Τα στοχευμένα μέτρα κατά της Τουρκίας τείνουν να καταστούν αγκάθι στη διαδικασία έγκρισης των Συμπερασμάτων των «28», καθώς, όπως πληροφορείται ο «Φ», η Βρετανία πρωτοστάτησε στη διασύνδεσή τους με τη «συνέχιση» των τουρκικών έκνομων ενεργειών στην κυπριακή ΑΟΖ, καθιστώντας σαφές ότι μόνο στην περίπτωση αυτή θα τεθεί θέμα συζήτησής τους.
Αντίθετα, η Κυπριακή Δημοκρατία επέμεινε χθες ότι προτάσεις για στοχευμένα μέτρα, δηλαδή νομικές κυρώσεις, θα πρέπει να υποβληθούν ούτως ή άλλως, επιστρατεύοντας την πρόσφατη απόφαση της Συνόδου Κορυφής στις 20 Ιουνίου. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το ζήτημα αυτό προκάλεσε ένταση και οδήγησε σε διαδοχικές συναντήσεις των «28», χωρίς ωστόσο να υπάρξει κατάληξη στην ΕΠΑ και στην COREPER.
Ως αποτέλεσμα του ζητήματος που προέκυψε με τα στοχευμένα μέτρα, ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης επέμεινε ότι τα όποια Συμπεράσματα αναφορικά με τα μέτρα κατά της Τουρκίας δεν πρέπει να υπολείπονται της θέσης που αποφάσισε ομόφωνα η ΕΕ, στο ανώτατο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αναλόγως των εξελίξεων, δεν αποκλείεται ο Νίκος Χριστοδουλίδης να σπάσει τη σιωπηρή διαδικασία για έγκριση του τελικού προσχεδίου Συμπερασμάτων, λόγω των ενστάσεων της Λευκωσίας στην παράγραφο 5 (βλέπε πιο κάτω).
Σε ό,τι αφορά στο υπόλοιπο κείμενο των διπλωματικών και πολιτικών μέτρων κατά της Τουρκίας, πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι διαπιστώνεται συναίνεση των κρατών-μελών. Συνεπώς, το τελικό προσχέδιο Συμπερασμάτων αναφέρεται σε πάγωμα της αεροπορικής συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας, όλων των υψηλών ευρωτουρκικών διαλόγων, μείωσης των προενταξιακών κονδυλίων της υποψήφιας χώρας, ενώ καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να αξιολογήσει τις δανειοδοτικές της δραστηριότητες στην Τουρκία, ιδίως σε ό,τι αφορά τα δάνεια με κρατική ενίσχυση.
Σημειώνεται ότι το κείμενο των Συμπερασμάτων θα πρέπει να εγκριθεί ομόφωνα από τα 28 κράτη-μέλη και στο σύνολό του. Ο «Φ» εξασφάλισε το τελικό προσχέδιο όπως διαμορφώθηκε στη διάρκεια της χθεσινής ημέρας και το οποίο τέθηκε προς έγκριση ενώπιον των «28» με σιωπηρή διαδικασία (εάν κάποιο κράτος-μέλος διαφωνεί με το κείμενο, έχει τη δυνατότητα να σπάσει τη σιωπηρή διαδικασία).
Παραθέτουμε τις πέντε παραγράφους του τελικού προσχεδίου Συμπερασμάτων:
Επαναλαμβάνοντας τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου στις 18 Ιουνίου 2019 και προηγούμενα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ειδικά εκείνων της 20ής Ιουνίου 2019, το Συμβούλιο λυπάται γιατί παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Ε.Ε. για τερματισμό των έκνομων ενεργειών στην ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία συνέχισε τις δραστηριότητες γεωτρήσεων δυτικά της Κύπρου και ξεκίνησε μια δεύτερη επιχείρηση γεώτρησης βορειοανατολικά της Κύπρου, εντός των κυπριακών χωρικών υδάτων.
Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει τις σοβαρές άμεσες αρνητικές επιπτώσεις που έχουν αυτές οι έκνομες ενέργειες επί όλου του φάσματος των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας. Το Συμβούλιο καλεί ξανά την Τουρκία να απόσχει από τέτοιες ενέργειες, να συμπεριφερθεί με πνεύμα καλής γειτονίας και να σεβαστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Το Συμβούλιο, καλωσορίζοντας την πρόσκληση από τη κυπριακή Κυβέρνηση να διαπραγματευθεί, σημειώνει ότι ο καθορισμός αποκλειστικών οικονομικών ζωνών και ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας πρέπει να τύχει διαχείρισης μέσω διαλόγου και διαπραγμάτευσης, με καλή θέληση, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και σύμφωνα με τις αρχές των καλών γειτονικών σχέσεων.
Η Ε.Ε. παραμένει πλήρως προσηλωμένη στην υποστήριξη των προσπαθειών των Ηνωμένων Εθνών να εργαστούν με τα μέρη για τη δημιουργία των συνθηκών που θα επιτρέψουν την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος. Υπό αυτή την άποψη, το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι παραμένει κρίσιμο όπως η Τουρκία δεσμευθεί και συμβάλει σε μια τέτοια διευθέτηση, περιλαμβανομένων των εξωτερικών της πτυχών, εντός του πλαισίου του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με τις αρχές επί των οποίων εδράζονται η Ε.Ε. και το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Υπό το φως των συνεχιζόμενων και των νέων έκνομων δραστηριοτήτων γεωτρήσεων της Τουρκίας, το Συμβούλιο αποφασίζει να αναστείλει τις διαπραγματεύσεις για τη Περιεκτική Αεροπορική Συμφωνία και συμφωνεί να μη διεξάγει το Συμβούλιο Σύνδεσης και διαλόγους υψηλού επιπέδου ΕΕ – Τουρκίας, επί του παρόντος. Το Συμβούλιο προσυπογράφει την πρόταση της Κομισιόν να μειώσει τη προενταξιακή βοήθεια προς την Τουρκία για το 2020 και καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να αξιολογήσει τις δανειοδοτικές της δραστηριότητες στην Τουρκία, ιδίως σε ό,τι αφορά τα δάνεια με κρατική ενίσχυση.
Το Συμβούλιο εξακολουθεί να ασχολείται με το θέμα και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να συνεχίσουν τις εργασίες για πιθανά περιοριστικά μέτρα ενόσω η Τουρκία συνεχίζει τις δραστηριότητες γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο. Το Συμβούλιο θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις και θα επανέλθει σε αυτό το θέμα αναλόγως.
(του Παύλου Ξανθούλη, Φιλελεύθερος)
