Ο υπουργός αναφέρθηκε στην τροπολογία για την ρήτρα αναπροσαρμογής, υπογραμμίζοντας πως με το νέο μηχανισμό οι πάροχοι θα υποχρεούνται να ενημερώνουν 2 μήνες νωρίτερα για τις τιμές και ως εκ τούτου οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν ακριβώς τη χρέωση κάθε προμηθευτή, επομένως να μπορούν να επιλέγουν την πιο ανταγωνιστική τιμή και να αλλάζουν πάροχο χωρίς την επιβολή πέναλτι. Παράλληλα άσκησε κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας πως η ρήτρα εφαρμοζόταν από την δική του διακυβέρνηση, επικαλούμενος σχετική επιστολή της ΡΑΕ το 2019.
Όσον αφορά στα μέτρα στήριξης απέναντι στην αύξηση των τιμών ρεύματος, έχει δαπανηθεί το 3,7% του ΑΕΠ για στήριξη νοικοκυριών, που αναλογεί σε 6,8 δισ. ευρώ, ενώ οι τιμές λιανικής για τον Μάιο διαμορφώθηκαν στα 0,23 ευρώ κιλοβατώρα, τιμή φθηνότερη σε σχέση με την Ισπανία και την Πορτογαλία, όπως τόνισε χαρακτηριστικά.
Για την συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, ο κ. Σκρέκας επεσήμανε πως αυξήθηκε από 30% το 2019, σε 43% το 2021, εκτιμώντας ότι το 2022 αναμένεται να φτάσει το 50%, ενώ πρόσθεσε πως, «το 2022 τα έργα ΑΠΕ μπορούν να φτάσουν έως και τα 2 γιγαβάτ, ενώ σε πέντε χρόνια θα έχουμε εγκαταστήσει σχεδόν 5 γιγαβάτ πετυχαίνοντας 1,2 δισ. ευρώ εξοικονόμηση».
Σχετικά με το νομοσχέδιο ο κ. Σκρέκας, υπογράμμισε πως συμβάλει στην γρήγορη διείσδυση των ΑΠΕ, όπου εκτιμάται πως θα φτάσει τα 20 γιγαβάτ το 2026, κάνοντας αναφορά σε διατάξεις που προβλέπουν την εγκατάσταση για 100.000 νοικοκυριά και 100.000 αγρότες, μικρών φωτοβολταϊκών μέχρι 10 κιλοβάτ για αυτοπαραγωγή, την κάλυψη έως και 50% του κόστους σύνδεσης για τους διαχειριστές, όσον αφορά σε έργα για την επέκταση του δικτύου και εγκατάστασης ΑΠΕ καθώς και την προώθηση επαγγελματικών .
Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, στην Ολομέλεια της Βουλής:
Θα πρέπει αναγκαστικά να ξεκινήσω την τοποθέτησή μου με λίγα σχόλια, αν και δεν είμαι ο αρμόδιος Υπουργός, για αυτά τα οποία ανέφερε ο κ. Τσίπρας για κάποιες δηλώσεις εκπροσώπου της Αμερικανικής κυβέρνησης, ότι η Τουρκία έχει πάρει έγκριση λέει ή στηρίζουν μάλλον την Τουρκία για τον εκσυγχρονισμό των F-16.
Και βεβαίως δεν θέλω να σχολιάσω κάτι πάνω σε αυτό. Δεν γνωρίζω τη δήλωση ακριβώς, αλλά βεβαίως η Τουρκία έχει πολύ δρόμο για αυτό. Θα πρέπει να περάσει από το Κογκρέσο, θα πρέπει να κάνει πολλά βήματα για αυτό, αλλά το ερώτημα είναι άλλο.
Γιατί είδα ότι ο κ. Τσίπρας φοβάται μήπως η Τουρκία εξοπλίσει την πολεμική της μηχανή, αλλά το ερώτημα που δεν απάντησε εδώ στην ομιλία του, είναι για ποιον λόγο όταν η ελληνική Κυβέρνηση, όταν ο Έλληνας Πρωθυπουργός ανακοίνωνε την απόκτηση των Rafale, την πρόθεση να αγοράσουμε F-35, από τα οποία έχει αποκλειστεί η Τουρκία, την πρόθεση της Κυβέρνησης να ενισχύσει το στόλο της με τις Γαλλικές φρεγάτες Belharra, τότε γιατί ο κ. Τσίπρας φώναζε ότι χρεώνουμε τη χώρα;
Δηλαδή από τη μία στενοχωριέται που προσπαθεί η Τουρκία να ενισχύσει τη δική της πολεμική μηχανή, αλλά ενοχλείται όταν ο Έλληνας Πρωθυπουργός και η ελληνική Κυβέρνηση ενισχύουν την αμυντική και αποτρεπτική δύναμη της Ελλάδας.
Και επειδή μίλησε για διεθνή σκακιέρα ο κ. Τσίπρας, να ρωτήσω κάτι. Όταν ο Πρωθυπουργός συμφώνησε και έφερε προς ψήφιση στη Βουλή των Ελλήνων την αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία, ο κ. Τσίπρας, ο ΣΥΡΙΖΑ που ήταν τότε;
Ψηφίσατε κυρίες και κύριοι συνάδελφοι; Επειδή μιλάτε για δήθεν διεθνή σκακιέρα, ψηφίσατε την αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία; Όχι, δεν ψηφίσατε.
Άρα όταν πήγε ο Έλληνας Πρωθυπουργός στο Αμερικανικό Κογκρέσο, ο μόνος Έλληνας Πρωθυπουργός ο οποίος πήγε και μίλησε καταχειροκροτήθηκε και εκπροσώπησε όλον τον ελληνισμό, που ήταν ο κ. Τσίπρας και τι έλεγε στη συνέχεια; Γιατί ενοχλήθηκε από την ομιλία του κ. Μητσοτάκη;
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός είναι αυτός ο οποίος έχει ενισχύσει όχι μόνο την αμυντική και αποτρεπτική μηχανή της χώρας μας, αλλά έχει ενισχύσει τις διεθνείς συμμαχίες που είναι επίσης πολύ σημαντικό. Έχει διεθνοποιήσει τα προβλήματα και τις προκλήσεις που προκαλεί η Τουρκία και αυτό είναι κάτι το οποίο δεν αρέσει στον Τούρκο Πρόεδρο.
