Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά, με το τι θέλουμε: Εγώ θέλω να ξέρω αν στη χώρα μου υπάρχει ή όχι κρυμμένος πλούτος στο υπέδαφος.
Όχι σε όλα χωρίς πρόταση
Ορισμένοι δηλώνουν αντίθετοι ακόμα και στην έρευνα διότι «δεν χρειάζεται»... Προτείνουν να στραφούμε αποκλειστικά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Λέμε ναι στις ανανεώσιμες, τις στηρίζουμε χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις (σε αντίθεση με όσους απλώς λένε όχι σε όλα χωρίς να αντιπροτείνουν κάτι ρεαλιστικό) αλλά δεν υπάρχει κανένας σοβαρός επιστήμονας πάνω στη Γη ο οποίος να υποστηρίζει σήμερα ότι μπορούμε να καλύψουμε τις ενεργειακές μας ανάγκες μόνο με ανανεώσιμες πηγές. Δεν υπάρχει κανείς ο οποίος να υποστηρίζει ότι τα αεροπλάνα (και πολλά άλλα) στο εγγύς μέλλον θα μπορούν να κινούνται χωρίς υγρά καύσιμα... Εφόσον είναι δεδομένο ότι χρειαζόμαστε κάτι πέρα από ανανεώσιμες, ας μας πουν: τι προτείνουν;
Είναι δεδομένο ότι στο ενεργειακό ισοζύγιο είναι απαραίτητοι οι υδρογονάνθρακες, πολύ περισσότερο που σταδιακά θα αποσύρεται ο λιγνίτης. Σε τι ποσοστό θα συμμετέχουν οι υδρογονάνθρακες; Για την οικονομία της συζήτησης ας δεχτούμε ότι σήμερα τουλάχιστον το 50% των αναγκών μας είναι απαραίτητο να καλύπτονται από αυτούς. Τι προτείνουν τότε; Αυτοί οι όγκοι να παράγονται στη χώρα μας (εφόσον υπάρχουν) ή να τους εισάγουμε; Αν υπάρχει φυσικό αέριο στην Κρήτη, για παράδειγμα, να πούμε «όχι ευχαριστώ, προτιμώ να αγοράσω ρώσικο ή αζέρικο»; Αν υπάρχουν αποθέματα αργού πετρελαίου στο Ιόνιο ή την Ήπειρο, να προτιμήσουμε να το αγοράσουμε από οπουδήποτε αλλού; Σήμερα που η ανεργία είναι κοντά στο 19% έχουμε την πολυτέλεια να δηλώνουμε «ας δουλέψουν άλλοι στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων»; Σήμερα που αγωνιζόμαστε για να ορθοποδήσει η οικονομία, για να έρθουν επενδύσεις, μπορούμε να δηλώνουμε αδιάφοροι για το ενδεχόμενο αξιοποίησης μιας νέας παραγωγικής δραστηριότητας η οποία θα αυξήσει εντυπωσιακά το ΑΕΠ της χώρας;
Προσωπικά, θεωρώ ότι αν διαπιστωθεί η ύπαρξη υδρογονανθράκων στη χώρα μας, οφείλουμε να τους εξορύξουμε, τηρώντας βεβαίως τις αυστηρότερες των διεθνών προδιαγραφών, όλα τα μέτρα ασφαλείας, όλες τις ασφαλιστικές δικλίδες που έχουν ενσωματωθεί πλήρως στην ελληνική νομοθεσία. Έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να το κάνουμε και σε όσους έχουν την υγιή ανησυχία για το περιβάλλον και αναρωτιούνται «ναι, αλλά αν συμβεί ατύχημα;», μπορούμε να πάμε στο Βορειοανατολικό Αιγαίο.
40 χρόνια χωρίς κανένα ατύχημα...
Εκεί -δίπλα μας και όχι κάπου μακριά- στην περιοχή του Πρίνου εξορύσσεται αργό πετρέλαιο για περίπου 40 χρόνια χωρίς κανένα ατύχημα... Η τουριστική Θάσος δεν επηρεάστηκε καθόλου από τη γειτνίαση με εξέδρες άντλησης, αντιθέτως γνωρίζει τουριστική ακμή.
