Τα πρώτα δείγματα, της γενικευμένης σήμερα κατάστασης, έκαναν την εμφάνισή τους στα χρόνια των μνημονίων. Εκείνη την περίοδο, ξεκίνησαν και οι πρώτες προσπάθειες «αποκοπής» των διαμερισμάτων από την κεντρική θέρμανση.
Δέκα χρόνια αργότερα, ο πόλεμος στην Ουκρανία με όλες τις ραγδαίες αλλαγές που επέφερε στις τιμές της ενέργειας, σε συνδυασμό με τον καλπάζοντα πληθωρισμό αλλά και τις επίσης υπέρογκες αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων, έφερε ξανά στο προσκήνιο τη μάχη των πολυκατοικιών για τη θέρμανση.
Η σταδιακή αυτονόμηση των ιδιοκτητών
Η Μαρία Παπαπέτρου, ιδιοκτήτρια ενός διαμερίσματος 100 τ.μ στην περιοχή του Λυκαβηττού, εξηγεί πως το πρόβλημα στην πολυκατοικία όπου μένει (χρονολογίας 1970), ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια. Τότε, 3 από τους 12 ιδιοκτήτες σταμάτησαν καταχρηστικά να πληρώνουν τα κοινόχρηστα γιατί θεωρούσαν πως από τη στιγμή που δεν ενοικίαζαν τα διαμερίσματα τους ή δεν έμεναν οι ίδιοι σε αυτά, δεν όφειλαν να το κάνουν.
Στη συνέχεια, δύο από αυτούς «εγκατέλειψαν» τελικά την κεντρική θέρμανση. Θεωρώντας πως οι υπόλοιποι ζημιώνονται με αυτή την απόφαση, μια άλλη ιδιοκτήτρια, σταμάτησε κι εκείνη να πληρώνει, αποδίδοντας τα χρήματα των κοινοχρήστων – που η ίδια θεωρούσε ότι της αναλογούσαν – στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για να είναι «καλυμμένη».
«Το ωράριο της θέρμανσης έγινε έκτοτε ένα πάγιο θέμα τσακωμού» περιγράφει η κ. Παπαπέτρου, η οποία το 2017 αποφάσισε να «εγκαταλείψει» κι εκείνη την κεντρική θέρμανση, εγκαθιστώντας ένα αυτόνομο σύστημα με φυσικό αέριο, το οποίο της κόστισε 3.500 ευρώ. Το 2019, οι διαρκείς προστριβές ανάμεσα σε ενοίκους και ιδιοκτήτες οδήγησε στο να δοθεί η διαχείριση της πολυκατοικίας σε μια εξωτερική εταιρεία. Έναν χρόνο μετά, η πρωινή ζώνη βγήκε από το πρόγραμμα της θέρμανσης και τα καλοριφέρ άνοιγαν μόνο το απόγευμα.
Όπως λέει η κα Παπαπέτρου: «Τον χειμώνα του 2021, ο οποίος ήταν πολύ κρύος για το κέντρο της Αθήνας, εγώ έκαιγα στο φουλ το φυσικό αέριο και οι διπλανοί ένοικοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων τηλεργάζονταν, χρησιμοποιούσαν στο φουλ τα air condition». Όσο για φέτος, η κα Παπαπέτρου εξηγεί ότι η κατάσταση που επικρατεί σε αυτή την τυπική αθηναϊκή πολυκατοικία είναι πως απ’ ό,τι φαίνεται δεν θα λειτουργήσει καθόλου η κεντρική θέρμανση, ειδικά τώρα που δύο διαμερίσματα στην πολυκατοικία λειτουργούν ως Airbnb.
«Οι περισσότεροι θα επιλέξουν τα air condition» λέει η κα Παπαπέτρου και προσθέτει: «Το air condition θα προτιμήσω κι εγώ, γιατί το φυσικό αέριο στο οποίο επένδυσα πολλά χρήματα, έχει αρχίσει να με πιέζει πριν ακόμα το ανάψω για θέρμανση. Από εκεί που πλήρωνα 10 με 20 ευρώ τον μήνα για ζεστό νερό τα καλοκαίρια, τώρα πλήρωσα 75 ευρώ ενώ έχω αρχίσει και πληρώνω και μεγάλους λογαριασμούς έναντι».
Η (μεγάλη) διαφορά ανάμεσα σε παλιές και νέες πολυκατοικίες
Στη μεγάλη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στις παλιότερες και στις νεόδμητες πολυκατοικίες, εστιάζει ο Νίκος Βασιλόπουλος. Το 2019 και το 2020, ο κ. Βασιλόπουλος ήταν διαχειριστής σε μια πολυκατοικία 13 διαμερισμάτων (χρονολογίας 1980) στην Ακαδημία Πλάτωνος. Ο ίδιος, πήρε τη σκυτάλη από τη μητέρα του. Όπως εξηγεί: «Ανέλαβα τη διαχείριση γιατί λόγω προχωρημένης ηλικίας των περισσότερων ενοίκων, της μητέρας μου συμπεριλαμβανομένης, υπήρχε πρόβλημα με τις ηλεκτρονικές δηλώσεις που έπρεπε να γίνονται για την πολυκατοικία».