Ο κ. Τσίπρας ξεκίνησε πάλι την ιστορία με τα καρτέλ. Θα σας πω τι έλεγε ο κ. Τσίπρας το 2018 στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών. Έλεγε τότε: Προχωρά το άνοιγμα της λιανικής αγοράς ενέργειας, ο ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών οδηγεί σε πιο ανταγωνιστικές προσφορές προς τους καταναλωτές.
Και ρωτάω κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τότε ο ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών και την εναλλακτικών παρόχων και των ιδιωτών ήταν καλός; Τότε οι ιδιώτες πάροχοι ήταν καλοί, τώρα ξαφνικά έχουν γίνει καρτέλ; Ο κ. Τσίπρας γιατί δεν απαντάει σε αυτό; Πότε ήταν καλός δηλαδή ο ανταγωνισμός, μόνο όταν κυβερνούσε εκείνος; Και θα σας πω κι άλλα μετά για το δήθεν καρτέλ,
Για τη ρήτρα αναπροσαρμογής την οποία έχει χαρακτηρίσει «ληστρική, παράνομη κι ότι τώρα δήθεν υιοθετούμε εμείς τη δική του ρητορική», τι έχει κάνει ο κ. Τσίπρας πέντε χρόνια που κυβέρνησε για τη ρήτρα αναπροσαρμογής; Καταθέτω κυρίες και κύριοι συνάδελφοι και επαναλαμβάνω αυτό που είπα και πριν. Στις 11 Απριλίου 2019, Πρωθυπουργός της ελληνικής Κυβέρνησης Αλέξης Τσίπρας, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας υπήρχε και τότε.
Έστειλε επιστολή η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε ιδιώτες παρόχους και τι ρωτούσε; «Προκειμένου να τεκμηριωθεί επαρκώς ο λόγος και η μεθοδολογία ενεργοποίησης της ρήτρας αναπροσαρμογής, της ρήτρας οριακής τιμής συστήματος για τα οικιακά μικρά εμπορικά και αγροτικά τιμολόγια, να κατατεθούν πληροφορίες». Το καταθέτω, για να γνωρίζουν οι Έλληνες Βουλευτές τι ζητούσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για να αναλύσει τότε τα τιμολόγια των προμηθευτών, των ιδιωτών προμηθευτών, οι οποίοι είχαν εφαρμόσει τη ρήτρα αναπροσαρμογής που ίσχυε και τότε.
Ήταν η ρήτρα Τσίπρα και όχι η ρήτρα της σημερινής Κυβέρνησης, γιατί η σημερινή Κυβέρνηση έρχεται και την καταργεί. Ο κ. Τσίπρας επέτρεψε να λειτουργεί πέντε χρόνια και η σημερινή Κυβέρνηση είναι αυτή η οποία την καταργεί
Λέω για τη ρήτρα αυτή τη στιγμή τι κάνουμε εμείς κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Ερχόμαστε και καταργούμε τον τρόπο με τον οποίο κυμαίνεται, μεταβάλλεται δηλαδή, μεταβάλλονται τα τιμολόγια, οι λογαριασμοί ρεύματος οι οποίοι στέλνονται από τους παρόχους στους καταναλωτές.
Και πως το τροποποιούμε; Σταματάει αυτός ο μαθηματικός ο τύπος μέσα από τον οποίο να προέκυπτε μια αλλαγή στην τιμή ανάλογα με την κυμαινόμενη τιμή στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αλλά δυστυχώς ήταν πάρα πολύ δύσκολο να υπολογιστεί από τους καταναλωτές ποια είναι τελικά η τιμή του ρεύματος την οποία χρεώνονται.
Ερχόμαστε λοιπόν και υποχρεώνουμε όλους τους προμηθευτές τον προ-προηγούμενο μήνα, την τελευταία μέρα του προ-προηγούμενου μήνα να δηλώνουν ρητά ποια θα είναι η τιμή ηλεκτρικής ενέργειας που θα χρεώνουν στους καταναλωτές για τον μεθεπόμενο μήνα.
Και έτσι με αυτό τον τρόπο, επειδή θα αναρτάται αυτή η τιμή στις ιστοσελίδες και θα ενημερώνονται, οι καταναλωτές θα μπορούν να συγκρίνουν ξεκάθαρα πια χωρίς να χρειάζονται να κάνουν κάποιους δύσκολους υπολογισμούς μέσα από μαθηματικές σχέσεις και μαθηματικούς τύπους να συγκρίνουν ποια είναι η τιμή χρέωσης του κάθε προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας και έτσι να επιλέγουν τον φτηνότερο πάροχο, άρα να έχουν την πιο φτηνή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας.
Άρα αυτό έρχεται και βοηθάει τον ανταγωνισμό. Και για να βοηθήσουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τον ανταγωνισμό κάνουμε και κάτι άλλο, δίνουμε τη δυνατότητα να αλλάζει πάροχο ο πελάτης χωρίς να υπάρχει κάποια ρήτρα αζημίως. Άρα δίνουμε τη δυνατότητα της εύκολης αλλαγής του παρόχου, βοηθάμε ακόμα περισσότερο τον ανταγωνισμό.
Αυτό κάνει η Νέα Δημοκρατία, αυτό δεν κάνατε εσείς.
Εσείς μιλάτε για τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Και επαναλαμβάνω, ο κ. Τσίπρας δεν μας είπε γιατί δεν την καταργείτε; Εσείς γιατί δεν φέρνετε μια τροπολογία να το πω πιο σωστά που να καταργεί τη ρήτρα αναπροσαρμογής; Δεν την καταργήσατε πέντε χρόνια, πέρασε έτσι.
