Η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας μπορεί να προκαλέσει την εμβάθυνση των οικονομικών και κοινωνικών διαιρέσεων μεταξύ των ανατολικών και δυτικών χωρών της ΕΕ, λένε οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, προειδοποιώντας ότι το 27μελές μπλοκ κινδυνεύει να «εκραγεί» πριν φτάσει το στόχο του 2050 για κλιματική ουδετερότητα.
Ειδικότερα, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εντείνουν τις προειδοποιήσεις ότι η Πράσινη Συμφωνία που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο Δεκέμβριο θα θέσει σε κίνδυνο εκατομμύρια θέσεις εργασίας χωρίς, παράλληλα, να παρέχει εγγυήσεις ότι οι εργαζόμενοι στις επηρεαζόμενες βιομηχανίες θα έχουν μέλλον.
«Μιλάμε για σχεδόν 11 εκατομμύρια θέσεις εργασίας άμεσα επηρεασμένες στην εξορυκτική βιομηχανία, τις βιομηχανίες ενέργειας και στην αυτοκινητοβιομηχανία», δήλωσε ο Luc Triangle, γενικός γραμματέας της IndustriAll, μια ομοσπονδία συνδικαλιστικών οργανώσεων.
«Αυτές οι θέσεις εργασίας δεν θα εξαφανιστούν απαραιτήτως», ανέφερε ο Triangle στο EURACTIV σε συνέντευξή του. «Ωστόσο, πρέπει να υπάρξει μια μελλοντική προοπτική για θέσεις εργασίας σε αυτές τις βιομηχανίες», η οποία επί του παρόντος δεν είναι σαφής, είπε.
Την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε έναν πρωτοποριακό νόμο της ΕΕ για το κλίμα, ο οποίος στοχεύει στη θέσπιση σκληρής νομοθεσίας για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050.
Η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ αναμένεται να ανακοινώσει αύριο Τρίτη, την Ευρωπαική Στρατηγική για τη Βιομηχανία, όπου θα περιγράφονται οι νέοι τομείς ανάπτυξης για την Ευρώπη καθώς προχωρά προς ένα πράσινο και πιο διασυνδεδεμένο μέλλον.
Όμως, ενώ το σχέδιο στρατηγικής δίνει μεγάλη έμφαση στην ψηφιοποίηση, περιέχει ελάχιστα για τους παραδοσιακούς κατασκευαστικούς τομείς όπως η χαλυβουργία, η αυτοκινητοβιομηχανία και οι χημικές ουσίες, οι οποίες αναμένεται να πληγούν περισσότερο από τη μετάβαση σε καθαρό μηδενικές εκπομπές.
«Είναι εύκολο να πούμε ότι πρέπει να επιτύχουμε φιλόδοξους κλιματικούς στόχους μέχρι το 2050 και το 2030», δήλωσε ο Triangle. «Αλλά η βιομηχανική στρατηγική πρέπει να δώσει την απάντηση στο πώς θα φτάσουμε εκεί. Και αυτή τη στιγμή δεν έχουμε τις απαντήσεις αυτές «.
Νέο κύμα μετανάστευσης από την Ανατολική Ευρώπη
Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ανησυχούν ιδιαίτερα για τις κοινωνικές και οικονομικές διαιρέσεις που κινδυνεύει να δημιουργήσει η πράσινη ατζέντα μεταξύ των φτωχότερων ανατολικών χωρών της ΕΕ και των πλουσιότερων δυτικών γειτόνων τους.
Σύμφωνα με τον Triangle, ο πράσινος μετασχηματισμός «θα είναι πολύ πιο εύκολος στις σκανδιναβικές χώρες ή τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης» από ό, τι στα φτωχότερα κράτη μέλη της ΕΕ όπως η Πολωνία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, όπου η απασχόληση σε ορισμένες περιοχές μπορεί να εξαρτάται εξ ολοκλήρου από μια και μόνη βιομηχανία.
«Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην εσωτερική μετανάστευση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης», τόνισε o Triangle, λέγοντας ότι «σχεδόν 22 εκατομμύρια άνθρωποι» έχουν ήδη εγκαταλείψει την Ανατολική Ευρώπη για να βρουν εργασία στις πλουσιότερες δυτικές και σκανδιναβικές χώρες τα τελευταία 20 χρόνια.
«Λοιπόν, αυτό θα αυξηθεί μόνο εάν δεν διαχειριστούμε σωστά τη μετάβαση», προειδοποίησε.
Οι πολιτικοί στα ανατολικά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν εντείνει τις προειδοποιήσεις τους ότι η πράσινη μετάβαση ενδέχεται να εντείνει τις διαιρέσεις εντός της ΕΕ. Ο Τραϊάν Μπάσσεσκου, πρώην Ρουμάνος Πρόεδρος, δήλωσε ότι η Πράσινη Συμφωνία «θα δημιουργήσει σίγουρα εντάσεις» μεταξύ των ανατολικών και δυτικών χωρών της ΕΕ, οι οποίες έχουν διαφορετικές οικονομικές προτεραιότητες από την πράσινη μετάβαση.
Τέτοιες οικονομικές και κοινωνικές αποκλίσεις «είναι πιθανό να προκαλέσουν τεράστιες εντάσεις εντός της ΕΕ, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ορισμένες χώρες να εξετάσουν το ενδεχόμενο να εγκαταλείψουν εντελώς τη Ένωση», δήλωσε ο ίδιος στην EURACTIV σε πρόσφατη συνέντευξή του.
Η ΕΕ κινδυνεύει να διασπαστεί πριν προλάβει επιτύχει τους κλιματικούς στόχους
O Triangle τονίζει, ακόμα, ότι η Πράσινη Συμφωνία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρο το οικοδόμημα της ΕΕ, αν δεν προβλεφθεί η κοινωνική πλευρά της μετάβασης.
