Η σύνοδος έχει ονομαστεί «climate finance COP» και ο βασικός στόχος είναι να συμφωνηθεί για το πόσα χρήματα πρέπει να διατίθενται κάθε χρόνο για να βοηθηθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες να αντιμετωπίσουν τις σχετικές δαπάνες για το κλίμα.
Η συζήτηση αυτή, μπορεί να αποδειχθεί αρκετά δύσκολη μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο , ενός αρνητή του κλίματος, ο οποίος προεκλογικά υποσχέθηκε να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία-ορόσημο του Παρισιού του 2015.
Οι εκπρόσωποι της COP29 θα προσπαθήσουν επίσης να προωθήσουν άλλες συμφωνίες που έγιναν σε προηγούμενες συνόδους κορυφής.
Η ελληνική παρουσία
Η Ελλάδα θα συμμετάσχει στο Μπακού με δυναμική πολιτική και επιχειρηματική παρουσία. Η ελληνική αποστολή θα ταξιδέψει στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν με επικεφαλής τον πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη. Περιλαμβάνει πολιτικούς, επιστήμονες αλλά και ανώτατα στελέχη κορυφαίων ελληνικών ομίλων που δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό τομέα.
Την διοργάνωση της αποστολής ανέλαβαν τα επιτελεία του υπουργού και της υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θόδωρου Σκυλακάκη και κυρίας Αλεξάνδρας Σδούκου, ενώ στην αποστολή θα συμμετέχουν, σε πολιτικό επίπεδο, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, ο υφυπουργός Ναυτιλίας κ. Στέφανος Γκίκας κ.ά.. Την ελληνική «ομάδα» θα πλαισιώνουν στελέχη της ΔΕΗ, του ΑΔΜΗΕ, της Hellenic Hydrogen (κοινοπραξία ΔΕΗ και Motor Oil), της HelleniQ Energy, της ΔΕΠΑ Εμπορίας, του ΔΕΣΦΑ, της ΤΕΡΝΑ, της Energean, της Metlen, των ομίλων Κοπελούζου και ΤΙΤΑΝ, της AKTOR, της Archirodon κ.ά.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο ελληνικό περίπτερο στην COP29 εκτός από τον χώρο των ανοιχτών εκδηλώσεων, έχει διαμορφωθεί επίσης χώρος γραφείου και αίθουσα συνεδριάσεων για ξεχωριστές Β2Β συναντήσεις. Επίσης, έχει διοργανωθεί από το ΥΟΕΝ περίπου 40 εξειδικευμένες εκδηλώσεις, που θα εστιάσουν στην απανθρακοποίηση της οικονομίας, με έμφαση στις νέες τεχνολογίες, στις επενδύσεις σε υδρογόνο, υπεράκτια αιολικά πάρκα, αποθήκευση ενέργειας, τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, αλλά και στο φυσικό αέριο.
Στο ελληνικό περίπτερο αναμένεται να παραστούν επίσης ο νέος Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Νταν Γιόργκενσεν με τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιου για θέματα ενέργειας κ. Τσέφρι Πάιατ και την υφυπουργό Ενέργειας κυρία Σδούκου σχετικά με τις προτεραιότητες της ενεργειακής μετάβασης. Εκεί θα βρεθεί και ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας Φατίχ Μπιρόλ.
Κλιματική χρηματοδότηση
Το αρκτικόλεξο που κυριαρχεί στη φετινή σύνοδο κορυφής είναι το NCQG - το οποίο σημαίνει ο Νέος Συλλογικός Ποσοτικοποιημένος Στόχος.
Αυτό αναφέρεται στον νέο ετήσιο στόχο χρηματοδότησης για το κλίμα, ο οποίος προορίζεται να ξεκινήσει όταν η τρέχουσα δέσμευση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων λήξει στο τέλος του τρέχοντος έτους.
Τα πλούσια κράτη έχουν επιτύχει μόνο μερικές φορές αυτόν τον ετήσιο στόχο από το 2020, οδηγώντας σε αυξανόμενη δυσπιστία μεταξύ των ευάλωτων στο κλίμα εθνών του κόσμου.
Καθώς η COP29 στοχεύει να θέσει έναν πολύ υψηλότερο στόχο για τα επόμενα χρόνια, τα πλούσια κράτη επιμένουν ότι τα χρήματα δεν μπορούν να προέλθουν εξ ολοκλήρου από τους προϋπολογισμούς τους. Αντίθετα, συζητούν μια πολύ πιο περίπλοκη προσπάθεια που θα περιλαμβάνει τη μεταρρύθμιση του παγκόσμιου πολυμερούς δανειακού συγκροτήματος με τρόπους που αποκλιμακώνουν τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που συνδέονται με το κλίμα και ενθαρρύνουν περισσότερα ιδιωτικά κεφάλαια.
Δεν είναι σαφές πόσο από τον συνολικό ετήσιο στόχο θα προσφερόταν από τις πλούσιες χώρες. Επίσης, δεν έχει επιλυθεί το κατά πόσον τα ταχέως αναπτυσσόμενα έθνη όπως η Κίνα ή τα πετρελαϊκά κράτη της Μέσης Ανατολής του Κόλπου θα πρέπει επίσης να συνεισφέρουν, μια θέση που υποστηρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με τη μεταρρύθμιση του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος, οι χώρες ελπίζουν να αυξήσουν το ετήσιο ποσό χρηματοδότησης για το κλίμα. Οι υπηρεσίες του ΟΗΕ εκτιμούν ότι χρειάζονται τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, αλλά αξιωματούχοι του Αζερμπαϊτζάν που φιλοξενεί το COP29 δήλωσαν ότι ένας αριθμός στα «εκατοντάδες δισεκατομμύρια» έχει πιο ρεαλιστικές πιθανότητες να εγκριθεί με συναίνεση.