Τώρα λέω για ποιον λόγο δεν φέρνετε μια τροπολογία τόσες εβδομάδες, τόσους μήνες που να καταργείτε τη ρήτρα αναπροσαρμογής; Εγώ καταθέτω την τροπολογία που καταθέσατε όχι για την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής αλλά για την προστασία λέει των πολιτών απέναντι στη ρήτρα αναπροσαρμογής η οποία θα συνέχιζε.
Τι λέει αυτή η τροπολογία; Λέει και εννοεί το εξής: Θα συνεχίζεται να χρεώνεται η ρήτρα αναπροσαρμογής, θα συνεχίζεται να χρεώνεται ο καταναλωτής, θα συνεχίζονται να έρχονται αυξημένοι λογαριασμοί, αλλά να προστατεύονται αυτοί οι οποίοι είναι ευάλωτοι και δεν μπορούν να πληρώσουν τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Μα, αυτοί προστατεύονται ούτως ή άλλως. Από 1ης Ιουλίου δεν αποκόπτεται η ηλεκτρική ενέργεια.
Δεν κόβεται το ρεύμα δηλαδή στους ευάλωτους, αυτοί οι οποίοι είναι δικαιούχοι κοινωνικού τιμολογίου. Αυτό είναι κάτι το οποίο ισχύει. Φέρατε μία τροπολογία για κάτι το οποίο ισχύει. Για τους χειμωνιάτικους μήνες και για τους θερινούς μήνες, γιατί πραγματικά εκεί χρειάζεται το νοικοκυριό να καταναλώνει ενέργεια, είτε για τη θέρμανση, είτε για τον κλιματισμό και άμα είναι ευάλωτο μπορεί πραγματικά να έρχεται σε μια δύσκολη θέση και για αυτό το λόγο έχουμε κάνει και τον πενταψήφιο αριθμό, ο οποίος στην τηλεφωνική γραμμή 15902, που καλεί το νοικοκυριό αν έχει κοπεί το ρεύμα και επανασυνδέεται καλύπτοντας το κόστος επανασύνδεσης το κράτος, η πολιτεία και τα ληξιπρόθεσμα τα οποία έχει αυτό το νοικοκυριό. Αυτό κάνουμε εμείς.
Εσείς λοιπόν κυρίες και κύριοι συνάδελφοι για πείτε μας, για ποιο λόγο δεν έχετε φέρει μέχρι τώρα μια τροπολογία που να καταργεί τη ρήτρα αναπροσαρμογής; Τώρα, για το θέμα των καρτέλ. Επειδή αναφέρθηκαν πάρα πολλά πράγματα.
Ξέρετε τι είχατε κάνει εσείς για τα καρτέλ; Για τα δήθεν καρτέλ κυρίες και κύριοι συνάδελφοι; Επειδή κατηγορείτε τώρα την Κυβέρνηση ότι δήθεν νομοθετεί με τρόπο που μπορεί να, και υπονοείτε ότι μπορεί να υποκρύπτονται διαφόρου είδους τέλος πάντων συμφέροντα. Ξέρετε τι είχατε κάνει εσείς και το καταθέτω. Από το 2016, 25/10 μέχρι και 17/10/2018 υποχρεώνατε τη ΔΕΗ, είχατε νομοθετήσει να πουλάει την ηλεκτρική ενέργεια που παράγει με τα λιγνιτικά και τα υδροηλεκτρικά της εργοστάσια, στους ιδιώτες παρόχους σε τιμές πολύ κάτω του πραγματικού κόστους παραγωγής από τη ΔΕΗ.
Το 2016 πωλήθηκαν 4 τεραβατώρες σχεδόν δηλαδή το 10% της κατανάλωσης της χώρας, πούλησε η ΔΕΗ 4 γιγαβατώρες, το 10% της ετήσιας κατανάλωσης της χώρας στους ιδιώτες παρόχους με τιμή εκκίνησης του διαγωνισμού 37 ευρώ και αν θυμάμαι καλά, μπορεί να έφτασε περίπου τα 40 η 45 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν το πραγματικό κόστος της ΔΕΗ από τα λιγνιτικά εργοστάσια ξεπερνούσε τα 60 και 70 ευρώ τότε.
Σήμερα βεβαίως έχει φτάσει περίπου τα 200 ευρώ με τις σημερινές τιμές διοξειδίου του άνθρακα. Το 2017 πούλησε 10 τεραβατώρες η ΔΕΗ, τότε στην αγορά. Γιατί; Για να αγοράζουν οι ιδιώτες πάροχοι σε τιμές χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής της ΔΕΗ και να μπορούν στη συνέχεια να πουλάνε στη λιανική και να ανταγωνίζονται την ίδια τη ΔΕΗ.
10 τεραβατώρες, το 20% της ετήσιας κατανάλωσης της χώρας είχατε υποχρεώσει εσείς με δικό σας μηχανισμό με νόμο να πουλάει η ΔΕΗ στους ιδιώτες παρόχους, αυτούς που σήμερα εσείς ονομάζετε καρτέλ. Εσείς τους πουλούσατε τότε ρεύμα από τη ΔΕΗ με κάτω του κόστους για να μπορούν μετά να πηγαίνουν στη λιανική και να πουλάνε στους καταναλωτές και να ανταγωνίζονται την ίδια τη ΔΕΗ. Αυτό έχετε κάνει.
Το 2018, 16 τεραβατώρες με τιμή εκκίνησης 36 ευρώ η μεγαβατώρα, μπορεί να είχε φτάσει 40-45 μετά. Επαναλαμβάνω πάνω από 70-80 ευρώ το πραγματικό κόστος της ΔΕΗ, εκκίνηση 36 ευρώ και πούλησε η ΔΕΗ σχεδόν το 30% της ετήσιας κατανάλωσης της χώρας, δηλαδή περίπου το 60% της παραγωγής της σε τιμές 50% κάτω του κόστους.
Και για αυτό το λόγο κυρίες και κύριοι συνάδελφοι φτάσατε τη ΔΕΗ να έχει 2,5 δισεκατομμύρια ζημιές το 2018 και το 2019 και να είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, όπως έγραφε ο ορκωτός λογιστής στα βιβλία τα οποία είχαν δημοσιευθεί.
