Υπ΄ αυτή την έννοια, η ενεργειακή αποδοτικότητα και πιο συγκεκριμένα οι παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα, βρίσκεται στον πυρήνα της πολιτικής δράσης των τελευταίων ετών, αλλά ιδιαίτερα την τελευταία διετία, καθώς προωθούνται μέτρα που συμβάλουν στο να εκπληρωθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Πράσινης συμφωνίας (European Green Deal) και τελικώς να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση.
Η προκήρυξη ενός νέου προγράμματος για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια κατοικιών, η προώθηση στοχευμένων προγραμάτων για επιχειρήσεις και κτίρια του Δημοσίου, καθώς και η αναθεώρηση του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για την ενεργειακή εξοικονόμηση, που παρουσίασε χθες η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας στην πολύ επιτυχημένη Διαδικτυακή Ημερίδα του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), με θέμα "Επενδύοντας στην Ενεργειακή Αποδοτικότητα: Επιχειρήσεις, Βιομηχανία και Δημόσια Κτίρια".
Η κα Σδούκου ανέφερε ότι το νέο "Εξοικονομώ" θα έχει, πιθανώς διαφορετική αρχιτεκτονική σε σύγκριση με το τρέχον, που ολοκληρώνεται στις αμέσως επόμενες ημέρες, και παραδέχτηκε ότι το πρόβλημα με αυτού του είδους τα προγράμματα είναι το ότι είναι τόσο δημοφιλή, ώστε οι διαθέσιμοι πόροι, παρά την ραγδαία αύξησή τους, (8 δισ. ευρώ έως το 2030), δεν επαρκούν για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των πολιτών.
Η γγ είπε ακόμη, πως εξετάζεται η προκήρυξη δράσης αποκλειστικά για τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος ώστε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας, όπως επίσης, η παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις για επενδύσεις στην ενεργειακή εξοικονόμηση, ενώ αποκάλυψε πως διεξάγονται κινήσεις απεμπλοκής του προγράμματος "Ηλέκτρα", προκειμένου να περάσει από φέτος στο στάδιο της υλοποίησης.
Yπογράμμισε ακόμη, πως ολοκληρώθηκε, προσφάτως, η διαβούλευση της έκθεσης μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την κινητοποίηση επενδύσεων, με σκοπό την ανακαίνιση και μετατροπή του εθνικού κτιριακού αποθέματος σε κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης και χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας της γγ του ΥΠΕΝ:
«Αγαπητοί φίλοι,
Καλησπέρα σας από το Υπουργείο Ενέργειας και Χρόνια πολλά.
Θέλω να ευχαριστήσω το ΙΕΝΕ για την πρόσκληση και την ευκαιρία να σας παρουσιάσω σήμερα τους βασικούς άξονες της πολιτικής μας για την ενεργειακή αποδοτικότητα και την δουλειά που γίνεται στο υπουργείο.
Στο Υπουργείο Ενέργειας, που όπως ξέρετε είχαμε αλλαγή σκυτάλης με την έλευση του Κώστα Σκρέκα, μετά την πολύ επιτυχημένη θητεία του Κωστή Χατζηδάκη.
Μπορώ να σας διαβεβαιώσω, ότι και η νέα πολιτική ηγεσία, είναι προσανατολισμένη να συνεχίσει στον ίδιο δρόμο των μεγάλων μεταρρυθμίσεων και αλλαγών, που έχει ανάγκη ο τομέας του περιβάλλοντος και της ενέργειας.
Το 2020 τώρα, ήταν μια δύσκολη χρονιά για όλους. Μια χρονιά που μας πρόσφερε όμως πολύτιμα μαθήματα και μας όπλισε με αυτοπεποίθηση για τις προκλήσεις που έρχονται.
Είδαμε μέσα στον πυκνό χρόνο τον τελευταίων μηνών, τι μπορεί να καταφέρει η επιστήμη, και αναφέρομαι στο εμβόλιο, όταν αντιμετωπίζει μια απειλή με σχεδόν υπαρξιακά χαρακτηριστικά και όταν έχει τη αποφασιστική στήριξη της ηγεσίας.
