Ενα γεωοπολιτικό αβαντάζ έναντι άλλων λύσεων για την μεταφορά του ισραηλινού και κυπριακού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, έχει δώσει στο σχέδιο του αγωγού East Med, η σταθερή απομάκρυνση τα δύο τελευταία χρόνια της Τουρκίας από τη Δύση.
Το γεγονός ότι οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον και την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων πολλών δεκαετιών, έχει προσδώσει άλλη γεωοπολιτική αξία στο σχέδιο του East Med, κι ας υπάρχουν ακόμη αναπάντητα μια σειρά από ερωτήματα οικονομικής φύσεως.
Οπως για παράδειγμα, ποιο θα είναι το κόστος παραγωγής του αερίου που θα τροφοδοτήσει τον αγωγό, ποιες εταιρείες, τράπεζες ή διεθνείς οργανισμοί θα αναλάβουν να τον χρηματοδοτήσουν, ποιός πελάτης θα αγοράσει αυτό το αέριο, όπως και αν τελική τιμή πώλησης θα είναι κερδοφόρα για τις εταιρείες, οι οποίες θα εμπλακούν.
Τα ερωτήματα αυτά μένει να απαντηθούν, γι’ αυτό άλλωστε και της σημερινής τριμερούς συνάντησης στη Λευκωσία, μεταξύ των ηγετών της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ, Ν. Αναστασιάδη, Αλ. Τσίπρα και Μπ. Νετανιάχου, έχουν προηγηθεί πολλές επαφές σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.
Σήμερα επομένως, εκτιμάται ότι θα γίνει ένα ακόμη σημαντικό βήμα, θα καταγραφεί μια επιβεβαίωση του ενδιαφέροντος για την υλοποίηση του αγωγού σε υψηλό επίπεδο, αλλά οριστικές αποφάσεις για την επένδυση στον East Med, εκτιμώμενου προυπολογισμού 6 δισ. ευρώ, δεν πρόκειται να ληφθούν. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, αυτό λέγεται ότι θα μπορούσε να συμβεί κάπου προς τα τέλη του 2018 ή στις αρχές του 2019. Τότε θα μπορούσε να υπογραφεί μια διακυβερνητική συμφωνία μεταξύ των εμπλεκομένων κυβερνήσεων, κάτι που πιθανότατα να συμβεί ακόμη και στην Ελλάδα, με κάποιες πληροφορίες να μιλούν για τα Χανιά.
Το τελευταίο πιέζει πάντως για την εξεύρεση λύσης. Ο Νετανιάχου είχε δηλώσει την Κυριακή ότι οι τρεις ηγέτες επρόκειτο να συζητήσουν σήμερα τη δημιουργία του κοινού αγωγού Κύπρου- Ελλάδας- Ισραήλ, δείχνοντας ότι υπάρχει η πολιτική βούληση για να προχωρήσει το έργο, στο οποιο και η Αθήνα αποδίδει ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία.
Και επειδή East Med χωρίς κυπριακό αέριο, απλώς δεν υπάρχει, πιθανότατα σήμερα να έχουμε εξελίξεις γύρω από το φλέγον θέμα της συμφωνίας μεταξύ Ισράηλ και Κύπρου για προσφυγή στη διεθνή Διατησία σχετικά με τη συνεκμετάλλευση και τελική κατανομή των ποσοστήτων του κοιτάσματος “Αφροδίτη”.
Οπως έχει δηλώσει ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης, εδώ και μερικές εβδομάδες, οι εταιρείες, που διαχειρίζονται τα αδειοδοτημένα τεμάχια στις ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ, συζητούν προκειμένου να αρχίσουν διάλογο για την επίλυση της διαφοράς αναφορικά με το κοίτασμα “Αφροδίτη", και εάν δεν καταφέρουν να διευθετήσουν την γραμμή οριοθέτησης, τότε θα επιλεγεί από τις δύο κυβερνήσεις η προσφυγή στη Διαιτησία.
Η αλήθεια είναι ότι η επέκταση του κοιτάσματος φυσικού αερίου "Αφροδίτη" από την κυπριακή στην ισραηλινή ΑΟΖ είναι μια από τις πιο σοβαρές διαφορές, που αντιμετωπίζουν Κύπρος και Ισραήλ.
Βέβαια, θα πρέπει παράλληλα με τις πολιτικές εξελίξεις, να απαντηθούν και τα παραπάνω ερωτήματα που αφορούν την οικονομική βιωσιμότητα του αγωγού. Η παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου και πετρελαίου δεν λειτουργεί με πολιτικά κριτήρια εδώ και δεκαετίες αλλά με χρηματοοικονομικά κριτήρια, οπότε όσες πολιτικές συναντήσεις και αν γίνουν ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο με Ισραήλ και Αίγυπτο, αυτός ο αγωγός δεν θα γίνει, αν δεν είναι κερδοφόρος.