Αυτά κάνατε, αυτά που λέτε ότι εμείς δήθεν στηρίζουμε το καρτέλ, εσείς τότε στους ιδιώτες παρόχους που εσείς σήμερα ονομάζετε καρτέλ. Πουλάγατε το 60% της ηλεκτρικής παραγωγής της ΔΕΗ από τα λιγνιτικά εργοστάσια κάτω του κόστους στους ιδιώτες παρόχους.
Εμείς τι κάνουμε σήμερα; Ερχόμαστε και φορολογούμε τους ιδιώτες παρόχους και τη ΔΕΗ βεβαίως για τα υπέρ έσοδα που έχουν στη συμπαραγωγή με 90%. Πείτε μου, ποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα κυρίες και κύριοι συνάδελφοι έχει νομοθετήσει φορολόγηση 90% των υπερεσόδων στη δραστηριότητα της παραγωγής;
Κύριε Πρόεδρε δεν υπάρχει καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα η οποία να έχει περάσει νόμο που να φορολογεί με 90% τα υπερέσοδα στη δραστηριότητα της παραγωγής. Όπως δεν υπάρχει καμία χώρα κυρίες και κύριοι συνάδελφοι στην Ευρώπη που να έχει δαπανήσει μέχρι τώρα το 3,7% του ΑΕΠ της για να στηρίξει τα νοικοκυριά απέναντι στην ενεργειακή κρίση.
Καταθέτω από το Ινστιτούτο Bruegel την ανάλυση την οποία δημοσίευσε: 3,7% του ΑΕΠ έχει δαπανήσει η Ελλάδα για τη στήριξη των νοικοκυριών απέναντι στην ενεργειακή κρίση, 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Πόσα έχει δαπανήσει η Ισπανία; Σχεδόν 40% λιγότερο 2,3% του ΑΕΠ. Η Ιταλία 2,1% του ΑΕΠ, η Γαλλία 1,4% του ΑΕΠ. Η Ισλανδία, η Δανία, η Τσεχία 0,1% του ΑΕΠ. Η Κύπρος 0,7% του ΑΕΠ, η Ελλάδα 3,7% του ΑΕΠ. Η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε δαπάνη στήριξης των νοικοκυριών και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε μέσα από το νέο μηχανισμό που θα περιγράψω αργότερα.
Θα καταθέσω και κάτι άλλο όμως, τιμές λιανικής συμπεριλαμβανομένων και των φόρων Μάιος 2022. Αθήνα 0,23 ευρώ η κιλοβατώρα. Λισσαβόνα, Πορτογαλία 0,257, 8,8% πιο ακριβά από την Ελλάδα. Μαδρίτη, Ισπανία 0,36 ευρώ η κιλοβατώρα 41,6% πιο ακριβά από την Ελλάδα. Αλλά αυτά είναι στοιχεία όμως στατιστικά θα πει κάποιος. Είναι η πραγματικότητα; Αυτά ενδιαφέρουν τον πολίτη; Ή τον ενδιαφέρει τελικά τι λογαριασμούς παίρνει στο σπίτι του;
Θα συμφωνήσουμε όλοι ότι ο λογαριασμός παίζει ρόλο, όχι αν η Ελλάδα είναι ακριβή στη χονδρεμπορική αγορά αλλά τελικά πόσο είναι η λιανική. Πόσο είναι η λιανική και τι επιδοτήσεις έχουμε;
20 Ιουλίου εξόφληση, λογαριασμός ΔΕΗ. Ποσό πληρωμής 2.339 ευρώ. Συνολική έκπτωση από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης 2.122 ευρώ. Σχεδόν 50% κάτω. Για 11.500 κιλοβατώρες για τετραμηνιαία κατανάλωση, επαγγελματικό τιμολόγιο. Το καταθέτω.
Άλλο επαγγελματικό τιμολόγιο πιο χαμηλό, 203 ευρώ ποσό πληρωμής, 230 ευρώ η επιδότηση, το καταθέτω. Άλλο τιμολόγιο, άλλος λογαριασμός ρεύματος. Εκκαθαριστικός, επαγγελματικός επίσης. 282 ευρώ ποσό πληρωμής 223 ευρώ η επιδότηση, το καταθέτω.
Αυτά δεν έχουν γίνει από εδώ και πέρα, έχουν γίνει όλους τους προηγούμενους μήνες. Από τον προηγούμενο Ιανουάριο τώρα αρχίζουν και έρχονται οι εκκαθαριστικοί και βλέπουν οι πολίτες ότι πραγματικά τους στηρίζουμε και τους στηρίξαμε και θα συνεχίσουμε να τους στηρίζουμε.
Εκκαθαριστικός λογαριασμός, οικιακό τιμολόγιο, 190 ευρώ με εξόφληση στις 20 Ιουλίου εξόφληση. 198 ευρώ. Πόσο είναι η επιδότηση; 252 ευρώ. Άλλο. Εκκαθαριστικός λογαριασμός. Όχι μέχρι 300 κιλοβατώρες. Όχι μόνο μέχρι 1.200 κιλοβατώρες το τετράμηνο, γιατί από τον Μάιο – Ιούνιο επιδοτούμε και την κατανάλωση πάνω από τις 300 κιλοβατώρες και για τις μη κύριες κατοικίες.
2.299 κιλοβατώρες κατανάλωση, ποσό πληρωμής 409 ευρώ. Επιδότηση 343 ευρώ. Θα πλήρωνε 750 ευρώ και πληρώνει 400 ευρώ. Να τα δούνε, να μοιραστούνε παρακαλώ πολύ στους συναδέλφους από τον ΣΥΡΙΖΑ, για να βλέπουνε την προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση.
Λύνουμε το πρόβλημα στο 100%; Όχι. Αλλά στηρίζουμε όσο μπορούμε και έχει αποτέλεσμα. Θα πληρώνανε διπλά στους λογαριασμούς και πληρώνουν τους μισούς. Ναι είναι φουσκωμένοι και οι μισοί. Αλλά είναι οι μισοί από αυτό που θα ήτανε.
