Επισημαίνει χαρακτηριστικά πως «τεχνικά ή τεχνολογικά είμαστε σε σημείο να προχωρήσουμε. Αν έχουμε το πράσινο φως και λυθούν τα νομοθετικά θέματα που υπάρχουν σήμερα τότε άμεσα τα δύο πιλοτικά έργα που κάνουμε μπορούν να γίνουν 20 μαζικής παραγωγής, πράγμα που εμείς επιδιώκουμε».
Αναφερόμενος τόσο στις τρέχουσες «ενεργειακές» εξελίξεις όσο και συνολικότερα στις προοπτικές του κλάδου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΔΑ εμφανίστηκε «αισιόδοξος» για το μέλλον του φυσικού αερίου, λέγοντας πως οι όποιες έντονες αυξομειώσεις της τιμής του εν μέσω σφοδρής ενεργειακής κρίσης, που σημειωτέον ακουμπάει στο σύνολό του τον ενεργειακό κλάδο, δεν αναιρεί τα στρατηγικά πλεονεκτήματα του καυσίμου, όπου μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην μείωση του ενεργειακού κόστους.
Την ίδια στιγμή, μετά και την έλευση ενός κολοσσού στον κλάδο όπως είναι η Italgas, η ΔΕΔΑ προετοιμάζεται για την επόμενη μέρα των δικτύων, καθώς, όπως ανέφερε ο κ. Τσάκας, «είμαστε Διαχειριστές δικτύων και επομένως πρέπει να μπορούμε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά και με υπευθυνότητα είτε μιλάμε για δίκτυα αμιγώς φυσικού αερίου είτε μείξης φυσικού αερίου και υδρογόνου ή και βιομεθανίου».
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του κυρίου Τσάκα:
Ευθύς εξαρχής θα ήθελα να σας θέσω το ερώτημα, όντας εν μέσω μιας σφοδρής ενεργειακής κρίσης με τις τιμές του φυσικού αερίου να βρίσκονται στα ύψη, γιατί ένας καταναλωτής της ελληνικής περιφέρειας να διαλέξει το φυσικό αέριο για το σπίτι του και πολύ περισσότερο μια επιχείρηση, με δεδομένο μάλιστα ότι το ενεργειακό κόστος αποτελεί σημαντική παράμετρο ως προς τον δείκτη ανταγωνιστικότητας.
Είναι αλήθεια, όταν βρισκόμασταν στη μέση της πρώτης κρίσης περί τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο έως τα τέλη του χρόνου, είχαμε μια εκτίμηση από στοιχεία και άλλους αναλυτές ότι θα επέλθει αποκλιμάκωση των τιμών στις αρχές της άνοιξης. Μεσολάβησε ο πόλεμος στην Ουκρανία ο οποίος παρέτεινε την περίοδο της αβεβαιότητας και επιδείνωσε κατά πολύ την ενεργειακή κρίση. Με τα νέα δεδομένα, η εκτόνωση της κατάστασης θα επέλθει τους επόμενους μήνες.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, εύλογα, κατά την γνώμη μου ένας οικιακός ή βιομηχανικός καταναλωτής θέτει το ερώτημα γιατί να επιλέξει το φυσικό αέριο. Επιτρέψτε μου, ωστόσο, να πω πως εύλογη είναι και η απάντηση. Όταν κάνεις κάποιες επιλογές και μάλιστα κομβικής σημασίας όταν μιλάμε για βιομηχανίες, αλλά εξίσου σημαντικές και στην περίπτωση των οικιακών πελατών, δηλαδή να αλλάξεις το ενεργειακό σου προφίλ, τότε η αποτίμηση και η εκτίμηση των υπέρ και των κατά δεν γίνεται σε ορίζοντα μήνα, διμήνου ή ακόμη και μηνών. Και μάλιστα με δεδομένο ότι η ίδια η μετάβαση σε ένα άλλο καύσιμο (πχ η απαιτούμενη διαδικασία την αλλαγή των εγκαταστάσεων) έχει μια διάρκεια στο χρόνο. Επομένως, κατά την γνώμη μας, πρόκειται για αποφάσεις που πρέπει να τις βλέπει κανείς σε μια προοπτική μηνών ή και χρόνων και από την άποψη αυτή το φυσικό αέριο είναι η βέλτιστη επιλογή για έναν οικιακό ή βιομηχανικό καταναλωτή.
