Υπενθυμίζεται ότι ο εν λόγω δεσμευτικού χαρακτήρα στόχος που είχε αρχικά προσδιοριστεί στο 5% αφορά σε περιορισμό της κατανάλωσης κατά τις ώρες αιχμής. Μάλιστα, η πρόταση της Κομισιόν, που μένει να δούμε που θα καταλήξει στις λεπτομέρειές της, αφορά σε μείωση με βάση τον μέσο όρο κατανάλωσης της τελευταίας 5ετίας.
Σε αυτήν όμως περιλαμβάνονται, αφενός μεν τα δύο χρόνια της πανδημίας, αφετέρου δε η περίοδος της οικονομικής κρίσης, όταν εργοστάσια, εν πολλοίς, υπολειτουργούσαν. Όπως έχει γράψει το energypress, για το προτεινόμενο μέτρο υπάρχει έντονη αντίδραση της εγχώριας βαριάς βιομηχανίας, η οποία επιχειρηματολογεί με την απώλεια της ανταγωνιστικότητάς της στις ξένες αγορές.
"Βασανίζει" το πλαφόν στο αέριο
Έτερο «ακανθώδες» ζήτημα που θα βρεθεί υψηλά στην «ατζέντα» της μεθαυριανής σύσκεψης των ευρωπαίων υπουργών ενέργειας είναι το πλαφόν στο φυσικό αέριο, όπου ήδη τα μπλόκ των κρατών-μελών διαμορφώνονται, επιβεβαιώνοντας τις διαφορετικές θέσεις τους. Σύμφωνα με πληροφορίες στο προσχέδιο συζήτησης δεν περιλαμβάνεται το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Ευρώπη σκέφτεται να βάλει στον «πάγο» το πλαφόν στο φυσικό αέριο. Και αυτό διότι υπάρχουν αντιρρήσεις από χώρες (το δημοσίευμα αναφέρει χαρακτηριστικά την Ουγγαρία και την Κύπρο), ενώ η Μόσχα έχει ξεκαθαρίσει τη θέση της, δηλώνοντας στο υψηλότερο επίπεδο, ότι αν επιβληθεί πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, θα κλείσει τις στρόφιγγες.
Το συγκεκριμένο ζήτημα θεωρείται κομβικό, ακόμη και για την ενότητα της ΕΕ, καθώς οι χώρες είναι χωρισμένες στα τρία. Κάποιες θεωρούν ότι δεν πρέπει να μπει καθόλου πλαφόν, κάποιες θεωρούν ότι πρέπει να μπει πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο και κάποιες άλλες θεωρούν ότι πρέπει να οριστεί πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου συνολικά (και όχι μόνο του ρωσικού).
Η Ελλάδα απέστειλε εχθές επιστολή προς την Κομισιόν ζητώντας την δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις υψηλές τιμές φυσικού αερίου. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, ο κ. Σκρέκας στην επιστολή του, προτείνει τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου στο οποίο θα κατευθύνονται οι πόροι από ένα ειδικό τέλος ύψους 10 €/ θερμική MWh που προτείνει να επιβληθεί στις ευρωπαϊκές εταιρείες Ηλεκτροπαραγωγής για τις ποσότητες του Φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Επιπρόσθετα, η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ άλλων 10 χωρών υπέρ της επιβολής πλαφόν στο φυσικό αέριο, ευθυγραμμιζόμενη περισσότερο με τις Ιταλία, Βέλγιο και Πολωνία που τάσσονται υπέρ του συντονισμού και μιας κοινής γραμμής. Ναι επίσης λένε Ρουμανία, Μάλτα κ.α., ενώ άλλα κράτη-μέλη έχουν εκφράσει τη στήριξή τους, ωστόσο προτείνουν ορισμένες τροποποιήσεις. ΟΙ συζητήσεις είναι σε εξέλιξη και ενδέχεται να υπάρξουν αλλαγές.
Ενδεικτικό των έντονων διαβουλεύσεων που συνεχίζουν ως και την ημέρα διεξαγωγής του έκτακτου συμβουλίου είναι η πρωτοβουλία της Κομισιόν να καλέσει σε briefing διαπιστευμένους δημοσιογράφους, την ακριβώς προηγούμενη μέρα του συμβουλίου, δηλαδή την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου.
Υπό (μερική) αίρεση ο φόρος στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων
Σε μια τελευταία εξέλιξη, χθεσινοβραδινό δημοσίευμα του Reuters αναφέρει πως η Κομισιόν εξετάζει παράταση ενός χρόνου στην επιβολή έκτακτου φόρου στα κέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων, προσπαθώντας να «λειάνει» τις γωνίες ώστε να υπάρξει συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. διαπραγματεύονται το πακέτο μέτρων που πρότεινε την περασμένη εβδομάδα η Κομισιόν σε μια προσπάθεια να μειώσουν τις τιμές στην ενέργεια, συμπεριλαμβανομένου και ενός έκτακτου φόρου στα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών.
Η τελευταία πρόταση συμβιβασμού που έχει τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προβλέπει την επιβολή του έκτακτου φόρου στα κέρδη των πετρελαϊκών εταιρειών, των διυλιστηρίων και της παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο και λιγνίτη, για τη χρήση του 2022 και του 2023 ή μόνο για τη χρήση του 2023 αν το επιλέξουν.
Αντίθετα, η πρόταση της Κομισιόν προέβλεπε την επιβολή φόρου στα κέρδη, για τη χρήση του 2022.
«Αυτή είναι μια μεγάλη αλλαγή για εμάς και δεν θα είναι όλοι χαρούμενοι για αυτό» ανέφερε διπλωμάτης, χώρας της ΕΕ.
Το Reuters δεν έχει πληροφορίες σχετικά με το ποιές χώρες άσκησαν πιέσεις για την καθυστέρηση στην εφαρμογή του μέτρου.
Η πρόταση της Κομισιόν
1. Η Κομισιόν προτείνει τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας. Σύμφωνα με το σχέδιο, προβλέπεται ότι οι εταιρείες θα φορολογηθούν με 33%, ενώ το ποσό που θα προκύψει, θα κατευθυνθεί στην στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
2. Νέος δείκτης αναφοράς στο φυσικό αέριο. Μπορεί η πρόταση της Κομισιόν να μην περιέχει τελικά πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, παρόλα αυτά προτείνει έναν νέο δείκτη αναφοράς, αφού το ΤΤF του Ολλανδικού Χρηματιστηρίου δεν είναι αντιπροσωπευτικό της νέας αγοράς φυσικού αερίου. Μετά τον πόλεμο στην Ευρώπη, πλέον οι ποσότητες του LNG είναι πολύ μεγαλύτερες από το φυσικό αέριο μέσω των αγωγών.
3. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει ως ανώτατο όριο εσόδων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
4. Στην πρόταση περιλαμβάνεται και η υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας τη διάρκεια επιλεγμένων ωρών αιχμής, όπως προαναφέρθηκε, ενώ προτείνεται στα κράτη μέλη να επιδιώξουν τη μείωση της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τουλάχιστον 10% έως τις 31 Μαρτίου 2023.
