Η εν λόγω προκλητική συμφωνία τίθεται σε ισχύ έπειτα από συνομιλίες των δύο χωρών στην Κωνσταντινούπολη. Μάλιστα, σύμφωνα με τη δήλωση της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης, σχεδιάζεται να διεξαχθεί δισδιάστατη σεισμική έρευνα στο πλαίσιο του έργου που θα εκτελέσει ο Τουρκικός οργανισμός.
Την ίδια ώρα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η τουρκική ιστοσελίδα μετέδωσε την είδηση με πανηγυρικό τρόπο, υπό τον τίτλο «Νέα κίνηση στη Γαλάζια Πατρίδα! Τουρκία και Λιβύη αναλαμβάνουν δράση κατά της Ελλάδας! Ξεκινούν σεισμικές εργασίες σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές»…
Το παραπάνω κείμενο είναι αντιπροσωπευτικό του πνεύματος και του τρόπου παρουσίασης στα ελληνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ των κρατικών εταιριών πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκίας για διεξαγωγή γεωλογικών και σεισμογραφικών ερευνών σε τέσσερεις περιοχές του Λιβυκού πελάγους, που συνορεύουν με την μέση γραμμή της υφαλοκρηπίδας και εν δυνάμει ΑΟΖ της Ελλάδας και δη των ακτογραμμών Κρήτης και Λιβύης, δηλαδή σύμφωνα με τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας! Είναι έτσι τα πράγματα; Αν διαπιστωθεί από τις αρμόδιες Ελληνικές Αρχές ότι η βορειογραμμή των τεσσάρων περιοχών είναι πράγματι η γραμμή της μέσης απόστασης μεταξύ των απέναντι ακτών Λιβύης και Κρήτης, τότε ο χάρτης όχι μόνο δεν είναι πρόκληση εναντίον της Ελλάδας αλλά είναι κατοχύρωση των Ελληνικών θέσεων που βασίζονται στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι στις συγκεκριμένες τέσσερεις περιοχές του χάρτη-1 η Λιβύη αντιπροσωπεύει τον ασκούντα κυριαρχικά δικαιώματα ‘’ιδιοκτήτη’’, ενώ η Τουρκική Εταιρία Πετρελαίου (TPAO) έχει τον ρόλο εργολάβου, που θα διεξαγάγει ερευνητικές εργασίες για λογαριασμό της Λιβύης. Εάν οι ερευνητικές εργασίες στο πεδίο παραμείνουν εντός των τεσσάρων περιοχών και δεν παραβιάσουν την μέση γραμμή, τότε η Ελλάδα όχι μόνο δεν έχει να χάσει κάτι, αλλά έχει να κερδίσει την κατοχύρωση των Δικαιωμάτων της. Η επιτήρηση λοιπόν των μελλοντικών ερευνητικών εργασιών πεδίου της Λιβύης από την Ελλάδα είναι απολύτως αναγκαία, και πρέπει να γίνεται στο πεδίο από το πολεμικό της ναυτικό για να αποφευχθεί η υπέρβαση των περιοχών και η παραβίαση της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας. ( Θα γίνει ή θα έχουμε επανάληψη του καλοκαιριού του 2020 στην Ανατολική Μεσόγειο;)
Ας δούμε λοιπόν πιο προσεκτικά τον χάρτη των τεσσάρων περιοχών της Λιβύης που είναι το ένα βήμα πριν από τις εργασίες πεδίου.
Χάρτης-1: Οι νέες περιοχές Ερευνών της Λιβύης στην Ανατολική Μεσόγειο
Εκ πρώτης όψεως λοιπόν ο χάρτης κατοχυρώνει τα Ελληνικά Δικαιώματα και δεν αποτελεί πρόκληση κατά της Ελλάδας. Τουναντίον πρέπει να γένει σημείο αναφοράς. Γιατί όμως να υπάρχει καχυποψία;
Καχυποψία και εγρήγορση πρέπει να υπάρχει γιατί εμπλέκεται η Τουρκία, η οποία δεν μας συνήθισε σε σύννομες με το Διεθνές Δίκαιο ενέργειες στις Θαλάσσιες Ζώνες. Αντίθετα! Το δόγμα και ο χάρτης της ‘’Γαλάζιας Πατρίδας’’ παραμένουν στο τραπέζι. Το Τουρκολυβικό Σύμφωνο παραμένει στο Τραπέζι. (Χάρτης -2).
