Έκτοτε το ορόσημο των 100 ημερών πρωταγωνιστεί στις δεσμεύσεις πολιτικών, οι οποίοι επιθυμούν να δώσουν το στίγμα των προτεραιοτήτων τους. Στο πλαίσιο αυτό, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία κέρδισε άλλη μία θητεία στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναλύοντας τους στόχους για τις πρώτες εκατό ημέρες της Κομισιόν, όπως έκανε και στην αρχή της πρώτης της θητείας.
Βέβαια, η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική: η Ευρώπη βγαίνει από μία πανδημία και τις επιπτώσεις δύο πολέμων (Ουκρανία και Μέση Ανατολή), που κλόνισαν τις δομές -όπως τις γνωρίζαμε- άλλαξαν τις γεωπολιτικές ισορροπίες, ανέδειξαν την ενεργειακή ασφάλεια σε μείζονα απειλή και εκτίναξαν τις τιμές.
Το «μανιφέστο» της φον ντερ Λάιεν περιλαμβάνει μια σειρά από τομείς, ενώ κάνει ιδιαίτερες αναφορές στην ενεργειακή θωράκιση, τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και την πράσινη μετάβαση. Αναμφίβολα πρόκειται για ένα φιλόδοξο σχέδιο.
«Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Ευρώπη έδειξε τι μπορεί να πετύχει όταν το κάνει από κοινού. Όταν αντιδρά γρήγορα και χρησιμοποιεί το μέγεθος και τη δύναμή της – όπως κάναμε όταν εξασφαλίσαμε εμβόλια για κάθε κράτος μέλος ταυτόχρονα. Όταν είναι τολμηρή και φιλόδοξη, όπως κάναμε με τη δίδυμη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση αλλά και το σχέδιο ανάκαμψης, NextGenerationEU», αναφέρει στο πρόγραμμά της και προσθέτει: «Είναι καιρός η Ευρώπη να προχωρήσει ξανά συλλογικά».
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν τα επόμενα πέντε χρόνια θα καθορίσουν τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο για τις επόμενες πέντε δεκαετίες: «Θα αποφασίσει αν θα διαμορφώσουμε το μέλλον μας ή θα το αφήσουμε να διαμορφωθεί από γεγονότα ή από άλλους».
Σχέδιο ευημερίας
Πρώτο πυλώνας στην ατζέντα της είναι ένα νέο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ευημερίας , το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει τη δημιουργία μιας καθαρής βιομηχανικής συμφωνίας για την απομάκρυνση από τον άνθρακα και τη μείωση των τιμών της ενέργειας.
Η κ. φον ντερ Λάιεν υπενθυμίζει ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στον καθορισμό των φιλοδοξιών για το κλίμα και έχει αποδειχθεί ότι η ΕΕ μπορεί να μειώσει με επιτυχία τις εκπομπές άνθρακα χωρίς αυτό να αποτελέσει τροχοπέδη για την ανάπτυξη της οικονομίας.
«Πρέπει και θα παραμείνουμε στην πορεία προς τους στόχους που ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Η κλιματική κρίση επιταχύνεται με ρυθμό. Και υπάρχει εξίσου επείγουσα ανάγκη για απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα με παράλληλα εκβιομηχάνιση της οικονομίας», υπογραμμίζει
Τονίζει μάλιστα ότι η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο Clean Industrial Deal για ανταγωνιστικές βιομηχανίες και ποιοτικές θέσεις εργασίας τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας.
Η Κομισιόν δεσμεύεται ότι θα εστιάσει στην υποστήριξη και δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών ώστε οι εταιρείες να επιτύχουν τους κοινούς στόχους: «Αυτό σημαίνει απλούστευση, επένδυση και διασφάλιση της πρόσβασης σε φθηνό, βιώσιμο και ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό και πρώτες ύλες», εξηγεί και συνεχίζει: «Αυτό θα προετοιμάσει τον δρόμο προς τον στόχο μείωσης των εκπομπών κατά 90% για το 2040».
Ο ενεργειακός νόμος
Για τις πρώτες 100 ημέρες η πρόεδρος της Κομισιόν τονίζει ότι θα προτείνει έναν νόμο για την επιτάχυνση της βιομηχανικής απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα ώστε να υποστηριχθούν βιομηχανίες και εταιρείες κατά τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης.
Αυτό θα διοχετεύσει επενδύσεις σε υποδομές και βιομηχανία, ιδίως σε τομείς έντασης ενέργειας. Θα υποστηρίξει τις κορυφαίες ευρωπαϊκές αγορές για την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάδοση στη βιομηχανία καθαρής τεχνολογίας. Θα βοηθήσει επίσης στην επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών σχεδιασμού, διαγωνισμών και αδειοδότησης.