Η Καβάλα έχει περίπου 400 οικογένειες οι οποίες ζουν άμεσα από τη βιομηχανία άντλησης, ενώ η οικονομία της περιοχής έχει μεγάλο ποσοστό από το τοπικό ΑΕΠ να δημιουργείται ακριβώς από αυτή τη δραστηριότητα. Ανάλογα θετικά παραδείγματα αξιοποίησης υδρογονανθράκων με σεβασμό στο περιβάλλον υπάρχουν πάρα πολλά (Νορβηγία και Καλιφόρνια είναι δυο από τα πιο γνωστά). Ατυχήματα βεβαίως και έχουν συμβεί στο παρελθόν στην πετρελαϊκή βιομηχανία και πλέον με την εμπειρία από αυτά «υιοθετήθηκαν» αυστηρότατοι κανονισμοί, οι οποίοι ελαχιστοποιούν το ενδεχόμενο νέου ατυχήματος.
Είναι περίεργο ορισμένοι οι οποίοι (σωστά) κάνουν λόγο για ένα ενιαίο οικοσύστημα πάνω στη Γη να προκρίνουν την παραγωγή υδρογονανθράκων σε άλλες περιοχές του πλανήτη (με ελλιπή ή ανύπαρκτα μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας...) αλλά όχι στην περιοχή μας που υπάρχει η αυστηρότερη παγκοσμίως νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος... Δηλαδή αν το περιβάλλον απειλείται λίγο μακρύτερα από τη χώρα μας, όλα καλά;
Εξαιρούνται ρητά οι περιοχές Natura
Ορισμένοι, στην προσπάθειά τους να επιχειρηματολογήσουν κατά της έρευνας για υδρογονάνθρακες, χρησιμοποιούν και ανακριβή στοιχεία. «Στην Ήπειρο πλήττονται ακόμη και Natura περιοχές», μας λένε. Πρόκειται για μύθο, καθώς η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία εγκρίνεται από τους υπουργούς Ενέργειας και Περιβάλλοντος μετά από δημόσια διαβούλευση, εξαιρεί ρητά τις περιοχές Natura και μάλιστα προβλέπει ζώνη ασφαλείας 1 χλμ. από αυτές... Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να ακολουθήσουν πιστά τη ΣΜΠΕ και με βάση αυτήν είναι υποχρεωμένες να κάνουν λεπτομερείς περιβαλλοντικές μελέτες πριν κάνουν γεωτρήσεις, οι οποίες μάλιστα πριν εγκριθούν υπόκεινται σε δημόσια διαβούλευση
Ορισμένοι επιχειρηματολογούν δηλώνοντας «ψίχουλα για το κράτος, υπερκέρδη για τις εταιρείες». Είναι απολύτως ανακριβές! Η δραστηριότητα έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων έχει σημαντικά οφέλη τόσο για τις τοπικές κοινωνίες όσο και για την εθνική οικονομία, ενώ δεν επιτρέπεται να αγνοηθεί η αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας.
Ειδικά για τις τοπικές κοινωνίες, τα οικονομικά οφέλη είναι μικρότερα κατά τη διάρκεια της ερευνητικής περιόδου αλλά πολύ σημαντικά κατά τη φάση ανάπτυξης και παραγωγής. Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, για κάθε άμεση θέση εργασίας που δημιουργείται στον κλάδο των υδρογονανθράκων διπλασιάζονται οι έμμεσες θέσεις απασχόλησης, αθροίζοντας τελικά κατά μέσο όρο 900-1.000 θέσεις εργασίας ανά γεώτρηση. Υπολογίζεται ότι το κοινωνικό προϊόν που θα παραχθεί θα είναι της τάξεως των 3 δισ. ευρώ σε βάθος 25 ετών παραγωγής πετρελαίου (120 εκατ. ευρώ ετησίως).