Δεν είναι δύσκολο να κάνουμε τις αναγωγές με το περιβάλλον και την ενέργεια. Και εκεί η απειλή της υπερθέρμανσης του πλανήτη, είναι μια υπαρξιακή απειλή για την ανθρωπότητα.
Και εκεί απαιτείται συντονισμένη δράση των κυβερνήσεων και της επιστημονικής κοινότητας. Όπως αποδείξαμε όμως την προηγούμενη χρονιά, κάθε άλλο παρά ανέφικτο είναι.
Το 2021 σηματοδοτεί για εμάς, την έναρξη της περιόδου εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που απαντά ακριβώς σε αυτή την πρόκληση.
Το ΕΣΕΚ αποτελεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ενεργειακής μετάβασης, με έναν σαφή οδικό χάρτη για την επίτευξη των στόχων μας μέχρι το 2030 και με μακροπρόθεσμη προοπτική, η Ελλάδα, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, να είναι κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.
Μέσα σε αυτό πλαίσιο η ενεργειακή αποδοτικότητα βρίσκεται στον πυρήνα της πολιτική μας.
Βρίσκεται όμως και στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών πολιτικών για την ανάκαμψη μετά την πανδημία, όπως για παράδειγμα το «Κύμα Ανακαίνισης» (Renovation Wave), στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης συμφωνίας (European Green Deal). όπου σκιαγραφείται το προφίλ των παρεμβάσεων στο κτιριακό τομέα ώστε να επιτευχθούν η κλιματική και αναπτυξιακή στόχοι της Ε.Ε.
Θυμίζω τους στόχους που έχουμε μπροστά μας για να πετύχουμε
· μείωση των εκπομπών GHG κατά 42% σε σχέση με το 1990.
· βελτίωση ενεργειακής απόδοσης κατά 38% σε σχέση με το 2017 με αποτέλεσμα η τελική κατανάλωση ενέργειας να μην ξεπεράσει τα 16,5 Mtoe το 2030
· μερίδιο των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας άνω του 61%
Για την επίτευξη των στρατηγικών αυτών στόχων προβλέπεται μια σειρά στοχευμένων μέτρων πολιτικής και παρεμβάσεων όπως:
· η υλοποίηση περίπου € 8 δις επενδύσεων στον τομέα ενεργειακής εξοικονόμησης κτιρίων έως το 2030,
· η αύξηση διείσδυσης και ενσωμάτωσης ΑΠΕ σε κτίρια και υποδομές (net metering)
· η προώθηση ηλεκτροκίνησης και ανάπτυξη υποδομών φόρτισης – αποθήκευσης (μπαταρίες) με σκοπό το μερίδιο των ηλεκτρικών επιβατικών οχημάτων στις νέες ταξινομήσεις να ανέλθει στο 30% το 2030.
Κι έρχομαι στο ζήτημα που συζητάμε σήμερα το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της στρατηγικής μας.
Τα κτίρια είναι από τους μεγαλύτερους «καταναλωτές» ενέργειας. Ευθύνονται για σχεδόν το 40% της κατανάλωσης.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2015, το κτιριακό δυναμικό ανέρχεται σε περίπου 5 εκατ. κτίρια, εκ των οποίων περίπου 4,6 εκατ. αφορούν κτίρια κατοικιών και περίπου τουλάχιστον 300.000 κτίρια αποτελούν κτίρια επιχειρήσεων (δευτερογενής και τριτογενής τομέας) και δημόσια κτίρια.
Ο φωτισμός, η θέρμανση και η ψύξη, ο εξαερισμός, η παραγωγική διαδικασία, αποτελούν τους κύριους τομείς κατανάλωσης ενέργειας στις επιχειρήσεις.
Οπότε, η επίτευξη των στόχων της Εθνικής ενεργειακής στρατηγικής μας δεν είναι δυνατή χωρίς την κινητοποίηση επενδύσεων ενεργειακής εξοικονόμησης στις επιχειρήσεις, βιομηχανία και τα δημόσια κτίρια.
Να πω τι έχουμε μπροστά μας σε έργο:
Πρόσφατα ολοκληρώθηκε:
· η διαβούλευση της έκθεσης μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την κινητοποίηση επενδύσεων με σκοπό την ανακαίνιση και μετατροπή του εθνικού κτιριακού αποθέματος σε κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης, και χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050.