Ποια είναι η πρότασή σας; Που είναι ο μηχανισμός ο δικός σας; Που είναι η κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής; Όλο λόγια, όλο κριτική. 311 ευρώ ποσό πληρωμής. Επιδότηση 216 ευρώ στο τετράμηνο. Άλλο επαγγελματικό. 1.063 ευρώ ποσό πληρωμής, 763 ευρώ η επιδότηση. Θα πλήρωνε 1.800 και πληρώνει 1.000. Αυξημένος, ναι. Αλλά όχι διπλάσιος. Πιο προσιτός. Αυτός προσπαθούμε να κάνουμε. Στηρίζετε το καρτέλ λέει η αντιπολίτευση. Εμείς που φορολογούμε 90% τα υπερέσοδα από ιδιώτες και από τη ΔΕΗ και τη ΔΕΠΑ.
Η ΔΕΠΑ είναι κρατική επιχείρηση. Το 65% ανήκει στο Δημόσιο. Το Δημόσιο θα πάρει τα μερίσματα, αν θα τα πάρει. Που δεν θα τα πάρει, γιατί θα έρθουμε και θα τα φορολογήσουμε 90% κατευθείαν στην πηγή και θα τα πάμε στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να τα αξιοποιήσουμε και να ενισχύσουμε τις επιδοτήσεις. Θα πω για τον μηχανισμό από εδώ και πέρα πόσο θα κοστίσει και πόσο θα στηρίξει τα νοικοκυριά.
Εδώ, αμετακίνητη η Κυβέρνηση για το πλαφόν στη χονδρική αγορά. Αυτούς που ονομάζετε καρτέλ, είναι ενάντια στις ρυθμίσεις που έχουμε πάρει. Είναι ενάντια στο να μπορεί να αλλάζει πάροχο ο καταναλωτής χωρίς να υπάρχει ποινή, χωρίς να υπάρχει πέναλτι, χωρίς να πληρώνει κάτι. Είναι πολύ πιο δύσκολο φυσικά να δηλώνουν ποια θα είναι η τιμή μετά από 2 μήνες, αλλά με βάση αυτήν την τιμή να μπορεί να συγκρίνει, να μετρήσει ο κάθε καταναλωτής τελικά ποιος είναι ο πιο ανταγωνιστικός, ποιος θα είναι ο πιο καλός πάροχος και αυτόν να επιλέξει.
Τώρα θα είναι όλα καθαρά. Θα είναι όλα διαφανή. Αυτό το κάνει η Ελλάδα. Δεν το έκανε καμία άλλη χώρα. Η ελληνική Κυβέρνηση. Ποια είναι η δική σας πρόταση; Ακόμα δεν έχετε καταθέσει καμία τροπολογία για να καταργήσετε τη ρήτρα αναπροσαρμογής που τόσο σας ενοχλεί, αλλά που πέντε χρόνια την αφήσατε να ισχύει και δεν την καταργούσατε.
Μας κατηγορήσατε ακόμα, ακούστηκε και αυτό από τον εισηγητή της αντιπολίτευσης τον κ. Φάμελλο, ότι δήθεν δεν προωθούμε τις ΑΠΕ. Τι κάνατε, λέει, για τις ΑΠΕ; Δεν κάνατε και τίποτα, δεν έχετε βοηθήσει καθόλου.
Να καταθέσω αυτά τα οποία δεν διαβάζετε και δυστυχώς δεν τα δίνετε και στον κ. Τσίπρα να τα διαβάσει και έρχεται εδώ και κάνει λάθη. 2014, 2015, 2016, 2017 και 2018: Κάτω από 300 MW η εγκατεστημένη ισχύς νέων ΑΠΕ, κάτω από 300 MW κάθε χρόνο νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εγκαθίσταντο.
Το 2019, 930 MW, το 2020 980 MW, το 2021 1100 ΜW, και το 2022 θα ξεπεράσει τα 1.700 MW εκτιμούμε. Μπορεί να φτάσει και τα 2000 MW νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε τέσσερα χρόνια έχουμε εγκαταστήσει σχεδόν 5.000 MW νέων ΑΠΕ.
Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει μία εξοικονόμηση σε εισαγωγές φυσικού αερίου από το 2023 και μετά με σημερινές τιμές της τάξης του 1,2 δισ. ευρώ. 1,2 δισ. ευρώ θα γλιτώσουμε με σημερινές τιμές, όλο το 2023, επειδή τα τελευταία τέσσερα χρόνια εγκαταστήσαμε 5.000 ΜW νέων ΑΠΕ και έτσι δε χρειάζεται να χρησιμοποιούμε φυσικό αέριο για την ηλεκτροπαραγωγή, αλλά θα παράγουμε από τον ήλιο και από τον άνεμο, που διαθέτουμε άπλετο στη χώρα μας και που είναι πολύ πιο φθηνό.
Αν εσείς είχατε εγκαταστήσει την ίδια ισχύ, θα είχαμε γλιτώσει άλλο 1 δισ. ευρώ, που σήμερα θα το πληρώνουμε επειδή εσείς δεν κάνατε τη δουλειά σας πέντε χρόνια που κυβερνήσατε. Αυτή είναι η πραγματικότητα, το καταθέτω για να έχετε εικόνα πως κυβερνήσατε.
Και γιατί, λέει, ακούω από κάποιους, βοηθάτε τους μεγάλους επενδυτές των φωτοβολταϊκών. Και ποια είναι η πραγματικότητα; Πλήθος έργων φωτοβολταϊκών κάτω από 1 MW. Το 2018 μόλις 9 έργα έγιναν. Το 2019 247, το 2020 697, το 2021 1.327 μικρά φωτοβολταϊκά κάτω από 1 ΜW συνδέθηκαν το 2021. Το 2022 μέχρι τώρα το πρώτο πεντάμηνο 893 έργα διαφορετικά μικρά φωτοβολταϊκά.