200 εκατ. ευρώ ετησίως
Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που αφορούν μια μόνο πετρελαιοπιθανή περιοχή, τον δυτικό Πατραϊκό, με εκτιμώμενα αποθέματα 140 εκατ. βαρελιών. Αν υποτεθεί ότι ημερησίως θα αντλούνται 30.000 βαρέλια με τιμή του αργού στα 60 έως 70 δολάρια το βαρέλι, τα 18 δολάρια θα πηγαίνουν στο κράτος. Τότε συνολικά αυτά που θα μπαίνουν στα δημόσια ταμεία θα ανέρχονται στα 200 εκατ. ευρώ ετησίως.
Σε ό,τι αφορά την εθνική οικονομία, τα αναμενόμενα οφέλη από την αύξηση των δημοσίων εσόδων είναι πολλαπλά και ουσιώδη, αναλόγως βεβαίως με τον όγκο των υδρογονανθράκων οι οποίοι μπορεί να ανακαλυφθούν: Χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και εξασφάλιση βιωσιμότητας του ασφαλιστικού μας συστήματος μέσω της δημιουργίας Ταμείου Αλληλεγγύης Γενεών όπου θα κατατίθενται τα έσοδα του Δημοσίου.
Η φορολογία εισοδήματος του μισθωτή προβλέπει επιπλέον έσοδα για το Δημόσιο που ανέρχονται σε 25% περίπου, δηλαδή άλλα τόσα όσα ο φόρος. Το Δημόσιο συνολικά θα εισπράττει 50%! Από ένα κοίτασμα όσο ο Πρίνος θα εισπράττει ετησίως 200 εκατ. ευρώ. Το μίσθωμα αποδίδεται οπωσδήποτε στο Δημόσιο, ανεξάρτητα από την επίτευξη ή όχι κέρδους από τον μισθωτή.
Εξόρυξη και ΑΟΖ
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η εξόρυξη υδρογονανθράκων βοηθά στην οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αλβανία, καθώς οι έρευνες πετρελαίου συνδέονται με την άσκηση εθνικής κυριαρχίας κυρίως σε μη οριοθετημένες ή αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας. Αυτές οι έρευνες μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε άσκηση πολιτικής κατοχύρωσης ή αμφισβήτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων. Η Ελλάδα σήμερα παραμένει η μόνη ευρωπαϊκή χώρα χωρίς θαλάσσιες οικονομικές ζώνες, πλην της συμφωνίας των θαλάσσιων συνόρων (στην ουσία ΑΟΖ) με την Ιταλία, που έγινε το 1978 από τον Κ. Καραμανλή. Εκκρεμούν η Τουρκία, η Λιβύη, η Αίγυπτος, η Κύπρος και η Αλβανία.
Τα ανωτέρω επιχειρήματα είναι σαφές ότι υπόκεινται σε οποιοδήποτε καλόπιστο έλεγχο. Αντιλαμβάνομαι πλήρως τις ευαισθησίες που βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα, αλλά όχι τις «υπερ-ευαισθησίες» που -ακόμα κι αν δεν άγονται από άλλα συμφέροντα- αποτελούν τροχοπέδη σε οτιδήποτε καλό μπορούμε να πετύχουμε σε αυτή τη χώρα. Τα να μπλέκουμε το τσάι του βουνού με άρωμα υδρόθειου ή να απαντάμε στο δήθεν δίλημμα «πετρέλαιο ή φέτα», είναι επικοινωνιακά πυροτεχνήματα χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο. Όλα τα δεδομένα λένε πως εάν αποδειχθεί ότι υπάρχουν αξιοποιήσιμα κοιτάσματα, με την τεχνολογία του 2018 έχουμε δικαίωμα να ονειρευόμαστε κάτι καλύτερο για τα παιδιά μας... Τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες θα κατευθυνθούν στο λαβωμένο ασφαλιστικό σύστημα και όπου αλλού αποφασιστεί, με μεγάλους ωφελημένους τους Έλληνες πολίτες.
* Ο Ιωάννης Κορωναίος είναι διευθυντής Εταιρικών Σχέσεων Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.
(Avgi)
