Υπενθυμίζεται, όπως έχει γράψει το energypress, ότι το αρχικό σχέδιο που είχε παρουσιαστεί από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αναθεωρήθηκε προ μηνών και στη συνέχεια ακολούθησε μια «κλειστή» δημόσια διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς προκειμένου να καταθέσουν την γνώμη τους, διαδικασία που ολοκληρώθηκε αρχές του μήνα.
Σύμφωνα με πληροφορίες του energypress καθώς και όπως προκύπτει από μια σειρά επιστολές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας με πρωτοβουλία των φορέων, το σύνολο της αγοράς εκφράζει επιμέρους επιφυλάξεις και προβληματισμούς για τους στόχους που έχουν τεθεί.
Χωρίς ακόμη να είναι γνωστές οι προθέσεις του Υπουργείου αν και σε ποια έκταση θα υπάρξουν παρεμβάσεις στο τελικό κείμενο, ωστόσο, έχει αξία να σημειωθεί, όπως ανέφερε στέλεχος της αγοράς με γνώση του θέματος στο energypress, ότι το ΕΣΕΚ, από τον ίδιο του το χαρακτήρα, στόχο έχει περισσότερο να δώσει ένα εύρος στην αγορά, να υποδείξει την κατεύθυνση της κίνησης και όχι να αποτυπώσει ένα ακριβές νούμερο που η επίτευξή του ή μη, σε κάθε περίπτωση, είναι ένα πολυπαραγοντικό και εξαιρετικά σύνθετο ζήτημα.
Οι «ενστάσεις» της βιομηχανίας
Από την πλευρά της, η βιομηχανία υπογραμμίζει ότι το κόστος της «πράσινης» μετάβασης όπως περιγράφεται και κοστολογείται στο κείμενο είναι «υπερβολικό», ενώ την ίδια στιγμή, επισημαίνει την ανάγκη να υπάρξει να υπάρξει επενδυτική στήριξη και χρηματοδότηση για τις νέες τεχνολογίες, δηλαδή, υδρογόνο, ανανεώσιμα αέρια κλπ. Επιπρόσθετα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, οι φορείς της βιομηχανίας καλούν το Υπουργείο να υιοθετήσει ειδικά μέτρα στήριξης που θα προωθήσουν την εγχώρια παραγωγή στην Ελλάδα για ορισμένες «πράσινες» τεχνολογίες.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από τον περασμένο Μάιο βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραμμα επιδότησης «Produc-E Green» που αφορά την οικονομική στήριξη ανάπτυξης παραγωγικής δραστηριότητας σε «πράσινους» τομείς αιχμής ενώ, εντός Σεπτεμβρίου αναμένεται, ως γνωστόν, να «κλειδώσουν» οι πρώτες εντάξεις επιχειρηματικών προτάσεων. Το «Produc-E Green» έχει προϋπολογισμό 199.700.000 ευρώ, ενώ χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Η επιδότηση μπορεί να φτάσει έως 70%, με σκοπό εγχώριες επιχειρήσεις να δημιουργήσουν βιομηχανικές μονάδες που θα παράγουν προϊόντα της αλυσίδας ηλεκτροκίνησης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και προϊόντων εξοικονόμησης ενέργειας.
Φωτοβολταϊκά και αποθήκευση
Σε ανάλογο «κριτικό» μήκος κύματος κινούνται και οι φορείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε ότι αφορά τους νέους στόχους για φωτοβολταϊκά, αιολικά και αποθήκευση.
Ειδικότερα, ο ΣΕΦ, σε επιστολή του, σημειώνει ότι το ΕΣΕΚ κινείται σε σωστή κατεύθυνση, ωστόσο, προτείνει επιμέρους αλλαγές, μεταξύ αυτών τη μεγαλύτερη συμμετοχή των φωτοβολταϊκών στο ενεργειακό μείγμα και αυξημένους στόχους για αποθήκευση με μπαταρίες. Να σημειωθεί ότι το νέο σχέδιο προβλέπει μικρότερη εγκατεστημένη ισχύ φωτοβολταϊκών το 2030 σε σχέση με το αντίστοιχο προσχέδιο του Ιανουαρίου 2023 (13,4 GW από 14,1 GW), και μεγαλύτερη συγκριτικά ισχύ την περίοδο 2030-2050, γίνεται δηλαδή πιο οπισθοβαρές, πράγμα, ωστόσο, δεν δικαιολογείται, όπως αναφέρει, από την υφιστάμενη εικόνα της αγοράς και τους ρυθμούς της.