Πόσα μεγάλα; 25 το 2022, 16 το 2021, 26 το 2020. Αυτή είναι η αναλογία κύριε συνάδελφε, επειδή έρχεστε πολλές φορές και λέτε ότι δεν στηρίζουμε τους μικρούς, εμείς είμαστε η Κυβέρνηση που στηρίζουμε τους πιο μικρούς και τους πιο ευάλωτους. Γιατί αυτοί πρέπει να στηριχθούν, αυτούς πρέπει να στηρίξουμε, αυτοί έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.
Είπε εδώ ο κ. Τσίπρας ότι 300 εκατομμύρια ευρώ, άκουσε τον κ. Φάμελλο ο οποίος τον παρέσυρε, είπε ο κ. Φάμελλος και το είπε και ο κ. Τσίπρας μετά και αυτό δεν είναι καλό να παρασύρεις τον αρχηγό σου με πράγματα τα οποία δεν ισχύουν.
300 εκατομμύρια λέει θα δώσουν στη ΔΕΗ, υπάρχει διάταξη που δίνει για τις παλιές εφεδρείες των νησιών 300 εκατομμύρια. Πού λέει 300 εκατομμύρια μέσα ο νόμος; Πού λέει 300 εκατομμύρια; Δείξτε μου το σημείο, γιατί λέτε ψέματα; Και γιατί παρασύρετε και τον αρχηγό σας και λέει αυτές τις ανακρίβειες και εκτίθεται; Πού είναι τα 300 εκατομμύρια; Πάλι έξω πέσατε στο νούμερο.
Μιλούσατε για 1,5 δισ. υπερκέρδη, τώρα λέτε θα πάρει 300 εκατομμύρια η ΔΕΗ. Πού τα βρήκατε αυτά τα νούμερα; Κοντός ψαλμός αλληλούια, θα βγει πόσο είναι το νούμερο που θέλει η ΔΕΗ και θα δείτε πόσο θα είναι και πάλι θα εκτεθείτε και θα έχετε εκθέσει και τον αρχηγό σας.
Και πού το λέει στο νόμο το 300 εκατομμύρια; Μπορείτε να μας το δείξετε; Πουθενά, δεν υπάρχει τέτοιο νούμερο.
Λέτε επίσης ότι δεν στηρίζουμε τις ενεργειακές κοινότητες. Για να δούμε πόσες ενεργειακές κοινότητες έχτισαν και συνέδεσαν πάρκα, ΑΠΕ, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πριν και πόσες τώρα; Το 2019 10 έργα. Το 2020 325 έργα σε ενεργειακές κοινότητες. Το 2021 417. Το 2022, μέχρι τώρα, 194.
Και οι νέες ενεργειακές κοινότητες με τουλάχιστον 60 μέλη που το τροποποιήσαμε, που είναι πιο σωστό γιατί εσείς δεν είχατε βάλει αυτά τα νούμερα, έκαναν ενεργειακές κοινότητες 5 φίλοι.
94 ενεργειακές κοινότητες με 60 μέλη μέχρι τώρα έχουν σύμβαση σύνδεσης, οριστική προσφορά 15 και πλήρες αίτημα 60. Εμείς στηρίζουμε τις ενεργειακές κοινότητες και για αυτό έχουμε πει ότι θα κάνουμε, θα νομοθετήσουμε το επόμενο διάστημα ενεργειακές κοινότητες επαγγελματικές που θα αποτελούνται από μέλη που θα είναι μόνο επαγγελματίες, βιοτέχνες και θα μπορούν να συνδέονται κατευθείαν στην υψηλή τάση και θα έχουν εικονικό συμψηφισμό virtual net metering, ώστε να βρουν χώρο να κατασκευάσουν το πάρκο εκεί που θα το βρουν, μπορεί να είναι σε μακρινή περιοχή, αλλά θα μπορούν με εικονικό συμψηφισμό να συμψηφίζουν την ενέργεια και έτσι να έχουν πολύ χαμηλό κόστος ενέργειας ή έως και μηδενικό.
Αυτά έχουμε κάνει μέχρι τώρα. Το 2015 η συμμετοχή των ΑΠΕ ήταν περίπου 29% στο σύστημα. Πέντε χρόνια μετά, το 2019 ήταν πάλι περίπου στο 30% - 31%. Τίποτα δεν άλλαξε τα πέντε χρόνια που κυβερνήσατε.
Το φυσικό αέριο από το 2015 στο 2019 πήγε από το 14% στο 31%. Το διπλασιάσατε επί ημερών σας. Αυτά κάνατε. Ερχόμαστε το 2021, έφτασε από 30% το 2019 η συμμετοχή των ΑΠΕ, στο 43% και το 2022 στο τέλος θα φτάσει το 50% η συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Αυτό τι σημαίνει; Όσο περισσότερες ΑΠΕ μπαίνουν, τόσο λιγότερο φυσικό αέριο θα εισάγουμε, άρα τόσο λιγότερο εξαρτώμενοι θα είμαστε. Τόσο περισσότερο θα χρησιμοποιούμε το εγχώριο δυναμικό μας, τον ήλιο και τον άνεμο και άρα θα έχουμε και καλύτερο και φθηνότερο, αλλά και δικό μας ενεργειακό δυναμικό.
Ένα τελευταίο έχω αφήσει για τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό των εταιρειών διανομής. Έχετε διαβάσει την Ευρωπαϊκή οδηγία 2009/73; Την έχετε διαβάσει; Τι λέει η Ευρωπαϊκή οδηγία; Δεν λέει ότι ένα κράτος – μέλος μπορεί να προχωρήσει σε νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό των διαχειριστών διανομής, είτε ηλεκτρικής ενέργειας, είτε φυσικού αερίου;
Οι άλλες χώρες τι έχουνε κάνει; Το γνωρίζετε ότι 25 , τώρα και η Ελλάδα, 26 από τα 27 κράτη – μέλη, έχουν επιλέξει αυτό που κάνει η Ελλάδα τώρα, που κάνουμε εμείς με αυτήν την τροπολογία;
Τον νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό. Δεν έχουν επιλέξει ιδιοκτησιακό διαχωρισμό. Ενσωματώνουμε την Ευρωπαϊκή οδηγία, έτσι όπως έχουνε κάνει οι 25 από τις 27 χώρες. Εμείς θα είμαστε η 26η, μόνο μία χώρα δεν έχει ενσωματώσει με αυτόν τον τρόπο την Ευρωπαϊκή οδηγία.
