Ταυτόχρονα, πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας Rumen Radev, ενώ ακολούθησαν δηλώσεις των δύο αξιωματούχων.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δηλώσεις του στο Μέγαρο Μαξίμου, οι δύο χώρες υπέγραψαν δύο μνημόνια συνεργασίας με το πρώτο να αφορά το φυσικό αέριο και το δεύτερο το σχέδιο του πετρελαιαγωγού Αλεξανδρούπολη-Μπουργκάς.
Ειδικότερα, το πρώτο Μνημόνιο Συνεργασίας αποτελεί Μνημόνιο Σύμπραξης των Υπουργείων Ενέργειας των δύο χωρών στο πεδίο της ασφάλειας εφοδιασμού και της αποθήκευσης φυσικού αερίου. Σύμφωνα με αυτό, στο εξής, οι ελληνικές επιχειρήσεις θα έχουν δυνατότητα να αποθηκεύουν φυσικού αέριο στις εγκαταστάσεις της υπόγειας αποθήκης αερίου Σιρέν στη Βουλγαρία και αντίστροφα, οι βουλγαρικές εταιρείες θα μπορούν να χρησιμοποιούν την Ρεβυθούσα. «Έτσι οι δύο χώρες θα έχουν εξασφαλισμένη πρόσβαση σε κρίσιμες υποδομές για την ενεργειακή τους ασφάλεια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός.
Το δεύτερο μνημόνιο συνεργασίας, όπως προαναφέρθηκε, αφορά το πετρέλαιο και συγκεκριμένα την αναβίωση του παλιού σχεδίου για αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, ωστόσο, υπό τα νέα δεδομένα, που επιτάσσουν απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο. Ως εκ τούτου, το νέο σχέδιο αφορά την διαδρομή Αλεξανδρούπολη-Μπουργκάς και οι δύο χώρες, με την υπογραφή του Μνημονίου Κατανόησης, δεσμεύονται να διερευνήσουν την δυνατότητα κατασκευής του αγωγού.
Τέλος, ο Κυριακός Μητσοτάκης έκανε ειδική μνεία στις υπόλοιπες ενεργειακές υποδομές που αναπτύσσονται στην περιοχή, όπως η υπό κατασκευή νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ισχύος 840 MW με φυσικό αέριο στην Αλεξανδρούπολη, υπογραμμίζοντας πως διαμορφώνεται ένα πυκνό δίκτυο ενεργειακών δρόμων στα Βαλκάνια με πανευρωπαϊκή διάσταση και βεληνεκές.
Στο πρωινό του ρεπορτάζ το energypress έγραφε:
Σε συνέχεια της έντονης διπλωματικής και επιχειρηματικής κινητικότητας των τελευταίων μηνών, υπογράφεται σήμερα, παρουσία του Κυρ. Μητσοτάκη, το μνημόνιο κατανόησης Ελλάδας - Βουλγαρίας για τον αγωγό πετρελαίου Αλεξανδρούπολης - Μπουργκάς. Η υπογραφή θα γίνει από τους υπ. Ενέργειας των δύο χωρών, Κώστα Σκρέκα και Ρόσεν Χριστόφ, στο πλαίσιο συνάντησης που έχει στο Μαξίμου ο Πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ.
Σφραγίζεται έτσι και επίσημα, η αναβίωση του πετραλαιαγωγού, με ροή από το Νότο προς το Βορρά, συνδέοντας την Αλεξανδρούπολη με το βουλγαρικό λιμάνι του Μπουργκάς και ακολουθώντας την ίδια διαδρομή με εκείνη του 2007, αλλά με εντελώς διαφορετικούς όρους.
Στο ελληνικό λιμάνι που εξελίσσεται σε ένα από τους σημαντικότερους ενεργειακούς κόμβους της Αν.Μεσογείου, θα καταφτάνει πετρέλαιο κυρίως από τη Μ.Ανατολή, προκειμένου να κατευθυνθεί στο Μπουργκάς και από εκεί στις αγορές της Αν.Ευρώπης, παρακάμπτοντας τα πανάκριβα πλέον για τη διέλευση των τάνκερ, Στενά. Σύμφωνα με το σχέδιο, πρόκειται για έναν αγωγό μήκους 260 χιλιομέτρων, διαμέτρου 10 ιντσών και δυναμικότητας 10 εκατ. τόνων το χρόνο, έναντι 35-50 εκατ. του αρχικού πλάνου. Μέχρι ενός σημείου ο αγωγός θα ακολουθεί παράλληλη χάραξη με τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό φυσικού αερίου IGB.
Συνολικού μήκους 130 χλμ στην Ελλάδα - και αντίστοιχου μήκους στη Βουλγαρία - ο αγωγός θα έχει διάμετρο 24 ιντσών και χωρητικότητα 10 εκατ. τόνων για τη μεταφορά πετρελαίου στο διυλιστήριο της, το οποίο επίσης θα πρέπει να αναβαθμιστεί. Σήμερα το βουλγαρικό διυλιστήριο της Lukoil στο Μπουργκάς, όπου και θα καταφτάνει το πετρέλαιο, χωράει 7-8 εκατ τόνους, γεγονός που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να μετατραπεί ανάλογα, ώστε να δέχεται 10 εκατ.