Είναι εξόφθαλμο ότι οι διεκδικήσεις της Τουρκίας (‘’Γαλάζια Πατρίδα’’) και το Τουρκολυβικό Σύμφωνο ‘’θα πάνε περίπατο’’ εάν ισχύσει στο πεδίο ο χάρτης-1 της πρόσφατης συμφωνίας των δύο χωρών. Διερωτώμαι: Είναι δυνατό Τουρκία και Λιβύη να έχουν κάνει αυτή την θεαματική στροφή προς την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου; Δύσκολο να το πιστέψεις και δεν μας έχουν συνηθίσει. Η Τουρκία δείχνει διαχρονικά και σε κάθε ευκαιρία τις προθέσεις της. Οι διεκδικήσεις της Λιβύης είναι γνωστές (βλέπετε πρόσφατο άρθρο μου στο Energypress της 23-6-25) και φτάνουν μέχρι και τις ακτές της Κρήτης. Τείνω να συμπεράνω ότι ο νέος χάρτης της Λιβύης με τις τέσσερεις προς έρευνα περιοχές μπορεί να είναι προσχηματικός και θα παραβιασθεί από τους ίδιους στην συνέχεια. Η νομιμοφάνεια απευθύνεται στις εταιρίες πετρελαίου που θα κληθούν στην συνέχεια από την Λιβύη να επιχειρήσουν στα επόμενα στάδια ερευνών με ερευνητικές γεωτρήσεις για ανακάλυψη και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Και οι διεθνείς εταιρίες δεν επιχειρούν σε αμφισβητούμενες περιοχές. Όσο για τις βορειότερες περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας που διεκδικεί η Λιβύη με το τουρκολιβυκό σύμφωνο (χάρτης-2), θα κληθεί αργότερα η τουρκική εταιρία πετρελαίου TPAO να κάνει την βρώμικη δουλειά, με ανάθεση από την Λιβυκή εταιρία πετρελαίου. Αυτός είναι ο μελλοντικός κίνδυνος.
Χάρτης-2: Διεκδικήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και η γραμμή του Τουρκολυβικού Συμφώνου (από τον τουρκικό τύπο)
Πιστεύω ότι εκείνο που ώθησε της Λιβύη και την Τουρκία προς την κατεύθυνση της νομιμοφάνειας είναι οι επίσημες και δεδηλωμένες ενέργειες της Ελλάδας με νομοθετικές πρωτοβουλίες ( Ν4001/2011), με χάρτες παραχωρήσεων, διεθνείς διαγωνισμούς παραχωρήσεων, ανάθεση παραχωρήσεων, εκδηλώσεις ενδιαφέροντος από διεθνείς εταιρίες πετρελαίου (τις ίδιες εταιρίες έχει ανάγκη και η Λιβύη για τις δικές της έρευνες) , (χάρτης-3). Αυτές οι διαδικασίες και ενέργειες έχουν γνωστοποιηθεί διεθνώς και ακολουθούν την σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας πολιτική και πρακτική της Ελλάδας σε θέματα έρευνας υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες της ζώνες. Αυτά έχουν γίνει γνωστά και στις διεθνείς εταιρίες πετρελαίου που δεν θέλουν να εμπλέκονται σε αμφισβητούμενες περιοχές. Η παρουσία της Exxon-Mobil νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης και η τυχόν μελλοντική παρουσία της Chevron, εφόσον κερδίσει τον σε εξέλιξη διαγωνισμό, είναι η έμπρακτη κατοχύρωση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Αν κοιτάξουμε προσεκτικά το χάρτη -2 (τουρκική δημοσίευση) θα δούμε ότι η γραμμή του Τουρκολυβικού συμφώνου ακυρώνεται στην πράξη μέσα στα μελλοντικά οικόπεδα της Chevron.
Χάρτης-3: Παραχωρήσεις και περιοχές προς εκχώρηση για έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελληνική υφαλοκρηπίδα (ΕΔΕΥΕΠ 2025)
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι οι Έρευνες Υδρογονανθράκων, με τις ακολουθούμενες διαδικασίες τους, βοηθούν το Κράτος στην κατοχύρωση των κυριαρχικών του δικαιωμάτων. Φυσικά αναγκαία είναι η δυναμική παρουσία του στο πεδίο για διαφύλαξη των δικαιωμάτων του και έμπρακτη αποτροπή ενεργειών παραβίασης και σφετερισμού τους.
Όσον αφορά την τελευταία συμφωνία των κρατικών εταιριών της Λιβύης και της Τουρκίας για έρευνές υδρογονανθράκων στις τέσσερεις περιοχές του χάρτη-1 πρέπει να σταθούμε και ακόμη να προβάλουμε, αυτό τον επίσημο χάρτη, διεθνώς αλλά και να επιτηρήσουμε δυναμικά την μη παραβίαση του στις μελλοντικές εργασίες πεδίου. Σε κάθε περίπτωση, γνωρίζοντας την συμπεριφορά των δύο χωρών έναντι της Ελλάδας η επαγρύπνηση πρέπει να είναι διαρκής.