«Οι διαιρέσεις στην Ευρώπη είναι ήδη τέτοιες ώστε εάν η Πράσινη Πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραβλέψει την κοινωνική διάσταση, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να κατακερματιστεί η ΕΕ πριν απορρίψει τον άνθρακα», προειδοποίησε.
Σύμφωνα με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος η Πράσινη Διαπραγμάτευση να καταλήγει να «γονατίσει» ολόκληρους βιομηχανικούς τομείς και να δυσφημίσει στο ευρύ κοινό τις πολιτικές της ΕΕ για το κλίμα.
«Οι πολιτικές για το κλίμα θα προχωρήσουν μόνο αν μπορείτε να τις πουλήσετε στην κοινή γνώμη, αν μπορείτε να το κάνετε αυτό χωρίς κοινωνική αναστάτωση στη Βιομηχανία και στις πληττόμενες περιοχές», ανέφερε ο Triangle. «Η κοινωνική διάσταση είναι εξαιρετικά σημαντική προκειμένου να καταστεί δυνατή αυτή η πολιτική για το κλίμα.»
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωρίζει πολύ καλά τις κοινωνικές πτυχές της πράσινης διαπραγμάτευσης και επέμεινε επανειλημμένα ότι η μετάβαση σε μια οικονομία που δεν είναι ουδέτερη για το κλίμα θα πρέπει να αφήσει κανέναν πίσω.
Ωστόσο, είναι επίσης πεπεισμένη ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια Πράσινη Βιομηχανική επανάσταση και ότι η μελλοντική ανάπτυξη βρίσκεται σε βιομηχανίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Πέρυσι, η Κομισιόν υπολόγισε ότι το ΑΕΠ της ΕΕ θα αυξηθεί κατά 2% έως το 2050, εάν το μπλοκ μειώσει τις εκπομπές του σε καθαρό μηδενικό επίπεδο.
«Η Πράσινη Συμφωνία της Ευρώπης είναι η νέα αναπτυξιακή μας στρατηγική», δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Ursula von der Leyen, όταν υπερψηφίστηκε ως η νέα πρόεδρος της Κομισιόν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο Νοέμβριο. «Η δική μας δέσμευση είναι ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής κ. Frans Timmermans όταν ρωτήθηκε για τις ανησυχίες για το κόστος της μετάβασης στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Που είναι τα χρήματα;
Ωστόσο, αυτές οι υποσχέσεις είναι ανεπαρκείς για τα συνδικάτα που λένε ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να υποστηρίξει τα λόγια της με χρηματοδότηση.
«Είναι σαφές ότι οι βιομηχανίες μας θέλουν να κάνουν το βήμα προς μηδενικές εκπομπές. Υπάρχει όμως ανάγκη οικονομικής στήριξης. Χωρίς οικονομική υποστήριξη και πραγματικές επενδύσεις, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε αυτό το άλμα προς τα εμπρός», ανέφερε ο Triangle.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες πρέπει να επενδύουν σε ετήσια βάση 250 δισ. ευρώ για τα επόμενα δέκα χρόνια, προκειμένου να μην μείνουν πίσω σε σχέση με τον στόχο του 2050 για την ουδετερότητα του κλίματος.
«Πού είναι τα χρήματα για αυτές τις επενδύσεις;» ρωτά ο Triangle. Είναι αλήθεια ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα μετατραπεί σε Τράπεζα του Κλίματος, με το 50% του δανεισμού να είναι αφιερωμένο στους στόχους για το κλίμα από το 2025. Ενώ, υπάρχει αναδιάταξη του προϋπολογισμού της ΕΕ, με το 25% να είναι αφιερωμένο στο κλίμα, αναγνωρίζουν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Ωστόσο, δεν υπάρχει σχεδόν καμία νέα χρηματοδότηση για τη στήριξη της πράσινης μετάβασης, τονίζει ο Triangle, επισημαίνοντας την «απόκλιση μεταξύ του υψηλού επιπέδου φιλοδοξίας για τους στόχους για το κλίμα» και των συζητήσεων για τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ, που κάποιες χώρες δεν θέλουν να υπερβεί το 1% του ΑΕΠ τους.
Σύμφωνα με τον Triangle, το θέμα της χρηματοδότησης των επενδύσεων είναι ιδιαίτερα έντονο για τις βιομηχανίες που απαιτούν υψηλά ποσοστά ενέργειας, όπως ο χάλυβας και τα χημικά, τα οποία είναι πιο δύσκολο να αποικοδομηθούν.
«Αυτό είναι το πρόβλημα για εμάς με τους στόχους του 2030: Αν θέλουμε να αυξήσουμε τον στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55%, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτές οι βιομηχανίες δεν θα είναι σε θέση να τον πετύχουν. Για παράδειγμα, η τεχνολογία χάλυβα χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, η οποία είναι μόνο σε πιλοτική φάση, θα είναι διαθέσιμη στην αγορά μετά το 2030», λέει χαρακτηριστικά ο Triangle.
Αυτό είναι όπου η βιομηχανική στρατηγική θα μπορούσε να βοηθήσει, σύμφωνα με τα συνδικάτα.
«Για εμάς είναι σημαντικό να διατηρήσουμε μια ολοκληρωμένη βιομηχανική αλυσίδα αξίας στην Ευρώπη. Στο μέλλον, θα συνεχίσουμε να χρειαζόμαστε χάλυβα και χημικά προϊόντα που παράγονται στην Ευρώπη «, ανέφερε ο Triangle.
«Περιμένουμε πολλά από αυτή τη βιομηχανική στρατηγική».
(Euractiv.gr)