Η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα
Η περσινή σύνοδος κορυφής COP28 στο Ντουμπάι ολοκληρώθηκε με τις χώρες να συμφωνούν για πρώτη φορά στη «μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα στα ενεργειακά συστήματα».
Από τότε, ωστόσο, τόσο η χρήση ορυκτών καυσίμων όσο και οι εξαγωγικές πωλήσεις συνέχισαν να αυξάνονται παγκοσμίως, ενώ έχουν εγκριθεί νέες περιοχές για παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου σε χώρες όπως το Αζερμπαϊτζάν, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ναμίμπια και η Γουιάνα.
Με τις χώρες και τις εταιρείες να είναι ασαφείς ως προς την αποφασιστικότητά τους να σταματήσουν τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, οι διαπραγματευτές είπαν ότι η COP29 είναι απίθανο να δώσει χρονοδιαγράμματα ή πιο ισχυρή γλώσσα για τα ορυκτά καύσιμα, αν και ορισμένες χώρες ενδέχεται να πιέσουν για διακοπή των νέων μονάδων άνθρακα.
Οι χώρες θα συζητήσουν επίσης την πρόοδο στη δέσμευσή τους για τριπλασιασμό της χωρητικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και διπλή ενεργειακή απόδοση, ως τρόπο μείωσης της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα.
Κανόνες για την αγορά άνθρακα
Οι κυβερνήσεις δηλώνουν πρόθυμες να επιλύσουν κανόνες για την εμπορία πιστώσεων άνθρακα που κερδίζονται μέσω της διατήρησης των δασών και άλλων φυσικών καταβόθρων άνθρακα.
Ενώ αυτές οι πιστώσεις προορίζονται να εκδίδονται σε έθνη ως προαιρετικές αντισταθμίσεις των εκπομπών των χωρών τους, μπορούν επίσης να διαπραγματεύονται σε ανοιχτές αγορές. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων ποντάρουν στην COP29 για να θέσει κανόνες για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της περιβαλλοντικής ακεραιότητας σε έργα που έχουν καταγραφεί με τον Πιστωτικό Μηχανισμό της Συμφωνίας του Παρισιού (PACM).
Απομένουν ακόμη να αποφασιστούν βασικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο ο εποπτικός φορέας PACM θα ορίσει πρότυπα, εάν οι πιστώσεις πρέπει να αξιολογηθούν πριν από τη διαπραγμάτευση και εάν και πότε μπορούν να ανακληθούν οι πιστώσεις.
Ενίσχυση διαφάνειας
Το Αζερμπαϊτζάν ελπίζει ότι οι χώρες θα υποβάλουν τις πρώτες τους εκθέσεις προόδου για τη δράση για το κλίμα κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής πριν από την προθεσμία της 31ης Δεκεμβρίου, αλλά δεν είναι σαφές ότι θα το κάνουν.
Αυτές οι αποκαλούμενες Διετείς Εκθέσεις Διαφάνειας (BTR) έχουν σκοπό να περιγράψουν την πρόοδο μιας χώρας στην επίτευξη των κλιματικών της στόχων - και πόσο περισσότερο πρέπει να προχωρήσουν στον καθορισμό νέων στόχων μέχρι τον Φεβρουάριο. Ως έχουν, οι εθνικές δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών εξακολουθούν να υπολείπονται πολύ από αυτό που χρειάζεται, δήλωσε ο ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα.
Τα BTR θα προσφέρουν επίσης μια εικόνα για το πόση χρηματοδότηση χρειάζονται σήμερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, τόσο για τη μετάβαση των οικονομιών τους από τα ορυκτά καύσιμα όσο και για την προσαρμογή στις συνθήκες ενός θερμότερου κόσμου.
Τα εθνικά σχέδια
Οι χώρες δεσμεύτηκαν πέρυσι σε ένα πλαίσιο κατευθυντήριων γραμμών για εθνικά σχέδια για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να προσαρμοστούν στις κλιματικές διαταραχές, όπως οι θερμότερες μέρες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας ή οι ξεραμένες γεωργικές εκτάσεις.
Ωστόσο, το πλαίσιο για την προσαρμογή δεν διαθέτει λεπτομέρειες, όπως ποσοτικοποιήσιμους στόχους για τη μέτρηση της προόδου ή στρατηγικές για τη σύνδεση έργων με τη χρηματοδότηση για το κλίμα.
Οι χώρες ελπίζουν να θέσουν πιο συγκεκριμένους στόχους προσαρμογής κατά τη διάρκεια της COP29.
Χρήματα για απώλειες και ζημιές
Δύο χρόνια από τότε που η σύνοδος κορυφής COP27 της Αιγύπτου συμφώνησε να βοηθήσει τις φτωχές χώρες με το κόστος των καταστροφών που προκαλούνται από το κλίμα, όπως ακραίες πλημμύρες, καταιγίδες ή ξηρασία, περίπου 660 εκατομμύρια δολάρια έχουν κινητοποιηθεί μέσω του νεοσύστατου Ταμείου για την Αντιμετώπιση της Απώλειας και της Ζημίας, που θα εδρεύει στο τις Φιλιππίνες.
Οι ευάλωτες στο κλίμα χώρες θα καλέσουν τα πλούσια κράτη να προσφέρουν περισσότερα για το ταμείο.