[Στην έκθεση αποτυπώνεται το σύνολο των κανονιστικών μέτρων και δράσεων της στρατηγικής μας τα οποία αναλύονται συνοπτικά ως εξής:
Κανονιστικά μέτρα
· Αναθεώρηση του ΚΕΝΑΚ (και των Τεχνικών Οδηγιών του ΤΕΕ στο πλαίσιο του σχετικού μνημονίου συνεργασίας ΥΠΕΝ - ΤΕΕ) με στόχο την ενσωμάτωση των απαιτούμενων τεχνικών προδιαγραφών και μεθοδολογιών για την αύξηση του αριθμού των κτιρίων σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης.
· Αναβάθμιση του ρόλου του Ενεργειακού Υπεύθυνου στα δημόσια κτίρια
· Εφαρμογή συστήματος ISO για την ενεργειακή διαχείριση στα δημόσια κτίρια
· Εκπόνηση σχεδίου για την αντιμετώπιση της ενεργειακής πενίας το οποίο αναμένεται να βγει σε διαβούλευση εντός του Α΄τριμ. 2021, στο οποίο θα προβλέπεται μεταξύ άλλων ο ορισμός για τα ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά. Σημειώνεται μάλιστα ότι στις υψηλές προτεραιότητες της πολιτικής μας για το 2021 είναι η ανάπτυξη ενός ειδικού προγράμματος ενεργειακής εξοικονόμησης, εστιασμένο αποκλειστικά προς τα ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά.
Δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης
α. Πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΥΤΟΝΟΜΩ για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών
β. Το ΗΛΕΚΤΡΑ, το οποίο αποσκοπεί στη χρηματοδότηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια της γενικής κυβέρνησης μέσω της χορήγησης επενδυτικών δανείων, ενώ ταυτόχρονα προβλέπεται και η υλοποίηση παρεμβάσεων από Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης.
γ. Οι διαγωνιστικές διαδικασίες επίτευξης εξοικονόμησης ενέργειας σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως είναι ο τριτογενής και ο βιομηχανικός τομέας. Το μέτρο αυτό θα στοχεύσει στη βελτίωση της οικονομικής αποδοτικότητας των εφαρμοζόμενων τεχνολογιών, αφού θα ενισχύονται οι αποδοτικότερες σε όρους κόστους και αποτελέσματος παρεμβάσεις, καθώς και στη μείωση του ρίσκου υλοποίησης παρεμβάσεων από τρίτα μέρη μέσω της ομαδοποίησης μικρών επιμέρους έργων.
δ. Τα στοχευμένα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας σε επιχειρήσεις και στη βιομηχανία μέσω της περιγραφής συγκεκριμένων προτεραιοτήτων και δίνοντας έμφαση στις παραγωγικές διεργασίες. Πιο συγκεκριμένα, το υφιστάμενο πλαίσιο για την υποχρεωτική διενέργεια ενεργειακών ελέγχων σε μεγάλες επιχειρήσεις, θα διευκολύνει την διενέργεια αντίστοιχων ελέγχων και στις ΜΜΕ. Επιπρόσθετα, θα θεσπιστούν κίνητρα για την υλοποίηση των προτεινόμενων από τους ενεργειακούς ελέγχους μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας τόσο στις υπόχρεες μεγάλες επιχειρήσεις, όσο και στις ΜΜΕ. Τέλος, θα σχεδιαστούν νέα μέτρα υποστήριξης της εφαρμογής συστημάτων διαχείρισης ενέργειας σε ΜΜΕ με στόχο τη διαρκή βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης τους.
ε. Καθεστώτα επιβολής υποχρέωσης ενεργειακής εξοικονόμησης, σύμφωνα με τα οποία τα υπόχρεα μέρη (διαχειριστές δικτύων διανομής ενέργειας, πάροχοι ενέργειας κλπ) θα αναλάβουν να συμβάλουν κατ’ ελάχιστο στην επίτευξη 20% του συνολικού σωρευτικού στόχου εξοικονόμησης ενέργειας.
