«Με πρόσφατο νόμο της κυβέρνησης ΝΔ, διευκολύνεται το ΤΑΙΠΕΔ στην πώληση κινητών αξιών του Δημοσίου μέσα από το Χρηματιστήριο Αθηνών» αναφέρει σε δήλωσή του ο Χάρης Μαμουλάκης, τονίζοντας: «Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή, οι αρμόδιοι Υπουργοί αρνήθηκαν να δώσουν στοιχεία σχετικά με το ποιες μετοχές σκοπεύει η κυβέρνηση να διαθέσει στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Δεν γνωρίζουμε ούτε το ποιο θα είναι το ποσοστό διάθεσης μετοχών ανά συγκεκριμένη εταιρεία. Ούτε αν θα διατηρήσει το Ελληνικό Δημόσιο το κατά νόμο δικαιώματα του στην διοίκηση της εταιρείας Helleniq Energy. Αλλά ούτε κι αν εξετάζεται η μεταβίβαση της συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στην εταιρεία Helleniq Energy από το ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε. στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. ή σε άλλο φορέα του δημοσίου. Σε αυτά τα ερωτήματα, ο αρμόδιος Υπουργός οφείλει να απαντήσει ξεκάθαρα. Χωρίς υπεκφυγές.».
Όπως αναφέρεται στην Ερώτηση, οι πληροφορίες αυτές που σχετίζονται με τις κυβερνητικές προθέσεις κρίνονται ιδιαίτερα κρίσιμες. Γίνεται αναφορά στο ιστορικό μεταβίβασης στο ΤΑΙΠΕΔ του ποσοστού συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στα ΕΛΠΕ το 2011, επισημαίνοντας ότι σήμερα, το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 35,5% της εταιρείας Helleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ). Τονίζεται επίσης ότι, αν και τα ΕΛΠΕ αποτελούν εταιρεία με στρατηγική σημασία για τον ενεργειακό σχεδιασμό, την εθνική ασφάλεια και την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, η συγκυρία της ενεργειακής μετάβασης και η τάση συρρίκνωσης του ενδιαφέροντος στρατηγικών επενδυτών στα ρυπογόνα καύσιμα αναπόφευκτα θα έχει αρνητικές συνέπειες στην αποτίμηση της αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων.
Επιπλέον, η πρόθεση της κυβέρνησης να διευκολύνει πώληση κινητών αξιών των εταιρειών που ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ - και ειδικά σε περίπτωση τυχών διάθεσης μετοχών της εταιρείας Helleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ) - ενέχει τον κίνδυνο το ελληνικό δημόσιο να απωλέσει, άνευ αντιτίμου, τα όποια δικαιώματα διοίκησης έχει διατηρήσει!
Παρατίθεται ολόκληρο το κείμενο της ερώτησης:
Με τον πρόσφατο ν.5047 (Α’ 147/7.9.2023) «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/514 του Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2021 για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/16/ΕΕ σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας και άλλες διατάξεις για τη φορολογική διαδικασία, την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού και το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου» επί της ουσίας διευκολύνεται το ΤΑΙΠΕΔ στην πώληση κινητών αξιών του Δημοσίου μέσα από το Χρηματιστήριο Αθηνών. Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή οι αρμόδιοι Υπουργοί αρνήθηκαν να δώσουν στοιχεία στην εθνική αντιπροσωπεία σχετικά με τις εταιρείες των οποίων αποσκοπείται η απομείωση της συμμετοχής του δημοσίου στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Εντούτοις, οι πληροφορίες αυτές που σχετίζονται με τις κυβερνητικές προθέσεις κρίνονται ιδιαίτερα κρίσιμες.
To 2011 στο πλαίσιο των υποχρεώσεων για την υλοποίηση του 1ου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής μεταβιβάστηκε στο ΤΑΙΠΕΔ το ποσοστό συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στα ΕΛΠΕ. Σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 35,5% της εταιρείας Helleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ). Ωστόσο, υπό τις παρούσες συνθήκες και με δεδομένο ότι η χώρα μετά το 2018 έπαψε να βρίσκεται στο πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας δεν προκύπτει από καμία διεθνή υποχρέωση της χώρας η αναγκαιότητα να παραμένουν οι μετοχές του δημοσίου στα ΕΛΠΕ στο «χαρτοφυλάκιο» του ΤΑΙΠΕΔ, φορέα με μοναδικό καταστατικό σκοπό την ιδιωτικοποίηση περιουσιακών στοιχείων.