Να ξεκαθαρίσουμε επίσης ότι δεν μιλάμε για άνοδο μονάχα του φυσικού αερίου αλλά συνολικά του κόστους ενέργειας, πράγμα που συνιστά και το βασικό επίδικο. Επομένως, σε μια περίοδο «κανονικότητας», όταν αυτή επέλθει, το φυσικό αέριο παραμένει η πιο φθηνή ενέργεια συγκριτικά με άλλα καύσιμα. Επίσης, να συμπληρώσω ότι τρέχουν τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της επιχείρησης που καθιστούν δωρεάν την εγκατάστασης της σύνδεσης έως την πόρτα της Πολυκατοικίας, του καταστήματος ή της επιχείρησης. Σε αυτή την λογική όσοι κινηθούν πιο γρήγορα αυτό το διάστημα θα είναι πιο έτοιμοι για την στιγμή που θα σταθούν οι τιμές σε ένα λογικό πλαίσιο.
Η άνοδος των τιμών φυσικού αερίου και η συνολικότερη αναστάτωση στην αγορά ενέργειας έχει επηρεάσει την εκτέλεση του προγράμματος ανάπτυξης και την χρηματοδότηση της εταιρείας;
Τόσο το πρόγραμμα ανάπτυξης της εταιρείας μας όσο και η χρηματοδότηση του συνεχίζουν κανονικά. Για να είμαι ειλικρινής υπάρχει μια μικρή αλλά μετρήσιμη ύφεση, θα το έλεγα, στη ζήτηση των πελατών. Βέβαια δεν έχουμε παρατηρήσει κάτι τέτοιο στους βιομηχανικούς πελάτες όπου οι κουβέντες προχωρούν καλά και οι νέες συνδέσεις πηγαίνουν ομαλά. Στους οικιακούς παρατηρείται μια μικρή κάμψη, ύφεση, όχι όμως σε βαθμό που να δημιουργεί πρόβλημα στο επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρείας. Επιπρόσθετα, το ενδιαφέρον των τραπεζών και της EIB που χρηματοδοτεί ένα μέρος του προγράμματος παραμένει αμείωτο, για να μην πω αυξανόμενο.
Τον περασμένο Δεκέμβριο εξαγγείλατε ότι βρίσκεστε ένα βήμα πριν την υλοποίηση των πρώτων πιλοτικών έργων διανομής βιομεθανίου στην Ελλάδα, όντας ο πρώτος Διαχειριστής που προχωράει σε κάτι τέτοιο. Θα ήθελα να σας ρωτήσω που βρίσκεται ο σχεδιασμός σας και κυρίως τι «καινούργιο» φέρνει το βιομεθάνιο ως προς τις ενεργειακές ανάγκες και προκλήσεις του σήμερα.
Ξεκινώντας από το που βρισκόμαστε αυτή την στιγμή, αναμένουμε την έγκριση από την ΡΑΕ όσον αφορά τις προσωρινές άδειες ως διαχειριστές βιομεθανίου και την τελική σύμφωνη γνώμη πωλητών και αγοραστών για να προχωρήσουμε στα έργα που είχαμε εξαγγείλει περί του βιομεθανίου και του υδρογόνου. Το περίφημο «χωριό του υδρογόνου», όπως είναι γνωστό. Από την πλευρά μας προχωράμε κανονικά την προετοιμασία των έργων.
Έχει αξία, ωστόσο, να υπογραμμίσουμε ακόμη μια πλευρά που είναι αυτή της επικαιρότητας. Πως δηλαδή, πλέον, η ίδια η επικαιρότητα καθιστά ακόμη πιο αναγκαία την επίσπευση των έργων. Το νέο ευρωπαϊκό σχέδιο της ΕΕ σε συνδυασμό με τον στόχο απεξάρτησης από το φυσικό αέριο επιτάσσει με υποχρεωτικό χαρακτήρα σε επίπεδο Ευρώπης τον διπλασιασμό της παραγωγής βιομεθανίου. Αυτό γιατί το βιομεθάνιο συνιστά εγχώρια πηγή καθώς παράγεται τοπικά και δεν εισάγεται. Επομένως, έστω και με αφορμή το εξαιρετικά αρνητικό φόντο του πολέμου και τις εξελίξεις που επέφερε ως προς το ενεργειακό μίγμα της Ευρώπης, η κίνηση μας στον κλάδο επιβεβαιώνεται, η επένδυση στο βιομεθάνιο αποτελεί μια στρατηγική επιλογή και ως τέτοια πρέπει να ιδωθεί από τα κράτη μέλη, ιδίως αυτά που βρίσκονται στο μηδέν και συνιστά «πεδίο δόξης λαμπρό» για επενδύσεις, όπως είναι η Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, ως ΔΕΔΑ, συνεχίζουμε πιο δυναμικά ώστε να εντάξουμε πολύ περισσότερα έργα από αυτά που έχουμε εξαγγείλει.
