Ξεχωρίζει ο τομέας της Ενέργειας στις διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδας - Ισραήλ ως πεδίο συνεργασίας με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και περαιτέρω διεύρυνσης, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση που συνέταξε η ελληνική πρεσβεία στο Τέλ Αβίβ με θέμα την Οικονομία του Ισραήλ και τις διμερείς οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών την περίοδο 2017-2018.
Μέχρι το 2000, το Ισραήλ δεν διέθετε σημαντικές εγχώριες ενεργειακές πηγές και κάλυπτε τις ενεργειακές του ανάγκες με εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων. Η ζήτηση φυσικού αερίου στο Ισραήλ, σύμφωνα με εκτίμηση του Υπουργείου Εθνικών Υποδομών, θα ανέλθει από τα επίπεδα των 5,3 δις κυβ. μέτρα το 2010 σε 11,1 δις κυβ. μέτρα το 2020, όπως αναφέρει σχετικά η ετήσια έκθεση της ελληνικής πρεσβείας.
Η σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη των πιο σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην παράκτια θαλάσσια περιοχή του βορείου Ισραήλ στα πεδία “Tamar” και “Leviathan”, άλλαξαν τα δεδομένα στην οικονομία, καθώς το Ισραήλ θα μπορεί να καλύψει επαρκώς τις εγχώριες ενεργειακές του ανάγκες αλλά και να προχωρήσει (τα εκτιμώμενα αποθέματα ανέρχονται σε 910 δις κ.μ. φ.α) στην εξαγωγή φυσικού αερίου (το 40% του παραγόμενου φυσικού αερίου θα εξάγεται και το 60% θα κατευθυνθεί στην εσωτερική κατανάλωση). Πολιτική του Ισραήλ αποτελεί η κάλυψη των ενεργειακών του αναγκών με φυσικό αέριο αλλά και η ανάπτυξη τομέων της οικονομίας του γύρω από το φυσικό αέριο (ηλεκτροπαραγωγή, αυτοκίνηση με φυσικό αέριο).
Το 2017, επισημαίνουμε τη σύναψη προσυμφώνων πώλησης ΦΑ, εκ μέρους της Energean Οil & Gas Israel, τα οποία επιτρέπουν, πλέον, την ανακοίνωση της τελικής επενδυτικής απόφασης (FID) για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων Karish και Τanin ( αξία επένδυσης 1,3 δις $) καθώς και την αίτησή της για παραχώρηση επιπλέον πέντε (5) θαλασσίων οικοπέδων για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, στο πλαίσιο του σχετικού αδειοδοτικού γύρου του Ισραήλ.
Η πρεσβεία εκτιμάει πως η επιχειρηματική παρουσία ελληνικών Ομίλων συμβάλλει στην αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας, μέσω της άσκησης ολοκληρωμένης ενεργειακής διπλωματίας στην περιοχή, δεδομένου ότι οι σχετικοί επιχειρηματικοί σχεδιασμοί συμπληρώνουν και υλοποιούν τους αντίστοιχους πολιτικούς. Παράλληλα δε, επιτυγχάνεται η εμβάθυνση της συνεργασίας με το Ισραήλ καθώς οι αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες συμβάλλουν στη δημιουργία κοινού πεδίου οικονομικών συμφερόντων, όπως αναφέρει σχετικά.
Επιπρόσθετα, πραγματοποιήθηκαν βήματα προόδου, αναφορικά με την προώθηση του υποθαλάσσιου αγωγού ΦΑ EastMed, τόσο στο πλαίσιο της πενταμερούς Συνάντησης Υπουργών Ενέργειας (Απρίλιος 2017), όσο και σε πλαίσιο Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδος – Ισραήλ και της Τριμερούς Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ (Θεσσαλονίκη 16.06.2018)
Να αναφέρουμε επίσης, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της πρεσβεία, προκύπτει πως οι εξαγωγές πετρελαιοειδών εξακολουθούν να κατέχουν την πρώτη θέση στις εξαγωγές των προϊόντων μας, ανερχόμενες στα € 172,5 εκ., το 2017, έναντι 85,06 εκ., το 2016.
Η μεταφορά LNG πεδίο συνεργασίας με το βλέμμα στο διαμετακομιστικό κόμβο
Ένα ακόμη πεδίο συνεργασίας με έντονο ενεργειακό στοιχείο είναι ο τομέας Μεταφορών και Ναυτιλίας. Ειδικότερα, το 2016 υπεγράφη η Συμφωνία ναυτιλιακών μεταφορών. Η τελευταία θα εξυπηρετήσει, μεταξύ άλλων, τόσο στην ανάπτυξη συνεργασίας σε ενεργειακό τομέα (μεταφορά LNG), όσο και στις μεταφορές. Αξιοποίηση και ανάδειξη χώρας μας ως διαμετακομιστικού κόμβου και τη δημιουργία ναυτιλιακού /διαμετακομιστικού άξονα μεταξύ των δύο χωρών.
Στόχος της ελληνικής κυβέρνησης και των διπλωματικών υπηρεσιών είναι οι εμπορικές ροές, ή μέρος αυτών να διοχετευθούν μέσω Ελληνικών λιμένων και δικτύων μεταφορών ή/και με ελληνικής σημαίας πλοία, η αξιοποίηση και η ανάδειξη της χώρας ως διαμετακομιστικού κόμβου, με καθιέρωση πολλαπλών ναυτιλιακών γραμμών και η δημιουργία ναυτιλιακού /διαμετακομιστικού άξονα, μεταξύ των δύο χωρών.
Συμπερασματικά, η ετήσια έκθεση της ελληνικής πρεσβείας στον Ισραήλ καταλήγει λέγοντας χαρακτηριστικά πως “θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι αργά αλλά σταθερά γίνονται βήματα προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των οικονομικών μας σχέσεων με το Ισραήλ. Υπάρχει μια δυναμική η οποία εκφράζεται σε όλους τους τομείς και όλες οι ενέργειες μας (επισκέψεις πολιτειακών παραγόντων, οργάνωση επιχειρηματικών αποστολών, οργάνωση γαστρονομικής εβδομάδας κ.ά) συμβάλλουν θετικά στην κατεύθυνση αυτή.
Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τη ζωτική ανάγκη για διεύρυνση της παρουσίας του Ισραήλ σε χώρες της ΕΕ , δίνουν την αναγκαία ώθηση, ώστε οι διμερείς σχέσεις να προσεγγιστούν στο συνολικό πλαίσιο της οικονομικής διπλωματίας και της ευρύτερης γεωοικονομικής και γεωστρατηγικής σύγκλισης των δυο χωρών, προκειμένου να διασφαλισθεί αποτελεσματικότερα η προαγωγή αμοιβαία επωφελών αποτελεσμάτων”.
