Το Ετήσιο Δελτίο Συστήματος Συναλλαγών Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ) που εξέδωσε πρόσφατα το Χρηματιστήριο Ενέργειας για το 2019 κατέδειξε για άλλη μια φορά, την εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας.
Το προηγούμενο έτος, η παραγωγή των μονάδων φυσικού αερίου κάλυψε το 32,39% του φορτίου, η έγχυση ενέργειας από τις εισαγωγές το 23,48%, η παραγωγή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) το 19,58%, των λιγνιτικών μονάδων το 19,46% και η υδροηλεκτρική παραγωγή το 5,09%.
Οι εγχύσεις από εισαγωγές για το 2019 ανήλθαν στις 12.521 GWh ενώ οι εξαγωγές στις 2.778 GWh. Σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η παραγωγή από τις μονάδες φυσικού αερίου σημείωσε αύξηση 13%. Αύξηση παρουσίασαν και οι εισαγωγές (+14%), ενώ οι εξαγωγές μειώθηκαν σημαντικά (-44%). Αντιθέτως, όπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία, η απολιγνιτοποίηση έχει ήδη ξεκινήσει με τη λιγνιτική παραγωγή να περιορίζεται κατά 32%. Όσο για την υδροηλεκτρική παραγωγή μειώθηκε σημαντικά (-40%), ενώ η παραγωγή των ΑΠΕ σημείωσε μικρή αύξηση (+5%).
Σημαντικές αυξήσεις στις εισαγωγές LNG
Πέρα από την ηλεκτρική ενέργεια, η μεγάλη ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας διαφαίνεται από τα στοιχεία που αφορούν στις εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Σύμφωνα με έγγραφο που διαβιβάστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) στη Βουλή, το οποίο υπογράφει η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Υδρογονανθράκων κυρία Αλίκη Σκλήρη, όσον αφορά στο πετρέλαιο η Ελλάδα προμηθεύεται από διαφορετικές πηγές προέλευσης όπως: Ιράκ, Καζακστάν, Ρωσική Ομοσπονδία, Ιράν, Σαουδική Αραβία, Λιβύη, Αίγυπτος, Αλγερία, Αζερμπαϊτζάν, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο κύριος όγκος εισαγωγών πετρελαίου ετησίως προέρχεται από το Ιράκ (περίπου 40%-45%), το Καζακστάν (10%-15%), τη Ρωσική Ομοσπονδία (10%-15%), τη Σαουδική Αραβία (7%-10%), το Ιράν (10%), και ακολουθούν οι υπόλοιπες πηγές προέλευσης με μικρότερα ποσοστά συμμετοχής. Ειδικά για το Ιράν, η εξάρτηση της Ελλάδας βαίνει μειούμενη, καθώς στο παρελθόν ανήρχετο σε ποσοστά κοντά στο 20%, από 10% σήμερα.
Όσον αφορά στο φυσικό αέριο, οι εισαγωγές ανά χώρα προέλευσης ενδεικτικά για τα τρία τελευταία έτη 2017-2019 παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με το υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG να κατακτά χώρο που τα προηγούμενα έτη καταλάμβανε το φυσικό αέριο που έρχεται στην Ελλάδα μέσω αγωγών.
Ειδικότερα, το ποσοστό των εισαγωγών από τη Ρωσία από 58,16% το 2017 περιορίστηκε σε 32,29% το 2019 ενώ από την Τουρκία αυξήθηκε κατά τι από 12,26% σε 14,05% την ίδια περίοδο. Έτσι, συνολικά οι εισαγωγές φυσικού αερίου, μέσω αγωγών, από 70,42% το 2017 περιορίστηκαν σε 46,34% το 2019.
Αντιστοίχως, οι εισαγωγές LNG από 29,59% το 2017, αυξήθηκαν σε 53,66 το 2019. Όσον αφορά στις χώρες εισαγωγής υγροποιημένου αερίου, το 2017 LNG ήρθε από Αλγερία, Κατάρ, Νορβηγία και το 2019 από Αλγερία, Κατάρ, Νορβηγία, ΗΠΑ, Νιγηρία, Γαλλία, Αίγυπτο, Τρινιντάντ, Ολλανδία και Αγκόλα. Όπως σημειώνει η κυρία Σκλήρη, «το ΥΠΕΝ αποτελεί στρατηγική επιλογή η μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο με στόχο τη διασφάλιση και ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού, που αποτελεί τον μείζονα ενεργειακό στόχο της χώρας.
Η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού τόσο της χώρας όσο και γενικότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προϋποθέτει τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, των προμηθευτών, καθώς και των οδεύσεων φυσικού αερίου».
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γεράσιμος Θωμάς, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή αναφέρθηκε στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίµα (ΕΣΕΚ), το οποίο, µεταξύ άλλων, προβλέπει αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό µείγµα της χώρας (35% ή και περισσότερο) έως το 2030, της εξοικονόµησης ενέργειας και εξέλιξη της χώρας σε ενεργειακό κόµβο.
«Η εφαρµογή του ΕΣΕΚ θα έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση της εξάρτησης της χώρας από τα ορυκτά καύσιµα και την ενεργειακή της ασφάλεια. Επίσης, ως προς το ζήτηµα της έρευνας και εκµετάλλευσης υδρογονανθράκων, η χώρα µας µεθοδικά έχει προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για την περιβαλλοντικά ασφαλή αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου», υποστηρίζει ο υπουργός.
Ωστόσο, ειδικά για τους υδρογονάνθρακες, από τις 12 ολοκληρωμένες παραχωρήσεις με ενεργές Συμβάσεις Μίσθωσης, σε στάδιο παραγωγής βρίσκεται μόνο εκείνη του Πρίνου και του Κατακόλου έχει εγκεκριμένο Σχέδιο Ανάπτυξης. Οι υπόλοιπες δέκα βρίσκονται ακόμη σε ερευνητικό στάδιο, με προοπτική ανάπτυξης πιθανών κοιτασμάτων, στην καλύτερη περίπτωση, εντός πενταετίας.