Ξεχωρίζετε ιδιαίτερα προβλήματα προς αυτή την κατεύθυνση;
Για μας το πρόβλημα είναι κυρίως τυπικό, ρυθμιστικό και νομοθετικό. Τεχνικά ή τεχνολογικά είμαστε σε σημείο να προχωρήσουμε. Αν έχουμε το «πράσινο φως» και λυθούν τα νομοθετικά θέματα που υπάρχουν σήμερα τότε άμεσα τα δύο πιλοτικά μπορούν να γίνουν 20 μαζικής παραγωγής, πράγμα που εμείς επιδιώκουμε. Μάλιστα να υπογραμμίσουμε ότι, ακριβώς για την ταχύτερη επίλυση των ζητημάτων, συνεργαζόμαστε ως διαχειριστές δικτύων πολύ στενά με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και πιο συγκεκριμένα με την Γενική Γραμματέα κα. Αλεξάνδρα Σδούκου, ώστε πράγματι να ανοίξει και αυτός ο δρόμος. Πρέπει να πούμε ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους παραγωγούς. Παραγωγοί βιοαερίου που πούλαγαν στη ΔΕΗ και επενδυτές του κλάδου, μας έχουν προσεγγίσει και ζητούν να λήξουν τα τυπικά κωλύματα ώστε να μπορέσουν να δραστηριοποιηθούν κανονικά στην αγορά του βιομεθανίου.
Αν κάτι ακόμη ξεχωρίζει στη δραστηριότητα της ΔΕΔΑ το προηγούμενο διάστημα είναι το πλήθος έργων επέκτασης του δικτύου διανομής φυσικού αερίου. Που βρίσκεται το πρόγραμμα ανάπτυξης της εταιρείας και τι νέα έργα θα δούμε το 2022;
Το εγκεκριμένο Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025 προχωράει και υλοποιείται κανονικά. Παρά τις έκτακτες συνθήκες που διανύουμε λόγω πανδημίας και πολέμου με ότι επιπτώσεις έχουν αυτά τα δύο στην λειτουργία των αγορών, οι καθυστερήσεις είναι πολύ-πολύ μικρές, με αποτέλεσμα να μην ανατρέπεται το αρχικό χρονοδιάγραμμα και ταυτόχρονα να έχουμε και επίσπευση έργων, όπως στην περίπτωση της Καστοριάς που πολύ γρήγορα, από όταν έγιναν οι δημοπρασίες των έργων, ξεκίνησαν τα πρώτα σκαψίματα. Σε ότι αφορά τα νέα έργα – ο περίφημος αγωγός του Έβρου, τα έργα στην Πελοπόννησο, η σύνδεση και με αγωγό Βέροιας-Γιαννιτσών – βρισκόμαστε στο στάδιο της τελικής έγκρισης από τους μετόχους μας. Πρόκειται για έργα που έχουμε προτείνει, έχουμε μελετήσει, είναι αιτιολογημένα και κοστολογημένα, έτοιμα προς υλοποίηση. Τα έργα αυτά, εφόσον λάβουν το οριστικό «πράσινο φως» θα περιληφθούν στο πενταετές πρόγραμμα ανάπτυξης 2022-2026, συνιστώντας μια σημαντική αύξηση του αντικειμένου της εταιρείας με ένα ήδη μεγάλο πρόγραμμα ανάπτυξης. Τέλος, λόγω της διαδικασίας της ιδιωτικοποίησης, σε συνεννόηση με την ΡΑΕ, έχουμε παρατείνει την κατάθεσή του νέου προγράμματος έτσι ώστε να είναι συμβατό και με την διαδικασία της ιδιωτικοποίησης.
