Σήμερα επανερχόμαστε στην ολλανδο-βρετανική πολυεθνική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου, που εδρεύει στη Χάγη της Ολλανδίας και στο Λονδίνο του Ηνωμένου Βασιλείου, γιατί αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον case study για το πώς μια εταιρεία του μεγέθους της Shell μπορεί να προσαρμόζεται άμεσα στις μελλοντικές τάσεις αλλά και στις αντιξοότητες του παρόντος.
Μέχρι το 2011 ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο, ενώ σήμερα αποτελεί μία από τις έξι supermajors πετρελαίου και φυσικού αερίου. Δραστηριοποιείται σε πάνω από 90 χώρες, παράγει περίπου 3,1 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα και έχει 44.000 πρατήρια καυσίμων σε όλο τον κόσμο.
Δραστηριοποιείται σε όλους τους τομείς της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης της εξερεύνησης και παραγωγής, διύλισης, διανομής και εμπορίου.
Προέβλεψε όμως έγκαιρα τις απαιτήσεις για την μείωση των εκπομπών ρύπων και έτσι φρόντισε να διαθέτει ήδη σημαντικές δραστηριότητες σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των βιοκαυσίμων, του υδρογόνου, της ηλιακής και αιολικής ενέργειας.
Έγκαιρη προσαρμογή στις απαιτήσεις του μέλλοντος
Η εταιρεία δεν έχει φροντίσει απλά να βάλει έγκαιρα πόδι στις ανανεώσιμες, αλλά έχει αναπτύξει υψηλή τεχνογνωσία και εγκαταστάσεις.
Υπενθυμίζουμε ότι η Shell είναι μεταξύ άλλων παγκόσμιος προμηθευτής μιας μεγάλης ποικιλίας καυσίμων πλοίων, παρέχοντας ανταγωνιστικές επιλογές έναντι των συμβατικών καυσίμων.
Τα καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο και τα καύσιμα LNG -Υγρό Φυσικό Αέριο- είναι κάποιες από τις κατηγορίες που προσφέρει η εταιρεία ως επιλογή για μια « καθαρότερη καύση», συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών και ικανοποιώντας έτσι τις τρέχουσες αλλά και τις αναμενόμενες μελλοντικές κανονιστικές απαιτήσεις.
Ταυτόχρονα η Shell επενδύει σε υποδομές εφοδιασμού σε βασικά παγκόσμια λιμάνια προκειμένου να εξυπηρετήσει τους πελάτες της που επιλέγουν καθαρότερες επιλογές καυσίμων.
Το Pearl GTL στο Κατάρ είναι το μεγαλύτερο εργοστάσιο στον κόσμο που μετατρέπει το φυσικό αέριο σε καθαρότερα καύσιμα και λιπαντικά, συμβάλλοντας στην κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης παγκοσμίως για καθαρότερη ενέργεια.
Η τεχνολογία shell-gas-to-liquid (GTL) μετατρέπει το φυσικό αέριο σε υψηλής ποιότητας υγρά προϊόντα που διαφορετικά θα κατασκευάζονταν από αργό πετρέλαιο. Ταυτόχρονα το εργοστάσιο παράγει νερό σε ένα μέρος όπου είναι εξαιρετικά σπάνιο, καθιστώντας δυνατή τη λειτουργία του εργοστασίου χωρίς να βασίζεται στους λιγοστούς φυσικούς πόρους γλυκού νερού του Κατάρ. Για την ακρίβεια το Pearl GTL είναι ταυτόχρονα το μεγαλύτερο εργοστάσιο στον κόσμο για την ανάκτηση, επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση νερού βιομηχανικής επεξεργασίας.
Έγκαιρη προσαρμογή στην πανδημία
Η Shell ήταν από τις πρώτες –αν όχι η πρώτη- εταιρείες του κλάδου που προχώρησε σ’ επιθετικές αλλαγές στις κεφαλαιουχικές της δαπάνες, στα λειτουργικά της κόστη αλλά και στην πολιτική μερισμάτων και επαναγοράς μετοχών από την αρχή της πανδημίας.
Στόχος αυτού του επιθετικού σχεδίου προσαρμογής ήταν ν’ αυξήσει τον ισολογισμό κατά 8- 9 δισ. δολάρια.
Το σχέδιο είχε τρία βασικά στοιχεία: μείωση των κεφαλαιουχικών δαπανών, μείωση των λειτουργικών εξόδων και μείωση των εκροών που σχετίζονται με τις μετοχές, ήτοι επαναφορά του μερίσματος στα πρότερα χαμηλότερα επίπεδα- και αναστολή της επαναγοράς μετοχών.
(σ.σ: Η μείωση των λειτουργικών εξόδων περιλάμβανε μεταξύ άλλων την αναστολή των επιδομάτων επιδόσεων για το 2020, κάτι που όπως θα δούμε στην παράγραφο των ρίσκων μπορεί να ήταν ένας από τους λόγους αποχώρησης υψηλόβαθμων στελεχών).
Αυτή η επιθετική στρατηγική επέτρεψε στη Shell να αντιμετωπίσει με απόλυτο έλεγχο την σημαντικά χαμηλότερη τιμή του πετρελαίου τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2020 και τη μείωση ζήτησης για τα προϊόντα της εξαιτίας της πανδημίας.
Αυτές οι αλλαγές είχαν εξαιρετικά μεγάλο αντίκτυπο στην επιχείρηση και κυρίως στον τομέα της αποδοτικότητας.
Μια μέτρηση που προτιμούν πολλοί αναλυτές για να μετρήσουν την αποδοτικότητά μιας πετρελαϊκής εταιρείας είναι η Ταμειακή Ροή από τις Λειτουργίες (CFFO) ανά βαρέλι.