ζ. Αξιοποίηση του Εθνικού Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης ως βάση ανάπτυξης και χρηματοδότησης νέων, καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων ενεργειακής εξοικονόμησης]
· Ολοκληρώθηκε η διαβούλευση για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2018/2022 ΕΕ για την ενεργειακή αποδοτικότητα, σύμφωνα με την οποία εισάγονται οι απαιτούμενες τροποποιήσεις για την προώθηση τη ενεργειακής απόδοσης προκειμένου η χώρα να συνεισφέρει στην επίτευξη του πρωταρχικού στόχου της για το 2030 και να προετοιμάσει το έδαφος για περαιτέρω επενδύσεις εξοικονόμησης μετά το 2030.
· Έχουμε ήδη ξεκινήσει από πέρσι το καλοκαίρι το εμβληματικό «Κινούμαι Ηλεκτρικά», το οποίο έχει φέρει άμεσα τα πρώτα αποτελέσματα, με ταξινομήσεις ηλεκτρικών εντός 6μηνου που δεν είχαν γίνει όλα τα προηγούμενα χρόνια!
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό η ενεργειακή αποδοτικότητα βρίσκεται πολύ υψηλά στην ενεργειακή μας ατζέντα.
Αυτό φαίνεται άλλωστε και από τις πράσινες δράσεις του Υπουργείου μας που έχουν συμπεριληφθεί για χρηματοδότηση στο Εθνικό προσχέδιο δράσεων και μεταρρυθμίσεων για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα πάνω από € 3 δις κεφαλαίων αναμένεται να κατευθυνθούν σε διακριτές δράσεις – εστιασμένα προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης για κατοικίες, επιχειρήσεις (δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα) και δημόσια κτίρια.
Στόχος μας είναι η κινητοποίηση πράσινων επενδύσεων οι οποίες θα αποτελέσουν το μοχλό για την αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος και τη μετάβαση σε κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης με τη χρήση έξυπνων συστημάτων και τεχνολογιών ενεργειακής αυτονόμησης όπως:
· παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας από ΑΠE
· υποδομές φόρτισης για ηλεκτρικά αυτοκίνητα καθώς και
· έξυπνα συστήματα διαχείρισης ενέργειας.
Οι πρωτοβουλίες μας στοχεύουν να στηρίξουν την επανεκκίνηση των επιχειρήσεων συμπληρωματικά με τις υπόλοιπες δράσεις του Εθνικού Σχεδίου για την ανάταξη της παραγωγικής μηχανής της Χώρας, και αναμένεται να έχουν άμεσες και απτές ωφέλειες στην Ελληνική Οικονομία και την Απασχόληση, επιτυγχάνοντας:
· Κινητοποίηση και μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων για την υλοποίηση επενδύσεων σε κτιριακές υποδομές τονώνοντας ταυτόχρονα τον κατασκευαστικό κλάδο
· Διατήρηση υφιστάμενων και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
· Δημιουργία προστιθέμενης αξίας στο κτιριακό δυναμικό της Χώρας
· Μείωση του λειτουργικού κόστους και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων
· Στην ανάπτυξη νέων «πράσινων» κτιριακών υποδομών όπου θα επιτρέπουν τη χρήση τεχνολογιών φιλικότερων προς το περιβάλλον όπως π.χ. χρήση ηλεκτρικών αυτοκινητών
· Στην αποτελεσματικότερη οργάνωση και έλεγχο λειτουργίας των επιχειρήσεων μέσα από τη χρήση έξυπνων συστημάτων ελέγχου και διαχείρισης της ενεργειακής κατανάλωσης.
Κλείνοντας θέλω να σας ευχαριστήσω άλλη μια φορά για την πρόσκληση.
Οι εκδηλώσεις του ΙΕΝΕ έχουν πάντα ξεχωριστό ενδιαφέρον και τις παρακολουθώ έτσι και αλλιώς με προσοχη.
Θέλω να τονίσω ότι για εμάς στο υπουργείο το 2021 είναι μια χρόνια όπου ανεξάρτητα από την συγκυρία και τις προκλήσεις, είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε ακόμα πιο αποφασιστικά.
Δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε την προσπάθεια για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και θα συμβάλλουμε στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που έχουμε θέσει.
