Οι ευρωπαίοι ηγέτες τα «βρήκαν» επιτέλους σε πολιτικό επίπεδο, με διπλωμάτες που συμμετείχαν στις διεργασίες της χθεσινής Συνόδου Κορυφής να αναφέρουν ότι συζητήθηκε ένα ανώτατο όριο τιμών μεταξύ 160 και 220 ευρώ / μεγαβατώρα, σε σύγκριση με το επίπεδο των 275 ευρώ που προτάθηκε αρχικά από την Κομισιόν.
Η Γερμανία φέρεται να τόνισε πως είναι διατεθειμένη να πάει έως και τα 180 ευρώ, σύμφωνα με το Bloomberg, ενώ μένει να φανεί αν η τελική τιμή θα πέσει ακόμη παρακάτω.
«Είναι λυπηρό το γεγονός ότι χρειαστήκαμε τόσους μήνες για να καταλήξουμε σε μία αυτονόητη απόφαση, να περιορίσουμε το ύψος των τιμών του φυσικού αερίου έτσι ώστε να αποτρέπουμε την εργαλειοποίησή του από τη Ρωσία. Όμως αυτήν τη φορά, είμαι αισιόδοξος ότι στις 19 Δεκεμβρίου θα έχουμε μία απόφαση η οποία θα είναι εναρμονισμένη με τις ελληνικές επιδιώξεις», είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Κρίνοντας πάντως από τις δηλώσεις άλλων ευρωπαίων ηγετών, μπορεί η συμφωνία για τη τελική τιμή να είναι αρκετά ικανοποιητική για το μπλοκ των υπέρμαχων του μέτρου. «Έχουμε πλησιάσει πολύ πιο κοντά στο επίπεδο του πλαφόν που έχει προταθεί από τη Λιθουανία και άλλες χώρες. Μπορούμε ακόμη να κάνουμε ένα ακόμη βήμα πριν από τις 19 Δεκεμβρίου», δήλωσε ο Λιθουανός πρόεδρος Gitanas Nauseda, φωτογραφίζοντας το παραπάνω εύρος τιμών.
Γιατί δεν θα πέσουν οι τιμές
H συμφωνία θέσπισης «μηχανισμού διόρθωσης» της αγοράς, είναι ασφαλώς μια σημαντική εξέλιξη, που ικανοποιεί τις χώρες που το ζητούσαν μετ’ επιτάσεως, ωστόσο στην παρούσα φάση δεν πρόκειται να έχει καμία επίπτωση στις τιμές. Η άποψη ότι η επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο θεωρείται μονόδρομος για τη μείωση των τιμών ενέργειας, είναι λανθασμένη και μακριά από τη πραγματικότητα.
Οι τιμές στον ολλανδικό χρηματιστηριακό κόμβο TTF, που το τελευταίο διάστημα κινούνται σταθερά μεταξύ 135-140 ευρώ/ μεγαβατώρα, επίπεδα 200% υψηλότερα από πέρυσι, δεν πρόκειται να επηρεαστούν στο παραμικρό. Το πλαφόν δεν πρόκειται να «τρομάξει» τις αγορές, ούτε πρόκειται οι τιμές να επιστρέψουν εκεί που ήταν κάποτε.
Το limit up απέναντι στην κερδοσκοπία
Το διακύβευμα δεν είναι να πέσουν οι τιμές, αλλά να μην εκτιναχθούν ξανά σε αστρονομικά επίπεδα, όπως τον περασμένο Αύγουστο. Η ουσία της επιβολής πλαφόν είναι ένα limit up στην άκρατη κερδοσκοπία, όχι να υποχωρήσουν οι τιμές, γεγονός που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ραγδαία μείωση της ζήτησης. Ζητούμενο είναι να αποφευχθεί μια νέα έκρηξη στο φυσικό αέριο, όπως αυτή που αρκετοί αναλυτές προβλέπουν ότι θα συμβεί γύρω στο Μάρτιο του 2023, έπειτα από ένα χειμώνα με αυξημένη ζήτηση, μετά το τέλος του οποίου, οι χώρες θα πρέπει να εφοδιαστούν ξανά και να γεμίσουν τις αποθήκες.
Τα ερωτήματα επομένως που μένει να απαντηθούν τη Δευτέρα, εφόσον φυσικά συμφωνήσουν οι 27 υπουργοί, είναι:
· Σε τι ακριβώς τιμή θα μπει το πλαφόν. Το ύψος του, δηλαδή από ποια τιμή και πάνω θα ενεργοποιείται, πόσο υψηλότερο θα πρέπει να είναι από την τιμή αναφοράς του LNG και για πόσες ημέρες, ποια θα είναι η διάρκειά του.
· Το πλαφόν αυτό θα εφαρμόζεται σε όλα τα χρηματιστήρια
· Μηχανισμός αναστολής του πλαφόν. Όταν μία χώρα ζητά την αναστολή του για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού, τότε το πλαφόν θα αίρεται και για τη γεωγραφική περιοχή όπου βρίσκεται η χώρα. Για παράδειγμα αν η Ισπανία ζητήσει την άρση του, αυτή θα ισχύσει για όλη την Ιβηρική. Εάν το ζητήσει η Ελλάδα, η άρση θα αφορά την Βαλκανική, κ.ό.κ.
Η στάση των προμηθευτών
Στο ερώτημα τι στάση θα τηρήσουν οι προμηθευτές, άνθρωποι με γνώση της αγοράς, απαντούν κατηγορηματικά ότι αυτοί είναι εντελώς αρνητικοί στην επιβολή πλαφόν. Αλλά, εάν οριστεί σε τιμές πάνω από 190-200 ευρώ, αναγκαστικά θα το δεχθούν. Υπάρχει περίπτωση οι Νορβηγοί ή άλλοι προμηθευτές να στραφούν σε άλλες αγορές σε περίπτωση επιβολής πλαφόν; Μένει να φανεί. Το ίδιο ισχύει και για τους υπόλοιπους εισαγωγείς αερίου στην ΕΕ.