Πριν από πέντε χρόνια, η Shell παρήγαγε περίπου 7 $ CFFO ανά βαρέλι πετρελαίου με τιμή κατά μέσο όρο 52 δολάρια/βαρέλι. Επρόκειτο για μια απόδοση με βάση τη μέτρηση CFFO 13,5%.
Τι απόδοση αναμένεται το τέταρτο τρίμηνο του 2020 με βάση την μέτρηση CFFO και με τιμές πετρελαίου ελαφρώς κάτω από τα επίπεδα των 52 δολαρίων/βαρέλι και μάλιστα μετά από μια μακρά περίοδο ακόμα χαμηλότερων πτήσεων; Πέριξ του 28,3%.
Δηλαδή έχουμε μια βελτίωση σχεδόν 100% από το 2015.
Η ισχυρή ανάπτυξη περιθωρίων λειτουργίας είναι ένα εξαιρετικά καλό νέο για τους επενδυτές, αλλά ένα άσχημο νέο για τον ανταγωνισμό, καθώς οι περισσότερες ομοειδείς εταιρείες μόλις πρόσφατα άρχισαν να λαμβάνουν επιθετικά μέτρα προκειμένου να προσαρμοστούν στην δύσκολη covid-19 εποχή.
Για παράδειγμα η Exxon Mobil μόλις στις 30 Νοεμβρίου ανακοίνωσε το σχέδιο μείωσης των κεφαλαιουχικών της δαπανών έως το 2025 και τη μείωση των λειτουργικών της εξόδων κατά 15%.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι παρά την πρόσφατη άνοδο της μετοχής σχεδόν κατά 50%, διαπραγματεύεται ακόμα κάτω από την λογιστική της αξία με τιμή p/bv=0.92.
Επίσης σημαντικό για τους μετόχους είναι ότι μετά την επιτυχή προσαρμογή της εταιρείας στα δεδομένα της πανδημίας και δεδομένων των υψηλών πιθανοτήτων η οικονομική δραστηριότητα να αρχίσει να επανακάμπτει λόγω των εμβολιασμών, η διοίκηση έχει δηλώσει την πρόθεση της να επιστρέψει στους μετόχους το 20% -30% του CFFO μέσω αύξησης του μερίσματος.
Όσον αφορά τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, η εταιρεία θα διατηρήσει τον στόχο των 20 δισ. δολαρίων. Το επίπεδο αυτό αναλογεί σχεδόν στο 10% του EV της εταιρείας και θεωρείται αρκετό για να συνεχίσει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της, ενώ ταυτόχρονα ο καθαρός λόγος χρέους είναι διαχειρίσιμος.
Τα Ρίσκα
Η Shell αντιμετωπίζει τα κλασσικά ρίσκα μιας πετρελαϊκής εταιρείας, ήτοι εξαρτάται από την πορεία των τιμών του πετρελαίου και φυσικά από τους φυσικούς κινδύνους ή μη που μπορεί να πλήξουν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου.
Άλλο ένα ρίσκο είναι ότι αν οι εμβολιασμοί δεν προσφέρουν τον αναμενόμενο έλεγχο της πανδημίας, τότε ενδεχομένως η εταιρεία δεν θα επιτύχει τους οικονομικούς της στόχους, οπότε μπορεί να περικόψει εκ νέου το μέρισμα. Δύο περικοπές μερισμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα δεν θα γίνει βέβαια ευπρόσδεκτο από την αγορά.
Αυτό που προβληματίζει την στήλη όμως περισσότερο από όλα είναι οι αποχωρήσεις υψηλόβαθμων στελεχών, που πιθανότατα να συνδέονται μεταξύ άλλων και με το χρονοδιάγραμμα του business plan της εταιρείας για την ενεργειακή μετάβαση.
Πολλά ονόματα έχουν ήδη αποχωρήσει όπως ο Marc van Gerven, επικεφαλής των επιχειρήσεων ηλιακής ενέργειας, αποθήκευσης και αιολικής ενέργειας, ο Eric Bradley, ο οποίος εργάστηκε στο τμήμα διανομής ενέργειας της Shell και η Katherine Dixon, ηγέτης στην ομάδα της στρατηγικής μετάβασης ενέργειας, η οποία πλέον εργάζεται για τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, ΙΕΑ. Αναμένεται δε να αποχωρήσουν από την εταιρεία και άλλα ανώτερα στελέχη, όπως για παράδειγμα η Dorine Bosman, αντιπρόεδρος της Shell για την υπεράκτια αιολική ενέργεια, με το κύμα παραιτήσεων να έρχεται λίγο πριν τις ανακοινώσεις της Shell για τη νέα της στρατηγική τον Φεβρουάριο, η οποία θα αναλύει πώς σκοπεύει να γίνει μια επιχείρηση καθαρών μηδενικών εκπομπών.
Άλλο ένα σημείο προβληματισμού είναι η υψηλή πιθανότητα η Shell ν’ αναγκαστεί ν’ ακολουθήσει την επιθετική πολιτική της αντιπάλου της, BP, η οποία τον Αύγουστο ανακοίνωσε ότι θα μειώσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά 40% την επόμενη δεκαετία.
Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να δούμε πως πράγματι οι πράσινες επενδύσεις της εταιρείας είναι στο κατάλληλο σημείο ανάπτυξης, ώστε να μπορούν να αντισταθμίσουν πλήρως τις απώλειες του κύκλου εργασιών και κερδοφορίας από τον αμιγώς πετρελαϊκό τομέα, ο οποίος προς το παρόν παραμένει η τεράστια γεννήτρια μετρητών για την εταιρεία.
(της Μαίρης Βενέτη, Liberal.gr)