Θα ήθελα να σταθούμε στα οφέλη που προκύπτουν για τις τοπικές κοινωνίες από την δραστηριότητα της ΔΕΔΑ στην ελληνική περιφέρεια. Ποιο είναι το «αποτύπωμα» της εταιρείας σε περιοχές που δραστηριοποιείται;
Η ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών αποτελεί βασικό άξονα του Προγράμματος Ανάπτυξης της ΔΕΔΑ. Στόχος μας είναι οι επενδύσεις που γίνονται κατά τόπους και είναι σημαντικές από την πλευρά της ΔΕΔΑ, μιας και μιλάμε για την εταιρεία που έχει την ευθύνη να φτάσει το φυσικό αέριο σε όλη την Ελλάδα, να έχουν και οικονομικό αντίκρυσμα για τους κατοίκους των περιοχών. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η κατασκευή των έργων, οι εσωτερικές εγκαταστάσεις, τομείς που συνιστούν σημαντικό αντικείμενο για τον τοπικό τεχνικό κόσμο. Σε αυτή την κατεύθυνση, αναλαμβάνουμε την εκπαίδευση των εργαζομένων, διοργανώνουμε σεμινάρια με τελικό στόχο να ενεργοποιήσουμε εργαζόμενους της περιοχής να δραστηριοποιηθούν στον τομέα του φυσικού αερίου που πλέον συνιστά ένα νέο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης.
Με δεδομένο ότι η ΔΕΠΑ Υποδομών έχει πλέον πωληθεί, τι αλλάζει στη δουλειά της ΔΕΔΑ εξαιτίας αυτής της εξέλιξης;
Η είσοδος ενός νέου επενδυτή με τεράστια τεχνογνωσία άνω των 100 χρόνων στο φυσικό αέριο όπως είναι η Italgas μόνο καλό μπορεί να κάνει στην εταιρεία και στην περαιτέρω ανάπτυξή της. Η Italgas διαθέτει μεγάλες οικονομικές δυνατότητες και χρηματικά αποθέματα, γεγονός κρίσιμο για έναν κλάδο και μια εταιρεία όπως η ΔΕΔΑ που κερδίζει από την πραγματοποίηση επενδύσεων. Μάλιστα ακόμη περισσότερο βλέπουμε κάτι τέτοιο στο κομμάτι της τεχνογνωσίας, όπου η πρόοδος που έχει σημειώσει σε νέες τεχνολογίες (ανανεώσιμα αέρια) και στο κομμάτι της ψηφιοποίηση σχεδόν συνιστούν ανταγωνιστικό «πλεονέκτημα» για την ΔΕΔΑ στην κατηγορία της. Βέβαια και εμείς όλα τα προηγούμενα χρόνια προετοιμαζόμασταν για την επόμενη μέρα των δικτύων γιατί ως διαχειριστές δικτύων πρέπει να μπορούμε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά και με υπευθυνότητα είτε μιλάμε για δίκτυα φυσικού αερίου, είτε μιλάμε για δίκτυα φυσικού αέριου και υδρογόνου ή και βιομεθανίου. Επομένως εμείς ήδη είχαμε μπει σε αυτή τη διαδικασία της μετάβασης και πλέον με την έλευση της Italgas «επωφελούμαστε» της μακρόχρονης εμπειρίας και της σπουδαίας τεχνογνωσίας που διαθέτει.
Τέλος, «απευθυνόμενοι» στην Πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς χάραξης της «ενεργειακής» πολιτικής, ποια ζητήματα ξεχωρίζετε προς άμεση επεξεργασία και διευθέτηση από αυτούς σε ότι αφορά τον τομέα του φυσικού αερίου και ιδίως τον κλάδο της διανομής όπου και δραστηριοποιείστε;
Το πιο ουσιώδες είναι ότι πρέπει να λήξουν διάφορα σοβαρά ρυθμιστικά θέματα που έχουν να κάνουν με την ενσωμάτωση του βιομεθανίου και του υδρογόνου ως καύσιμα που εμείς διαχειριζόμαστε ως διαχειριστές. Το Υπουργείο και η ΡΑΕ επεξεργάζονται ήδη το συγκεκριμένο πλαίσιο ωστόσο υπάρχει ανάγκη να επισπευθούν οι απαιτούμενες νομοθετικές και ρυθμιστικές προεργασίες και σύντομα να καταλήξουν. Από όσο γνωρίζουμε μιλάμε όλοι με όρους των επόμενων μηνών. Επιμένουμε σε αυτά τα ζητήματα καθώς συνιστούν προϋπόθεση για να προχωρήσουμε σε μεγάλα έργα, καθώς χρήσιμα είναι τα πιλοτικά έργα για εξαγωγή συμπερασμάτων για την ΡΑΕ και το Υπουργείο, ωστόσο πρέπει να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα τα μαζικά μεγάλα έργα, και με δεδομένο μάλιστα, ότι υπάρχει σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον για επενδύσεις στον κλάδο.
