό την προϋπόθεση βεβαίως της ταχείας έναρξης κατασκευής ώστε να διασφαλιστεί και η ταχεία ολοκλήρωση του έργου.
Στο βαθμό ωστόσο που δεν επιτευχθεί σύγκλιση, η ΡΑΕ θα πρέπει να αποφασίσει σε ποιόν από τους δύο διεκδικητές θα δώσει έγκριση. Το θέμα αυτό δεν είναι καθόλου απλό, καθώς μια τέτοια απόφαση δεν είναι αυθαίρετη αλλά πρέπει να έχει ισχυρή νομική βάση.
Σοβαρό ερώτημα είναι αν υπερτερεί το εθνικό δίκαιο ή το κοινοτικό και εδώ είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο Euroasia Interconnector έχει ενταχθεί στα έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε. (PCI), ενώ εμφανίζεται να έχει συνεργασία με τον Βέλγο Διαχειριστή ELIA .
Θεωρείται δε πολύ πιθανό μια διένεξη των δύο πλευρών περί του ποιος έχει προτεραιότητα να καταλήξει στο όργανο επίλυσης διαφορών που έχει ο ASER.
Η ΡΑΕ έχει επιπλέον τη δυνατότητα, εάν θεωρεί απαραίτητο το έργο και κρίνει ότι κινδυνεύει να μην κατασκευαστεί, να αναλάβει η ίδια πρωτοβουλία και να κάνει διαγωνισμό για την ανάθεσή του.
Χρονοδιάγραμμα
Όσον αφορά το χρόνο ολοκλήρωσης, η κοινοπραξία του EuroAsia προβλέπει ολοκλήρωση του κλάδου Αττική – Κρήτη το 2020 (πρόβλεψη που σήμερα θεωρείται ανέφικτη) και ο ΑΔΜΗΕ το 2023. Ωστόσο υπάρχουν δηλώσεις της διοίκησης του Διαχειριστή ότι το έργο μπορεί να ολοκληρωθεί 1-2 χρόνια νωρίτερα.
Επιδίωξη της ΡΑΕ ήταν μέσω της συνεργασίας των δύο πλευρών να προκύψει ένα ρεαλιστικό και σύντομο χρονοδιάγραμμα (περί το 2022), το οποίο να καταστεί δεσμευτικό, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση θα συνεπάγεται κυρώσεις και πρόστιμα για τους αναδόχους.
Επιδίωξη της ΡΑΕ ήταν μέσω της συνεργασίας των δύο πλευρών να προκύψει ένα ρεαλιστικό και σύντομο χρονοδιάγραμμα (περί το 2022), το οποίο να καταστεί δεσμευτικό, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση θα συνεπάγεται κυρώσεις και πρόστιμα για τους αναδόχους.
Ανάκτηση κόστους
Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, η ΡΑΕ έχει ήδη λάβει απόφαση σχετικά με τον τρόπο ανάκτησης του κόστους από τον επενδυτή. Έτσι, ενώ στη μικρή διασύνδεση της Κρήτης ο ΑΔΜΗΕ θα αρχίσει να ανακτά τα κόστη (μέσω των τιμολογίων μεταφοράς) κατά τη διάρκεια της κατασκευής και όχι στο τέλος της, στο έργο της μεγάλης διασύνδεσης, που είναι και δαπανηρότερο, θα ακολουθηθεί άλλο μοντέλο: η διασύνδεση θα ενταχθεί στην κατηγορία έργων που πρώτα υλοποιούνται και μετά αρχίζει να ανακτά τα κόστη ο επενδυτής.
Ο λόγος, σύμφωνα με τη ΡΑΕ, είναι ότι δεν πρέπει ο καταναλωτής να πληρώνει ταυτόχρονα τις αυξημένες σημερινές ΥΚΩ και – επιπλέον – αυξημένα τιμολόγια μεταφοράς. Αντίθετα, μετά την παράδοση του έργου, θα μπορεί να γίνει μείωση των ΥΚΩ και αύξηση των τιμολογίων μεταφοράς, έτσι ώστε τελικά ο καταναλωτής να μην επιβαρύνεται.
Το σχέδιο του ΑΔΜΗΕ
Υπενθυμίζεται ότι το έργο διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική (μεγάλη διασύνδεση), με βάση το σχεδιασμό που έχει καταθέσει ο ΑΔΜΗΕ προβλέπει διπλό υποβρύχιο καλώδιο μεταφορικής ικανότητας 700MW, η οποία ωστόσο μπορεί να αναθεωρηθεί προς τα πάνω έως και τα 1.000 MW.
Το σχέδιο EuroAsia
Το σχέδιο EuroAsia Interconnector προβλέπει τη σύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Κρήτης και Ηπειρωτικής Ελλάδας, ικανότητας 2000MW. Έχει συμπεριληφθεί από την Ε.Ε. στη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ - Projects of Common Interest, PCIs) και περιλαμβάνει στην πλήρη του ανάπτυξη τα εξής υποέργα:
· Υποβρύχια διασύνδεση Κύπρου – Ισραήλ, με μήκος περί τα 310km
· Υποβρύχια διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας, με μήκος περί τα 1190km, εκ των οποίων — περίπου 880km αφορούν την υποβρύχια διασύνδεση Κύπρου-Κρήτης και — περίπου 310km αφορούν την υποβρύχια διασύνδεση Κρήτης-Αττικής.
Η υλοποίηση του σκέλους Ισραήλ-Κύπρου προβλέπεται να διαρκέσει ως τα τέλη του 2019. Αντίστοιχα, το τμήμα Κρήτης-Αττικής προβλέπεται να ολοκληρωθεί ως τα τέλη του 2020, ενώ το τμήμα Κρήτης-Κύπρου αναμένεται να κατασκευαστεί από τον Οκτώβριο του 2018 ως τα τέλη του 2022.