Αυτό κάνουμε εμείς. Που είναι το πρόβλημά σας; Γιατί διαφωνείτε σε αυτό; Ο ΔΕΔΔΗΕ, ο διαχειριστής διανομής ηλεκτρικής ενέργειας έχει ιδιοκτησιακό διαχωρισμό από την ΔΕΗ ;
Σας ρωτάω. Έχει νομικό και λειτουργικό. Δεν έχει ιδιοκτησιακό. Που είναι το πρόβλημά σας, που έρχεστε και το λέτε εδώ, ότι κάτι έχει γίνει. Τίποτα δεν έχει γίνει.
Τώρα, για το νομοσχέδιο. Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή της χώρας και του πλανήτη ολόκληρου είναι η κλιματική αλλαγή. Έχει μαζί με αυτό προστεθεί και το πρόβλημα της ενεργειακής ασφάλειας, επειδή εξαρτόμαστε από το φυσικό αέριο, το οποίο εν πολλοίς το εισάγουμε και από Ρωσία.
Άρα ποια είναι η λύση σε αυτό και στην κλιματική αλλαγή, αλλά και στην ενεργειακή αυτάρκεια; Η χρήση των ΑΠΕ. Αυτό κάνουμε με αυτό το νομοσχέδιο, επιταχύνουμε ακόμα περισσότερο τη διείσδυση των ΑΠΕ. Και πως το κάνουμε αυτό; Μέσα από την απλοποίηση, μέσα από τη μείωση του χρόνου της αδειοδότησης από 5 χρόνια σε 14 μήνες.
Μέσα από τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου για έργα αποθήκευσης ενέργειας, ώστε να μπορούμε να αποθηκεύουμε σε συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρική ενέργεια που παράγουμε την ημέρα, που δεν θα μπορούμε από ένα σημείο και μετά να την καταναλώνουμε, να την αποθηκεύουμε για να μη χάνεται και να τη χρησιμοποιούμε το βράδυ μέσα από την ψηφιοποίηση των διαδικασιών. Μέσα από τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, μέσα από την αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων.
Το 2026 με τον επιταχυνόμενο ρυθμό που έχουμε πετύχει θα πιάσουμε το στόχο του 2030 που σήμερα περιγράφεται στο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα. Το 2026 με το σημερινό ρυθμό θα έχουμε περίπου 20 GW ΑΠΕ. Έχουμε ήδη 10 GW, θα έχουμε κατασκευάσει άλλα 6 GW και μαζί με τα υδροηλεκτρικά θα προσεγγίσουμε τα 20 GW, θα πιάσουμε τον στόχο του 2030 το 2026, τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
Και για αυτό τον λόγο θα μπορέσουμε να πιάσουμε και τον νέο αναθεωρημένο στόχο που μιλάει για 24 GW μέχρι το 2030 και αυτό μπορούμε να το πιάσουμε νωρίτερα με το νομοσχέδιο αυτό με τις ρυθμίσεις που περνάμε και με τη μεγαλύτερη αύξηση των συστημάτων αποθήκευσης. Θα χρειαστούν από 3,5 GW έως 5 GW συστημάτων αποθήκευσης μέχρι το 2030 για να μπορέσουμε να απορροφήσουμε και να αξιοποιήσουμε τις ΑΠΕ που θα έχουμε εγκαταστήσει.
Πάρα πολύ σημαντικό για μικρά νοικοκυριά, για αγρότες, για εκατοντάδες χιλιάδες. Εκτιμούμε ότι θα μπορέσουν με τη ρύθμιση που φέρνουμε 100 χιλιάδες νοικοκυριά και 100 χιλιάδες αγροτικές παροχές να κατασκευάσουν ένα φωτοβολταϊκό μέχρι 10 kW και να συμψηφίζουν την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνουν και έτσι να έχουν πολύ χαμηλό κόστος. Και επίσης άλλοι 100 χιλιάδες περίπου εμπορικοί καταναλωτές, εμπορικές παροχές.
Πως το κάνουμε αυτό; Δίνουμε επιπλέον ισχύ 10 MW για κάθε υποσταθμό του ΔΕΔΔΗΕ η οποία θα καλυφθεί μόνο με μικρά φωτοβολταϊκά μέχρι 10 kW. Φωτοβολταϊκά στις στέγες των σπιτιών, φωτοβολταϊκά δίπλα στα αντλιοστάσια, δίπλα στις πομόνες των αγροτών για να τους βοηθήσουμε και να είναι ανταγωνιστικοί. Με απλή γνωστοποίηση, χωρίς αναμονή για έγκριση όρων σύνδεσης.
Το κάνουμε αυτό σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ μέσα από ψηφιακή πλατφόρμα.
Επίσης, μειώνουμε τον αριθμό των απαιτούμενων δικαιολογητικών σε 54 από 91 που ισχύουν σήμερα ώστε να απλοποιήσουμε τη διαδικασία, την αδειοδοτική διαδικασία των ΑΠΕ.
Υποχρεώνουμε και περιορίζουμε τις χρονολογίες, τα χρονικά ορόσημα κατασκευής φωτοβολταϊκών ή ανεμογεννητριών, αυτών που έχουν ήδη στα χέρια τους δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης, δεσμευτικούς όρους σύνδεσης γιατί δεν μπορούν να κατέχουν μια τέτοια άδεια, μια τέτοια οριστική προσφορά σύνδεσης και να μην κατασκευάζουν.
