Όπως αναφέρει το δημοσίευμα ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η χώρα μπορεί να «διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά ενέργειας» και «να γίνει μια δυναμική οικονομία εξαγωγής ενέργειας τα επόμενα χρόνια».
Η παραγωγή φυσικού αερίου στο Ιόνιο Πέλαγος θα είναι προφανώς σημαντικό μέρος αυτού του σεναρίου.
Στην εβδομαδιαία ανάρτησή του στο Facebook στις 26 Ιανουαρίου, χαρακτήρισε «σημαντική εξέλιξη» το ενδιαφέρον που δείχνει ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός Chevron για την εξερεύνηση της περιοχής νοτιοδυτικά της περιοχής της Πελοποννήσου.
Πριν από πέντε χρόνια, ένας άλλος αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός, η ExxonMobil, εξέφρασε επίσης παρόμοιο ενδιαφέρον και του χορηγήθηκε άδεια για ερευνητική γεώτρηση.
Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου
Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται από τα νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου έως τα νότια του νησιού της Κρήτης θα μπορούσαν να είναι τόσο μεγάλα όσο αυτά στο υπεράκτιο κοίτασμα φυσικού αερίου Zohr της Αιγύπτου.
Μια μελέτη που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Ενέργειας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη λέει ότι οι εκτιμώμενοι εμπορικά εκμεταλλεύσιμοι δυνητικοί πόροι φυσικού αερίου της Ελλάδας ανέρχονται σε 2 έως 2,5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα — αρκετά για να καλύψουν το 15% των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο.
Αυτό, όπως ήταν αναμενόμενο, έχει προσελκύσει την προσοχή των αμερικανικών ενεργειακών κολοσσών. Και το ενδιαφέρον τους έχει αυξηθεί από τότε που ο Donald Trump επανεκλέχθηκε πρόεδρος και το"Drill, baby, drill!" του! έπιασε και άλλους αρχηγούς κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένου του Μητσοτάκη της Ελλάδας.
Αλλαγή στην ενεργειακή πολιτική
Πριν από λίγο καιρό, ο Έλληνας πρωθυπουργός έριξε το βάρος του στη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια της χώρας.
Σε ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2019, ο Μητσοτάκης τόνισε τη δέσμευση της Ελλάδας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και ανακοίνωσε το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών σταθμών μέχρι το τέλος του 2028.
Εκείνη την περίοδο, είπε επίσης ότι στόχος της κυβέρνησης ήταν να αυξήσει το ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές σε περισσότερο από το 90% του ηλεκτρικού μείγματος της Ελλάδας έως το 2030. Μετά το ένατο Συνέδριο Our Ocean στην Αθήνα πέρυσι, η κυβέρνησή του είπε ακόμη ότι δεν θα δοθούν άλλες παραχωρήσεις για την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Στη συνέχεια έγινε σαφές ότι η ενεργειακή κρίση —και, μαζί της, η αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου— θα διαρκέσει περισσότερο από ό,τι αναμενόταν.
Επιπλέον, ο Donald Trump επανεξελέγη πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Έκτοτε, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναθεωρεί σταδιακά τις προηγούμενες επίσημες δηλώσεις του ότι η πράσινη μετάβαση είναι μονόδρομος.
Τώρα υποστηρίζει την παραγωγή φυσικού αερίου και η ελληνική κυβέρνηση είναι πρόθυμη να εκδώσει περισσότερες άδειες για εξερευνητικές γεωτρήσεις — κατά προτίμηση σε αμερικανικές εταιρείες, κάτι που θα ήταν προς το συμφέρον του Trump.
Είναι επίσης συμβολικό ότι η Αθήνα ανακοίνωσε το ενδιαφέρον της Chevron για εξερεύνηση την ημέρα της ορκωμοσίας του Trump.
Οι περιβαλλοντολόγοι φωνάζουν διπλά μέτρα και μέτρα
Οι ελληνικές περιβαλλοντικές οργανώσεις απάντησαν με κριτική, επισημαίνοντας ότι η εξόρυξη βαθέων υδάτων δεν είναι συμβατή με την προηγουμένως διακηρυγμένη πράσινη μετάβαση.
