Τετάρτη 2 Μαρτίου 2022

Η κλιμάκωση του πολέμου φέρνει πιο κοντά σενάρια ελλείψεων στο φυσικό αέριο και εκτοξεύει τις τιμές - Νέα σύσκεψη σήμερα της Επιτροπής Διαχείρισης Κρίσεων

Οι φόβοι ότι οι μάχες και οι βομβαρδισμοί θα προκαλέσουν ζημιά στους ουκρανικούς αγωγούς, μαζί με το ενδεχόμενο ρωσικών αντιποίνων αν η Δύση επιβάλει νέες κυρώσεις, αυξάνουν τους φόβους για τυχόν ελλείψεις στην ευρωπαϊκή αγορά αερίου, και εκτοξεύουν τις τιμές.



Αν και η Ελλάδα παραμένει «προφυλαγμένη» καθώς ο Turkstream, μέσω του οποίου προμηθεύεται ποσότητες αερίου, διέρχεται από τη Μαύρη Θάλασσα, εντούτοις η κατάσταση δεν επιτρέπει εφησυχασμό.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων που συνέρχεται σήμερα θα έχει ως αντικείμενο την ανάληψη από το ΔΕΣΦΑ της κεντρικής διαχείρισης και κατανομής όλων των φορτίων LNG που καταφθάνουν στην Ρεβυθούσα. Στόχος, να παραμένουν όσο το δυνατόν πιο γεμάτες και για μεγαλύτερο διάστημα οι δεξαμενές της Ρεβυθούσας και να καταναλώνεται για τις ανάγκες της χώρας, όσο περισσότερο είναι εφικτό, αέριο αγωγού.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, θα εξεταστεί η ανάληψη από τον διαχειριστή φυσικού αερίου του κεντρικού συντονισμού όλων των πλοίων που φέρνουν οι ιδιώτες, προκειμένου να υπάρχει ένας όσο το δυνατόν καλύτερος έλεγχος. Και αυτό, καθώς μπορεί οι ανάγκες για το μήνα Μάρτιο να έχουν καλυφθεί πλήρως μέσα από τα τέσσερα πλοία -  δύο της Elpedison, ένα της Mytilineos και ένα της ΔΕΠΑ - που έχουν προγραμματιστεί να έρθουν στην Ρεβυθούσα, συν τη δυνατότητα παραγγελιών νέων φορτίων εφόσον απαιτηθεί, ωστόσο για τον Απρίλιο δεν έχουν ακόμη ληφθεί αποφάσεις. Η ύπαρξη μιας κεντρικής διαχείρισης θα βοηθούσε για ένα καλύτερο συντονισμό.

Οσο για τον αποκλεισμό κάποιων ρωσικών τραπεζών από το σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών SWIFT, ναι μεν εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει μια καθυστέρηση συνολικά στις διαδικασίες, ωστόσο δεν διαφαίνεται πρόβλημα.

Από εκεί και πέρα, αν φτάσουμε στο σημείο να κοπεί μέχρι και ο Turk Stream, και αναγκαστούμε να εφαρμόσουμε το Plan B, εκτιμάται ότι θα χρειαστούν το πολύ δύο επιπλέον πλοία υγροποιημένου αερίου, συνολικής δυναμικότητας 2 τεραβατωρών μέσα στο Μάρτιο, προκειμένου να καλύψουμε την ενεργειακή επάρκεια της χώρας. Εκτός από αυτές τις έξτρα ποσότητες, θα πρέπει να συνυπολογιστεί η λειτουργία των πέντε μονάδων φυσικού αερίου με εναλλακτικό καύσιμο, δηλαδή με πετρέλαιο, μαζί φυσικά με την επιστράτευση όλων των λιγνιτικών μονάδων.

Τι φοβούνται οι αγορές

Σε κάθε περίπτωση, τα πράγματα δεν εξελίσσονται καλά, όπως αποτυπώνεται και στην συμπεριφορά των αγορών. Το άλμα που κάνει τα τελευταία 24ωρα το φυσικό αέριο, το οποίο χθες έκλεισε στα 121 ευρώ / MWh, δείχνει, όπως λένε άνθρωποι του χώρου, ότι οι αγορές δεν αποκλείουν τα χειρότερα, όπως ένα πλήγμα σε εγκαταστάσεις αγωγών ή ένα σαμποτάζ. 

Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω για το ρεύμα ; Παγίωση των τιμών αερίου σε αυτά ή σε παρόμοια επίπεδα, δημιουργούν το εδαφος για τιμές ρεύματος στην χονδρική κοντά στα 300 ευρώ / MWh. Χαρακτηριστική είναι η σημερινή τιμή των 254,94 ευρώ στην οποία θα πωλείται το ρεύμα στην χονδρική. Οσο για το σενάριο διατήρησης του αερίου σε επίπεδα πάνω από 120 ή και κοντά στα 130 ευρώ για καιρό, μεταφράζεται σε τιμές ρεύματος κοντά στα 300 ευρώ.

Η τροπή που παίρνουν τα πράγματα, ο κίνδυνος βομβαρδισμού κάποιου αγωγού ή και σαμποτάζ, δείχνουν ότι μπαίνουμε στην πλέον κρίσιμη περίοδο αναφορικά με τις τιμές. Τα 400άρια και 500άρια θα δίνουν τον τόνο στα τιμολόγια ενός μέσου νοικοκυριού του τριμήνου Μαρτίου, Απριλίου, Μαΐου, χωρίς να υπολογίζεται η επιδότηση. Ενδεικτικό είναι από το Περιστέρι μέχρι την αγροτική Εδεσσα στην Μακεδονία, ένα τυπικό νοικοκυριό καλείται πλέον να πληρώσει εκκαθαριστικό 4μήνου 420-430 ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται οι επιδοτήσεις. Αφαιρουμένων των περίπου 100 ευρώ της στήριξης (εφόσον κινηθεί και τον τρέχοντα μήνα σε αυτά τα επίπεδα), απομένει ένα καθαρό ποσό άνω των 300 ευρώ. Αλλά παρ’ όλα αυτα, ολοένα και λιγότεροι πελάτες πληρώνουν πλέον ολόκληρη την οφειλή, με τα αιτήματα για διακανονισμό να γνωρίζουν έξαρση.

Στην ευρωπαϊκή ατζέντα, η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο

Τα καλά νέα είναι ότι σε ευρωπαικό επίπεδα τα σχέδια απερξάρτησης από το ρωσικό αέριο έχουν μπει στην ατζέντα. Ουδείς γνωρίζει πως αυτό θα γίνει, η συζήτηση τώρα ξεκινάει, είναι προφανές ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να αντικαταστήσει από τη μία μέρα στην άλλη το 40%-45% της τροφοδοσίας της (τόση είναι η εξάρτηση από τη Ρωσία) μέσω άλλων πηγών, ωστόσο η γενική πολιτική κατεύθυνση στις Βρυξέλλες είναι αυτή.

Το κλίμα αυτό που υπάρχει στους ευρωπαϊκούς διαδρόμους αντανακλά και η χθεσινή αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της Βουλής για την ανάγκη απεξάρτησης της χώρας από το ρωσικό φυσικό αέριο. Δείχνει τη γενική πολιτική κατεύθυνση της Ελλάδας, χωρίς να έχει ακόμη τύχει τεχνικής επεξεργασίας, να μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία, με όπλο την αύξηση ποσοτήτων LNG από σειρά προμηθευτών, όπως και από την Αίγυπτο. Ειδική μνεία έκανε στην Αίγυπτο ο πρωθυπουργός, λέγοντας ότι στόχος της Ελλάδας να μειώσει τις εισαγόμενες ποσότητες ρωσικού αερίου, αυξάνοντας τη συμμετοχή LNG στο μείγμα, και επιταχύνοντας τη στροφή στην αιολική και ηλιακή ενέργεια.

Το γεγονός πάντως ότι σε αυτή τη συγκυρία, η Gastrade ανακοίνωσε ότι θα κατασκευάσει και δεύτερο τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου με ιδιωτικά κεφάλαια στην Αλεξανδρούπολη, δεν είναι τυχαίο και εντάσσεται σε αυτήν ακριβώς τη συζήτηση.