Πότε η έναρξη των εργασιών;
Ποια είναι τα επόμενα βήματα μετά τις σημερινές υπογραφές του MUO; Η σύσταση της κοινής ελληνο-βουλγαρικής ομάδας εργασίας η οποία θα αναλάβει να «ωριμάσει» το έργο, με την έναρξη των εργασιών να τοποθετούνται, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις του κ. Χριστόφ, σε 1-2 χρόνια από σήμερα, ενώ η έναρξη λειτουργίας του αγωγού, πιθανόν σε 3-4 χρόνια.
Γιατί τόσο γρήγορα; Η πιθανή γρήγορη έναρξη των εργασιών συνδέεται με το γεγονός ότι πιθανόν να μη χρειαστεί να ξαναγίνουν οι περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς είναι έτοιμες από τη περίοδο 2007-2011, έχοντας τότε κοστίσει 52 εκατ ευρώ. Βρίσκονται στα χέρια των ομίλων Κοπελούζου και τα ΕΛΠΕ, οι οποίοι, όπως και τότε, έτσι και τώρα αναμένεται ότι θα είναι οι φορείς υλοποίησης του project.
Σε αντίθεση με το παρελθόν, αυτή τη φορά ο αγωγός έχει την απόλυτη αμερικανική στήριξη. Ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Αντονι Μπλίνκεν, κατά τις επαφές που θα έχει στην Αθήνα, τη Δευτέρα και Τρίτη 20-21 Φεβρουαρίου, δεν αποκλείεται να τοποθετηθεί για τη γεωπολιτική σημασία του έργου.
Συγκρίνοντας την αναβίωσή του, με το παρελθόν, τίποτα δεν είναι το ίδιο, εκτός από τη χάραξη και την αναμενόμενη ενόχληση της Τουρκίας από την υποβάθμιση των Στενών και την περαιτέρω αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης. Κατά τα λοιπά, τότε η Ρωσία ήταν ενεργειακή υπερδύναμη, όταν σήμερα έχει περιθωριοποιηθεί, ενώ το 2011 ήταν οι Βούλγαροι εκείνοι που έκαναν πίσω, επικαλούμενοι λόγους περιβαλλοντικής προστασίας, όταν σήμερα είναι αυτοί που πρωτοστατούν στην αναβίωσή του.
Γιατί «καίγονται» οι Βούλγαροι
Πως εξηγείται ότι η Σόφια είναι αυτή που εμφανίζεται - τουλάχιστον στο προσκήνιο - να πιέζει για τη συμφωνία κατασκευής του αγωγού και τη λειτουργία του σε αντίστροφη ροή; Οι Βούλγαροι θέλουν να επισπευσθεί το project για δύο λόγους. Καταρχήν, για να ξεμπερδέψουν με τα «αλμυρά» πλέον τέλη διέλευσης που επιβάλλει η Τουρκία για τη διέλευση των τάνκερ μέσω των Στενών. Κατά δεύτερο, γιατί αναζητούν εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας, δεδομένου ότι στα τέλη του 2024 εκπνέει η περίοδος εξαίρεσης που έχουν πάρει από το ευρωπαϊκό εμπάργκο κατά του ρωσικού αργού, θέμα για το οποίο άλλωστε η Σόφια βρίσκεται μόνιμα στο μάτι της Δύσης.
Εχοντας ως επιχείρημα ότι το διυλιστήριο της Lukoil στο Μπουργκάς, το μεγαλύτερο των Βαλκανίων, έχει κατασκευαστεί ώστε να λειτουργεί μόνο με ρωσικό αργό, η Βουλγαρία συμφώνησε με τις Βρυξέλλες να συνεχίσουν για μια ακόμη διετία οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στη χώρα. Η εξαίρεση αφορά μόνο τις εισαγωγές αργού. Τα πετρελαιοειδή που παράγονται στο διυλιστήριο απαγορεύεται να εξάγονται σε άλλες χώρες της ΕΕ, παρά προορίζονται μόνο για εσωτερική κατανάλωση.
Η Ουάσινγκτον ωστόσο δεν καλοβλέπει την βουλγαρική εξαίρεση από το εμπάργκο και πιέζει την χώρα να απεξαρτηθεί πλήρως από τη Μόσχα.
Τίποτα πάντως δεν πρόκειται να «κλειδώσει», εάν δεν εκλεγεί η νέα κυβέρνηση στη Σόφια. Η γείτονα πάει για κάλπες στις 2 Απριλίου, με τη χώρα να βρίσκεται καιρό τώρα σε βαθύ πολιτικό αδιέξοδο. Ο νικητής των εκλογών του Οκτωβρίου, πρώην πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ δεν έχει καταφέρει να βρει συμμάχους και να σχηματίσει κυβέρνηση.