Διαφωνία επίσης εκφράζει, όπως και ο ΣΠΕΦ, για την δραστική μείωση του στόχου για την αποθήκευση με μπαταρίες ως το 2030 (3,1 GW έναντι 5,6 GW που ήταν στο προσχέδιο του Ιανουάριου 2023). Μάλιστα, και οι δύο Σύνδεσμοι υπογραμμίζουν την ανάγκη να επανεξεταστεί το ζήτημα της αποθήκευσης καθώς οι αυξανόμενες περικοπές των ΑΠΕ συν τω χρόνω «επιβάλλουν» σχεδόν, τουλάχιστον την μη μείωση του στόχου αν όχι την αύξησή του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σχετική συζήτηση για τους στόχους αποθήκευσης με ορίζοντα το 2030 έχει πλούσιο «ιστορικό» καθώς κατά την παρουσίαση του προσχεδίου τον Ιανουάριο του 2023, μια σειρά παρεμβάσεις έκαναν λόγο για «ανέφικτους» στόχους και τώρα κάνουν λόγο για «ελλιπείς» στόχους.
Αιολικά
Στην περίπτωση των αιολικών, η ΕΛΕΤΑΕΝ, με επιστολή της προς το ΥΠΕΝ που δημοσιεύτηκε εχθές, σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι ο στόχος για τα χερσαία αιολικά είναι εξαιρετικά μειωμένος και δεν ευθυγραμμίζεται επακριβώς με τη διαμορφωμένη δυναμική της αγοράς. Συγκεκριμένα επισημαίνει ότι «με βάση τη πραγματική εικόνα της αγοράς και τα στατιστικά που συλλέγουμε, η συνολική αιολική ισχύς θα προσεγγίσει τα 6,5 GW εντός της επόμενης τριετίας. Επομένως ο προτεινόμενος στόχος για τα χερσαία αιολικά που περιλαμβάνεται στο συνοπτικό κείμενο (7,6 GW το 2030), ταιριάζει με ένα σενάριο μεγάλης επιβράδυνσης μετά το 2026 το οποίο δεν αναμένεται και φυσικά δεν είναι ευκταίο».
Περιβαλλοντικές οργανώσεις
Τέλος, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως αναφέρουν σχετικές πληροφορίες, ασκούν «σκληρή» κριτική στο νέο κείμενο, κάνοντας λόγο για «συμβιβασμό» υπέρ του φυσικού αερίου σε σχέση με το προσχέδιο, άλλοι «φωνές» της αγοράς έκαναν λόγο για «φυσικό αέριο υπό διωγμό». Ζητούν να αναθεωρηθούν εκ νέου οι προβλέψεις για την συμμετοχή των μονάδων φυσικού αερίου στο ενεργειακό μίγμα της χώρας με ορίζοντα το 2030 καθώς και οι προβλέψεις που αφορούν την επέκταση των δικτύων διανομής φυσικού αερίου, καθώς, τέτοιοι στόχοι «συνηγορούν» σε περαιτέρω αύξηση της διείσδυσης του καυσίμου στη χώρα. Επιπρόσθετα, ζητούν να αποσυρθούν ολοσχερώς από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα η έρευνα υδρογονανθράκων και το φυσικό αέριο, σημειώνοντας ότι είναι "ασυμβίβαστα" με τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης.
Τα επόμενα βήματα
Υπενθυμίζεται ότι και με την ολοκλήρωση της άτυπης δημόσιας διαβούλευσης, το Υπουργείο καλείται να οριστικοποιήσει το τελικό κείμενο, ενσωματώνοντας ή μη τυχόν αλλαγές, και να προχωρήσει στην υποβολή του στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της αναθεώρησης των ενεργειακών «οδικών χαρτών» για το 2030 και το 2050, που υποχρεούνται να κάνουν όλα τα κράτη-μέλη. Σκοπός του υπουργείου είναι η κατάθεση του αναθεωρημένου Σχεδίου (στην τελική του μορφή από ελληνικής πλευράς) να γίνει μέσα στον Οκτώβριο.