«Το εσπευσμένο ενδιαφέρον του πετρελαϊκού κολοσσού Chevron να προχωρήσει στην εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την άμεση θετική ανταπόκριση της ελληνικής κυβέρνησης, δείχνει στην καλύτερη περίπτωση διπλά μέτρα και μέτρα από την κυβέρνηση που παρουσιάζεται ως πράσινη, ως πρωτοπόρος στην πράσινη μετάβαση», αναφέρει η WWF Ελλάς.
Οι άνθρωποι στις παράκτιες περιοχές που ζουν από τον τουρισμό και την αλιεία ανησυχούν για την πιθανότητα περιβαλλοντικής καταστροφής. Στο παρελθόν είχαν αντιταχθεί στη γεώτρηση στην περιοχή και μπορεί κάλλιστα να ζητήσουν διαταγή που θα σταματούσε προσωρινά τις διερευνητικές εργασίες.
Η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου επιχείρησε να καθησυχάσει όσους επηρεάζονται άμεσα από τα σχέδια.
Μιλώντας στο κρατικό τηλεοπτικό κανάλι ΕΡΤ, υποστήριξε ότι «οι εταιρείες με τόσα χρόνια εμπειρίας σε παγκόσμιο επίπεδο δεν θα διακινδύνευαν ποτέ τις διαδικασίες δοκιμών για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων που ενέχουν έστω και τον παραμικρό κίνδυνο διαρροής στη θάλασσα που θα οδηγήσει σε μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή».
Εξέφρασε τη μεγάλη της πίστη στη Chevron και σε άλλες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, τόνισε ότι η προστασία του περιβάλλοντος ήταν η κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησής της και επεσήμανε τους μηχανισμούς ελέγχου του υπουργείου της.
«Επειδή η εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων υπάρχει παράλληλα με άλλες δραστηριότητες όπως η αλιεία και ο τουρισμός, είναι προφανές ότι πρέπει να έχουμε τα μάτια μας εκατό φορές πιο ανοιχτά για να διασφαλίσουμε ότι αυτό θα λειτουργήσει», είπε.
Σε 10 χρόνια το νωρίτερο
Ωστόσο, πολλοί στην Ελλάδα έχουν ελάχιστη πίστη στους ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους και δεν πιστεύουν ότι σύντομα θα ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις στο Ιόνιο.
Ο Χάρης Τζιμήτρας, Έλληνας ειδικός για την επίλυση συγκρούσεων, την ενεργειακή ασφάλεια και τη γεωπολιτική στην ανεξάρτητη ερευνητική υπηρεσία PRIO Cyprus Centre, συμφωνεί. Ο Τζιμήτρας είναι πεπεισμένος ότι, αν γίνει, η γεώτρηση θα ξεκινήσει το νωρίτερο σε 10 χρόνια, γιατί οι ενεργειακές εταιρείες θα πρέπει πρώτα να αποφασίσουν αν αξίζει πραγματικά.
Πρώτον, η διερευνητική γεώτρηση πρέπει να καθορίσει πόσο αέριο υπάρχει στην πραγματικότητα.
Δεύτερον, πρέπει να βρεθούν αγοραστές για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, διότι καμία ενεργειακή εταιρεία δεν θα έκανε μια σημαντική επένδυση χωρίς προηγουμένως να υπογράψει συμβόλαια με μελλοντικούς αγοραστές.
Τρίτον, οι τράπεζες πρέπει να πειστούν να επενδύσουν τα απαραίτητα χρήματα. Ο Τζήμητρας λέει ότι οι ενεργειακές εταιρείες παρέχουν το πολύ το 30% του επενδυτικού κεφαλαίου που απαιτείται για τέτοια έργα, τα υπόλοιπα προέρχονται από τράπεζες.
«Εάν η Chevron αποφασίσει να κάνει γεωτρήσεις στο Ιόνιο Πέλαγος και αν οι κάτοικοι της περιοχής δεν καταφέρουν να λάβουν ασφαλιστικά μέτρα εναντίον τους, μιλάμε για χρονικό ορίζοντα δέκα ετών», είπε στη DW, προσθέτοντας ότι αυτή τη στιγμή κανείς δεν ξέρει ποια θα είναι η πολιτική, οικονομική και περιβαλλοντική κατάσταση το 2035.
Ο Τζιμήτρας επισημαίνει επίσης ότι παρόλο που οι ενεργειακές εταιρείες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για γεωτρήσεις εντός και γύρω από την Ελλάδα και την Κύπρο από το 2011, δεν έχει βγει στην επιφάνεια ούτε ένα κυβικό μέτρο αερίου.