Λογαριασμοί ρεύματος
Ο Γερμανίδα πολιτικός θεωρεί επιτακτική την ανάγκη να μειωθούν οι λογαριασμοί ενέργειας τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά.
«Χάρη στα ευρωπαϊκά μέτρα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν φτάσει σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ, αντιπροσωπεύοντας το 50% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ κατά το τελευταίο έτος. Η εξάρτηση από το ρωσικό ορυκτό αέριο έχει μειωθεί σημαντικά και η εξοικονόμηση ενέργειας μείωσε τη συνολική κατανάλωση. Ωστόσο, εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις. Η ενεργειακή μας αγορά πρέπει να λειτουργεί καλύτερα για να μειώσει τις τιμές και να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές επωφελούνται από το χαμηλότερο κόστος παραγωγής καθαρής ενέργειας» αναφέρει.
Στην τοποθέτησή της δεσμεύεται ότι η Κομισιόν θα συνεχίσει τις προσπάθειες για μείωση των τιμών ενέργειας, και απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα, ενισχύοντας τις κοινές προμήθειες για καύσιμα και αναπτύσσοντας τη διακυβέρνηση που απαιτείται για μια πραγματική Ενεργειακή Ένωση.
Επενδύσεις στην ενέργεια
Το σχέδιο των 100 ημερών προβλέπει κλιμάκωση των επενδύσεων σε υποδομές και τεχνολογίες καθαρής ενέργειας.
Αυτές περιλαμβάνουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, υποδομές δικτύου, χωρητικότητα αποθήκευσης και υποδομή μεταφοράς για το δεσμευμένο CO2. «Θα επενδύσουμε επίσης σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης, στην ψηφιοποίηση του ενεργειακού μας συστήματος και στην ανάπτυξη δικτύου υδρογόνου» λέει.
Πέρα από αυτό, η κ. φον ντερ Λάιεν υποστηρίζει ότι η ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιήσει τη δύναμη και το μέγεθος της αγοράς της ώστε να εξασφαλίσει προμήθειες: «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα προτείνω την ενεργοποίηση και επέκταση του μηχανισμού συνολικής ζήτησης ώστε να υπερβεί το φυσικό αέριο και να συμπεριλάβει υδρογόνο και κρίσιμες πρώτες ύλες. Θα εργαστούμε για νέες συνεργασίες καθαρού εμπορίου και επενδύσεων για να βοηθήσουμε στην εξασφάλιση του εφοδιασμού πρώτων υλών, καθαρής ενέργειας και καθαρής τεχνολογίας από όλο τον κόσμο».
Το όραμα για το κλίμα
Η πρόεδρος της Κομισιόν εξέφρασε την επιθυμία της η Ευρώπη να παραμείνει ηγέτης στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα, βασιζόμενη στις πρόσφατες πρωτοβουλίες της ΕΕ για παγκόσμια ζητήματα όπως το μεθάνιο, η τιμολόγηση του άνθρακα και οι παγκόσμιοι στόχοι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση.
«Θα παρουσιάσουμε το παγκόσμιο όραμά μας για το κλίμα και την ενέργεια ενόψει της COP30 στη Βραζιλία το 2025. Θα ενισχύσουμε επίσης την πράσινη διπλωματία μας και θα συνεργαστούμε περισσότερο με χώρες εκτός ΕΕ σχετικά με τις εξωτερικές πτυχές των πολιτικών μας».
Ο νέος Επίτροπος Ενέργειας
Στο πλαίσιο αυτό η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι ο νέος επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ πρέπει να εργαστεί για τη μείωση των λογαριασμών για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και τον τερματισμό των ρωσικών εισαγωγών ορυκτών καυσίμων.
Η ίδια μετέφερε στον υποψήφιο της για το ρόλο, τον Δανό Νταν Γιόργκενσεν, ότι τα καθήκοντά του περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενός σχεδίου δράσης για προσιτές τιμές ενέργειας, καθώς και μια πρωτοβουλία για ανάπτυξη μεγαλύτερης ισχύος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αποθήκευσης ενέργειας.
Θα πρέπει επίσης να προτείνει ένα σχέδιο δράσης για να διασφαλίσει ότι η μετάβαση της ΕΕ έως το 2050 θα βασίζεται στην «εγχώρια, καθαρή ηλεκτρική ενέργεια».
Αυτό πρέπει να συνοδεύεται από έναν οδικό χάρτη για τον τερματισμό των ρωσικών εισαγωγών ενέργειας, πρόσθεσε. Η ΕΕ έχει στόχο να το επιτύχει αυτό έως το 2027 στο πλαίσιο του σχεδίου της RePowerEU.
Ο Γιόργκενσεν θα πρέπει επίσης να συνεργαστεί με τον νέο Επίτροπο της ΕΕ για το κλίμα για τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων για να συμβάλει στη μείωση των εξαρτήσεων από τις εισαγωγές.
