Την ώρα που οι αγωγοί έπαψαν να τροφοδοτούν τις χώρες της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο, αυξήθηκε κατακόρυφα η συμμετοχή του ρωσικού LNG στο ευρωπαϊκό μίγμα.
Μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο, η Ευρωπαϊκή Ένωση «σήκωσε το γάντι» του ενεργειακού πολέμου που κήρυξε ο Βλαντιμίρ Πούτιν διακόπτοντας τις ροές φυσικού αερίου προς τις χώρες της Ευρώπης και προχώρησε σε ανασχεδιασμό της πολιτικής που ακολουθούσε επί δεκαετίες. Έτσι η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε αυστηρές κυρώσεις στα ενεργειακά προϊόντα της Ρωσίας ώστε να περιορίσει τις εισροές δυτικών κεφαλαίων στη Μόσχα περιορίζοντας έτσι τις δυνατότητες χρηματοδότησης του πολέμου κατά της Ουκρανίας. Παράλληλα έθεσε φιλόδοξους στόχους για αντικατάσταση των 2/3 των ρωσικών εισαγωγών φυσικού αερίου με εναλλακτικές πηγές, ενώ έχει δεσμευθεί για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο έως το 2027.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το ρωσικό φυσικό αέριο αγωγού αντιστοιχεί σήμερα σε λιγότερο από το 10% της προσφοράς καυσίμου της ΕΕ, έναντι περίπου 40% το 2021.
Για να καλύψουν το τεράστιο κενό οι χώρες της Ευρώπης στράφηκαν στην προμήθειαυγροποιημένου φυσικού αερίου τόσο μέσω της spot αγοράς, όσο και μέσω της σύναψης μακροχρόνιων συμβολαίων με άλλες χώρες παραγωγούς πέραν της Ρωσίας.
Παράλληλα οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία αυξήθηκαν περίπου κατά 40% σε ένα χρόνο, καθώς οι αγοραστές προσπαθούν να αντικαταστήσουν τις φθίνουσες ροές μέσω αγωγών. Η ΕΕ δαπάνησε το ρεκόρ των 12,5 δις. ευρώ για ρωσικό LNG από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2022, ποσό πέντε φορές περισσότερο από ό,τι ένα χρόνο νωρίτερα.
Η έντονη και με ανοδικές τάσεις ζήτηση από χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο συνέβαλαν καθοριστικά να αναδειχθεί η Ρωσία ο δεύτερος προμηθευτής LNG στη βορειοδυτική Ευρώπη το 2022. Βέβαια, η Ρωσία, ως προμηθευτής LNG της Ευρώπης μπορεί να βρίσκεται ακόμα πολύ πίσω από τις ΗΠΑ αλλά έχει ξεπεράσει το Κατάρ, σύμφωνα με στοιχεία παρακολούθησης πλοίων και λιμένων, που επικαλείται το Bloomberg.
Φορτίο στη Ρεβυθούσα
Για την Ελλάδα, που επίσης έχει μειώσει κάθετα τις εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών, το πρώτο φορτίο ρωσικού LNG, σύμφωνα με ναυτιλιακές πηγές, αναφέρεται ότι έφθασε στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα τον Σεπτέμβριο. Το πλοίο Pskov, φορτίου 170.000 κυβικών μέτρων, απέπλευσε από το ρωσικό πλωτό σταθμό υγροποιημένου αερίου Portovaya στη Βαλτική, μεταφέροντας φορτίο για λογαριασμό μεγάλου ελληνικού ενεργειακού ομίλου.
Ο σταθμός Portovaya της Gazprom θεωρείται ως μια μεσαίου μεγέθους εγκατάσταση, ικανή να παράγει περί το 1,5 εκατ. τόνους LNG το χρόνο και στις προθέσεις του ρωσικού ομίλου είναι να επεκτείνει τη δυναμικότητά του κατά 2 εκατ. τόνους.
Στο ελληνικό μείγμα LNG το φθινόπωρο κυριαρχούσαν τα αμερικανικά φορτία με μερίδιο 44% στο σύνολο των εισαγωγών αερίου, έναντι 31% το 2021
Αξίζει να σημειωθεί ότι Αμερικανοί αναλυτές υποστηρίζουν πως το ρωσικό LNG πρέπει να συνεχίσει να ρέει, γιατί είναι απαραίτητο στο παγκόσμιο ισοζύγιο LNG, του οποίου τα περιθώρια είναι ήδη πολύ στενά. Αν εκλείψει το ρωσικό LΝG από την αγορά τότε υπάρχει κίνδυνος και οι τιμές του αερίου να εκτιναχθούν και να εμφανιστούν ελλείψεις. ‘Έτσι, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δείχνουν μέχρι στιγμής διατεθειμένες να εισάγουν ρωσικό LNG.
Μόνο η Βρετανία και τα κράτη της Βαλτικής έχουν σταματήσει να αγοράζουν ρωσικό LNG. Τα στοιχεία από τις παρακολουθήσεις πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου αερίου, δείχνουν ότι όταν η Βρετανία «έκοψε» το ρωσικό LNG, τα φορτία δρομολογήθηκαν σε άλλα λιμάνια, κυρίως στο Βέλγιο, όπου οι παραδόσεις ρωσικού LNG υπερδιπλασιάστηκαν από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο και στη Γαλλία, όπου οι σχετικές εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 60%.
Συμμετοχές της Total
Αξίζει να σημειωθεί ότι η γαλλική TotalEnergies SE, με την οποία η ΔΕΠΑ Εμπορίας έχει κάνει συμφωνία για παραλαβή φορτίων LNG, έχει μερίδιο 20% στη Yamal LNG, τη μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής της Ρωσίας. Πάντως ο γαλλικός όμιλος έχει σταματήσει νέες επενδύσεις στη Ρωσία και πούλησε ορισμένα περιουσιακά στοιχεία στη χώρα, έχει δεσμευτεί να παραμείνει στη Yamal για να βοηθήσει στην εξασφάλιση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο της Ευρώπης, όσο το επιτρέπουν οι κυρώσεις. Η Total κατέχει επίσης το 19% της ρωσικής Novatek PJSC, η οποία ελέγχει το έργο. H συμφωνία της ΔΕΠΑ Εμπορίας με την Total προβλέπει την προμήθεια LNG με δύο πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου ανά μήνα, για πέντε μήνες, δηλαδή από τον Νοέμβριο 2022 έως και τον Μάρτιο 2023, συνολικού φορτίου, που αντιστοιχεί σε 10 TWh.
www.worldenergynews.gr