Ο ίδιος θυμάται πως ενώ στην αρχή κάθε χρονιάς όλοι οι ένοικοι συμφωνούσαν να αγοράσουν πετρέλαιο θέρμανσης, στη συνέχεια…: «άρχιζαν να έρχονται ένας-ένας και να μού λένε: “μήπως να το ξανασκεφτούμε;“. Η πολυκατοικία είχε μείνει ξανά χωρίς πετρέλαιο από το 2012 μέχρι το 2015. Από τα 12 διαμερίσματα μόνο τα 2 είναι ιδιόκτητα οπότε κανείς δεν έχει βάλει αυτόνομη θέρμανση. Αλλά ούτε και η μητέρα μου που είναι ιδιοκτήτρια έχει τη δυνατότητα ως συνταξιούχος να το κάνει».
Το 2020, ο κος Βασιλόπουλος μετακόμισε σε μια νεόδμητη (του 2013) πολυκατοικία στα Άνω Πετράλωνα. Εκεί, και τα 5 οροφοδιαμερίσματα έχουν αυτονομία στο φυσικό αέριο. «Τα πράγματα είναι απλά- ο καθένας βάζει όσο αντέχει οικονομικά» λέει ο ίδιος και σημειώνει πως όταν έφυγε από το πατρικό του στην Ακαδημία Πλάτωνος, η μητέρα του ανέλαβε ξανά τη διαχείριση αλλά ο ίδιος… συνεχίζει να τους κάνει από απόσταση τις δουλειές που χρειάζεται να γίνουν ηλεκτρονικά.
Λιγότερα, αλλά υπαρκτά τα προβλήματα στις νέες πολυκατοικίες
Η συνταξιούχος κα Λίτσα Πανταζή είναι διαχειρίστρια σε μια επίσης νεόδμητη (του 2008) πολυκατοικία στον Ταύρο. Η ίδια ανέλαβε τη διαχείριση πριν από τρία χρόνια όταν και ένοικοι και ιδιοκτήτες θεώρησαν ότι η εξωτερική εταιρεία που έκανε αυτή τη δουλειά τους έβγαινε πιο ακριβά από το ποσό που συμφώνησαν να δίνουν στην κα Πανταζή (50 ευρώ τον μήνα) ενώ ήθελαν και έναν άνθρωπο που να έχει καλή εικόνα των θεμάτων του κτιρίου.
Όπως περιγράφει η κα Πανταζή: «Η πολυκατοικία έχει παροχή και για φυσικό αέριο και για πετρέλαιο. Το πρώτο, λίγες φορές λειτούργησε γιατί όλοι θεωρούν ότι έχει πάντα πολύ μεγάλα πάγια. Κάποια διαμερίσματα αυτονομήθηκαν, ενώ από τα 12 διαμερίσματα, 2-3 έχουν απομείνει που καίνε ακόμα πετρέλαιο».
Ακόμα και έτσι, οι προστριβές δεν λείπουν. «Πέρυσι παρήγγειλε πετρέλαιο μόνο ένας ιδιοκτήτης. Κάποια στιγμή κατάλαβε ότι άλλη μια ένοικος έκαιγε από το πετρέλαιο που εκείνος είχε ήδη πληρώσει. Πήγε και της είπε: “το ρολόι έδειξε πως έκαψες 36 ώρες, μού χρωστάς τόσα‘. Δεν τον είχε ρωτήσει ως όφειλε. Σε εποχές τόσο σκληρές σαν τη σημερινή πρέπει ο καθένας να είναι αυτόνομος και να επιλέγει αυτό στο οποίο μπορεί να ανταποκριθεί. Έχουμε έναν άλλο ένοικο, οικογενειάρχη, που έχει φτάσει να χρωστάει 1.100 ευρώ και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε».
Παραγγελίες με το βλέμμα στο χρηματιστήριο της ενέργειας
H Μαρία Στρατάκη, υπεύθυνη σε εταιρεία διαχείρισης κτιρίων με πελατολόγιο που φτάνει τις 500 πολυκατοικίες σε Αθήνα και Πειραιά, λέει καταρχήν στην «Κ» πως κάθε χρονιά, όλο και περισσότερες πολυκατοικίες, κυρίως στο κέντρο της Αθήνας αλλά και του Πειραιά, εκεί όπου βρίσκονται και οι περισσότερες παλιές, δεν δουλεύουν την κεντρική θέρμανση. Όπως εξηγεί: «Είναι λίγα τα διαμερίσματα που προχωρούν στην αυτόνομη εγκατάσταση φυσικού αερίου και κυρίως αυτό συμβαίνει στις πιο “καλές” γειτονιές αφού το έξοδο της εγκατάστασης είναι μεγάλο».
Το μόνο σίγουρο κατά την κα Στρατάκη, είναι πως πια οι πολίτες αποφασίζουν για το τι θα κάνουν με τη θέρμανση υπό την πίεση των αυξομειώσεων των τιμών στην ενέργεια. Όπως σημειώνει: «Πολλές από τις πολυκατοικίες που διαχειριζόμαστε έχουν σπεύσει να βάλουν ήδη εδώ και μέρες πετρέλαιο μια και αυτή τη στιγμή κοστίζει 1,40 ευρώ το λίτρο και κόσμος θέλει να φτιάξει “κάβα”. Αν τον Ιανουάριο το έχουν κάψει και η τιμή είναι διαφορετική, απλώς δεν θα βάλουν άλλο. Σας θυμίζω ότι η περσινή σεζόν έληξε με 1,60 ευρώ το λίτρο. Επειδή η τιμή ήταν υψηλή ο κόσμος δεν έφτιαξε αποθεματικό. Η αλήθεια είναι πως πια οι περισσότεροι πολίτες παρακολουθούν στενά και με αγωνία το χρηματιστήριο των τιμών της ενέργειας, κάτι που δεν συνέβαινε μέχρι και πέρυσι».
(της Δήμητρας Τριανταφύλλου, Καθημερινή)
