Τα σχέδια του ΥΠΕΝ ανακοινώθηκαν κατά την παρουσίαση της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης “Our Ocean Conference” που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 16 και 17 Απριλίου. Οι δηλώσεις του κ. Σκυλακάκη προκάλεσαν δριμείες αντιδράσεις, εντός και εκτός Ελλάδας.
Η ανακοίνωση της δημιουργίας θαλάσσιου πάρκου στο Αιγαίο, από τη Μήλο μέχρι τη Νίσυρο, που θα περιλαμβάνει τις ακατοίκητες νησίδες, τις βραχονησίδες, και τις θαλάσσιες περιοχές τους, έδωσε αφορμή στην Τουρκία για νέα αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας (βλ. εδώ). Πρόκειται για μία ακόμη προσπάθεια της Άγκυρας να γκριζάρει το Αιγαίο, και να θέσει εμπόδια σε κάθε σχέδιο της Ελλάδας για αξιοποίηση ή ακόμα και προστασία των συγκεκριμένων περιοχών.
Από την άλλη, η ανακοίνωση της δημιουργίας θαλάσσιου πάρκου στο Ιόνιο, από την Κεφαλονιά έως τα Αντικύθηρα, θα περιλαμβάνει σχεδόν τα δύο τρίτα των θαλάσσιων περιοχών της δυτικής και νότιας Ελλάδας. Πιο κρίσιμα, στην εν λόγω περιοχή βρίσκεται και το “Οικόπεδο 10”, εντός του οποίου έχουν πραγματοποιηθεί προχωρημένες έρευνες για εξορύξεις φυσικού αερίου. Συγκεκριμένα, η εταιρεία HELLENiQ ENERGY έχει ολοκληρώσει δισδιάστατες και τρισδιάστατες εργασίες πρόσκτησης γεωφυσικών δεδομένων και βρίσκεται σε φάση αξιολόγησής τους.
Στην εικόνα: Το “Οικόπεδο 10” βρίσκεται νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου, ανοιχτά από το Κατάκολο Ηλείας.
Οι ανακοινώσεις για τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων, καθώς και τη σταδιακή αναστολή της αλιείας με μηχανότρατες στα 3 εθνικά θαλάσσια πάρκα (το υφιστάμενο στην Αλόννησο και τα δύο ανακοινωθέντα) από το 2026 και στις περιοχές Natura από το 2030, εγείρουν ερωτήσεις για τις οικονομικές επιπτώσεις αυτών των σχεδίων. Όσον αφορά την ίδια τη χρηματοδότηση αυτών των έργων, ο κ. Σκυλακάκης διαβεβαίωσε ότι είναι κοστολογημένα και ότι οι πόροι θα αντληθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και άλλα εθνικά αποθέματα. Παράλληλα, ο κ. Σκυλακάκης επέμεινε ότι τα νέα θαλάσσια πάρκα θα οριοθετηθούν κατόπιν επιστημονικών μελετών, και επομένως η τύχη του “Οικοπέδου 10” θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα του επιστημονικού διαλόγου.
Ως εκ τούτου, η φαινομενική εγκατάλειψη ενός έργου εξορύξεων σε τόσο προχωρημένη φάση θέτει υπό αμφισβήτηση τη συνέπεια της ίδιας της κυβέρνησης. Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε υπερασπιστεί τις άδειες ερευνών για υδρογονάνθρακες που είχαν δοθεί σε ξένες εταιρείες, εξηγώντας ότι το φυσικό αέριο αποτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο για τη διαδικασία της πράσινης μετάβασης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι εταιρείες έχουν λάβει παραχωρήσεις από το ελληνικό κράτος για έρευνες σε συγκεκριμένες περιοχές και έχουν δεσμευθεί για σημαντικές επενδύσεις. Αν η Ελλάδα δεν μπορεί να παράγει δικό της φυσικό αέριο, θα αναγκάζεται να αυξήσει τις εισαγωγές LNG από τρίτες χώρες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε μία παγκόσμια αγορά ενέργειας που χαρακτηρίζεται από αστάθεια. Παράλληλα, ο κ.. Σκυλακάκης είχε ανακοινώσει το 2023 τη δημιουργία αιολικών θαλάσσιων πάρκων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου και του Ιονίου πελάγους.
Η προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας θα έπρεπε να είναι αδιαμφισβήτητα κεντρική προτεραιότητα της περιβαλλοντικής πολιτικής μίας χώρας όπως η Ελλάδα. Ωστόσο, η κυβέρνηση οφείλει να αντισταθμίσει τα οφέλη και τις ζημίες όταν λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με το περιβάλλον. Η επιτυχημένη πράσινη μετάβαση απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς ώστε τόσο το περιβάλλον, όσο και οι πολίτες να είναι προστατευμένοι. Αν οι πολίτες αρχίσουν να αντιλαμβάνονται την προστασία του περιβάλλοντος ως ζημιογόνα, τότε το όλο εγχείρημα θα βρεθεί σε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο.