Τους λέμε ότι έναν χρόνο από τότε και από τη δημοσίευση αυτού του νόμου, έναν χρόνο είτε από την απόκτηση της δεσμευτικής προσφοράς σύνδεσης, είτε έναν χρόνο από τη δημοσίευση του νόμου για παλιότερα πάρκα, για παλιότερες επενδύσεις θα πρέπει να έχουν λάβει άδεια εγκατάστασης.
Αν δεν τη λάβουμε στον επόμενο χρόνο ή θα τη χάσουν ή θα μπορέσουν για έναν ακόμα χρόνο να παρατείνουν την άδεια που έχουν πληρώνοντας 1000 ευρώ για κάθε MW και για κάθε μήνα που παρακρατούν και δεν παίρνουν την άδεια εγκατάστασης.
Δηλαδή για ένα πάρκο 10 ΜW θα πληρώνει 10.000 ευρώ για κάθε μήνα καθυστέρησης μετά τον πρώτο χρόνο, μέχρι να συμπληρωθεί και ο δεύτερος χρόνος. Που σημαίνει 120.000 ευρώ, δηλαδή στον χρόνο πάνω για 10 ΜW για ένα πάρκο το οποίο δεν κατασκευάζει, δεν προχωράει να το πω καλύτερα, δεν προχωράει στην άδεια εγκατάστασης για να προχωρήσει η κατασκευή.
Και στη συνέχεια, μετά την άδεια εγκατάστασης, δίνουμε δυο χρόνια για την ολοκλήρωση της κατασκευής. Αλλιώς μετά χάνεται. Χάνεται η άδεια που έχει στα χέρια του ώστε να πιέσουμε και να κατασκευάσουν και να μην τα κρατούν στα χέρια τους ενώ τα χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή, είναι θέμα εθνικής ανάγκης.
Επίσης, δίνουμε τη δυνατότητα στους διαχειριστές να καλύπτουν μέχρι το 50% του κόστους σύνδεσης από τη στιγμή που επεκτείνονται τα δίκτυα διανομής και με αυτόν τον τρόπο να επιταχυνθεί και η κατασκευή των ΑΠΕ. Μια πολύ σημαντική ρύθμιση.
Απαγορεύουμε την κατάτμηση των δημοσίων δασικών εκτάσεων για ανάπτυξη σταθμών ΑΠΕ. Προστατεύουμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τη γη. Εδώ μας κατηγόρησαν για το αντίθετο από αυτό που κάνουμε. Αυτή τη στιγμή κάποιος μπορεί να πάει και να απαλλοτριώσει το 100% μιας έκτασης. Ένας επενδυτής ο οποίος έχει πάρει μια άδεια παραγωγής για μια έκταση, για ένα γήπεδο, το οποίο δεν του ανήκει, όταν τελικά το ωριμάσει μπορεί στη συνέχεια να πάει και να προχωρήσει σε μία αναγκαστική απαλλοτρίωση.
Εμείς λέμε ότι αυτό καταργείται, δεν μπορεί να το κάνει. Μπορεί να το κάνει πότε; Αν το 80% της έκτασης του ανήκει, έχει περιέλθει στην κατοχή και στην κυριότητά του, άρα έχει αγοράσει την έκταση από τους πραγματικούς ιδιοκτήτες ή την έχει νοικιάσει, τότε για το 20% που απομένει αυτό μπορεί να απαλλοτριωθεί μόνο.
Άρα θα πρέπει να έχει το 80%, να έχει προχωρήσει, να έχει συμφωνήσει και να έχει αποκτήσει το 80% της έκτασης και για το 20% που απομένει, αυτό ναι μπορεί να το απαλλοτριώσει φυσικά και να αποζημιωθούν οι πραγματικοί ιδιοκτήτες. Αυτό δεν υπήρχε μέχρι τώρα, αυτό το κάνουμε εμείς.
Τώρα και κάποιες διαδικασίες που ήταν σειριακές, για παράδειγμα μέχρι σήμερα η σύμβαση σύνδεσης έμπαινε σε ισχύ μετά την άδεια εγκατάστασης. Πλέον μπορούν να προχωρούν παράλληλα στην απόκτηση διαφόρων αδειών κι έτσι να μην αυξάνεται ο χρόνος, η χρονική διάρκεια της ωρίμανσης ενός παρόχου.
Για αυτά όλα κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για αυτό το πολύ σημαντικό νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει και την πολύ σημαντική επίσης διάταξη που είναι ο νέος μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων, ο νέος μηχανισμός που μπαίνει στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Για αυτό θα πρέπει να το στηρίξετε.
Η Ελλάδα, η Κυβέρνηση, έρχεται και βάζει μια ρυθμιζόμενη τιμή αποζημίωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Μια τιμή για τα υδροηλεκτρικά, μια άλλη τιμή, ένα χαμηλότερο κατώφλι για τις ΑΠΕ, ένα άλλο κατώφλι για τα λιγνιτικά, ανάλογα με το πραγματικό κόστος της τεχνολογίας και με αυτόν τον τρόπο ανακτούμε τα υπερέσοδα στην πηγή, τα οδηγούμε στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Αυτά εκτιμούμε ότι μπορεί να ξεπεράσουν μαζί με την κρατική επιδότηση τα 5 δισ. ευρώ το επόμενο διάστημα, τα οποία θα δοθούν ως επιδοτήσεις. Εκτιμούμε ότι το επόμενο 12μηνο θα έχουμε τη δυνατότητα, θα έχουμε στη διάθεσή μας περίπου 5 δισ. ευρώ κατ’ ελάχιστο για να στηρίξουμε νοικοκυριά, επαγγελματίες και αγρότες, απέναντι σε αυτή την τεράστια ενεργειακή κρίση, για την οποία φυσικά δε φταίει η Ελληνική Κυβέρνηση και δε φταίει ο Έλληνας Πρωθυπουργός. Το καταλαβαίνουν όλοι αυτό και το μικρότερο παιδί, μόνο δυστυχώς οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύονται να το καταλάβουν και για αυτό το λόγο σας καλούμε να ψηφίσετε το παρόν νομοσχέδιο.