Είναι επιπλέον προφανές ότι, αν και τα ΕΛΠΕ αποτελούν εταιρεία με στρατηγική σημασία για τον ενεργειακό σχεδιασμό, την εθνική ασφάλεια και την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, η συγκυρία της ενεργειακής μετάβασης και η τάση συρρίκνωσης του ενδιαφέροντος στρατηγικών επενδυτών στα ρυπογόνα καύσιμα αναπόφευκτα θα έχει αρνητικές συνέπειες στην αποτίμηση της αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων. Ως εκ τούτου η όποια ενδεχόμενη δικαιολογία της Κυβέρνησης περί αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων και αποπληρωμής μέρους του δημοσίου χρέους τίθεται εν αμφιβόλω καθώς θα πρέπει να συγκριθεί εάν η οποιαδήποτε διάθεση των μετοχών του μέσω χρηματιστηρίου θα επιφέρει μεγαλύτερα έσοδα από αυτά που ήδη προκύπτουν ως αποτέλεσμα της ετήσιας κερδοφορίας της εταιρείας.
Πέρα όμως από όλα τα παραπάνω η πρόθεση της κυβέρνησης να διευκολύνει την πώληση μετοχών που ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο μέσω χρηματιστηρίου είναι σήμερα προβληματική και για ένα επιπλέον λόγο. Όπως είναι γνωστό, η αρχική συμφωνία συγχώνευσης των ΕΛΠΕ και την εταιρεία ΠΕΤΡΟΛΑ προέβλεπε ότι το δημόσιο θα διατηρούσε τα δικαιώματα διοίκησης επί της εταιρείας ανεξαρτήτου ποσοστού συμμετοχής. Τον Μάιο – Ιούνιο του 2021, με αφορμή την προσαρμογή στην αντίστοιχη ευρωπαϊκή οδηγία του εθνικού δικαίου για την εταιρική διακυβέρνηση (Ν. 4706/2020), υπήρξε εκ μέρους της κυβέρνησης πρωτοβουλία τροποποίησης του καταστατικού των ΕΛΠΕ, που αποσκοπούσε στην κατάργηση του δικαιώματος του Δημοσίου να ορίζει μέλη στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του ΔΣ των εργαζομένων στα ΕΛΠΕ οι πρωτοβουλίες αυτές ανατράπηκαν. Ωστόσο, κατά τη συζήτηση στις επιτροπές της Βουλής του ν. 5047 (Α’ 147/7.9.2023) ο εκπρόσωπος του Πανελληνίου Σωματείου Εργαζομένων στα Ελληνικά Πετρέλαια δήλωσε ότι «…με το καινούργιο καταστατικό της εταιρείας που έγινε τον Ιούνιο του 2021, έγινε καινούργια μητρική η Holding, μέσω καταστατικού αναφέρει ότι αν απωλέσει οποιοδήποτε ποσοστό το δημόσιο, χάνει και τα δικαιώματά τους, δεν υπάρχει, δηλαδή, καμία δέσμευση ότι πάλι θα έχει αναλογικά εκπροσώπηση μέσα στο διοικητικό συμβούλιο…». Εξάλλου σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 20 του νέου καταστατικού της εταιρείας Helleniq Energy «Εάν η συμμετοχή του Δημοσίου στην Εταιρεία κατέλθει του ποσοστού του τριάντα πέντε τοις εκατό(35%) των μετά ψήφου μετοχών της Εταιρείας…» το εδάφιο του καταστατικού που ορίζει ότι μέλη του ΔΣ της εταιρείας διορίζονται από το ελληνικό δημόσιο «…δύναται να τροποποιηθεί οποτεδήποτε, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εταιρείας...».
Καθίσταται λοιπόν εμφανές από τα παραπάνω ότι η διαδικασία πώλησης κινητών αξιών των εταιρειών που ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ, και ειδικά σε περίπτωση τυχών διάθεσης μετοχών της εταιρείας Helleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ) ενέχει τον κίνδυνο το ελληνικό δημόσιο να απωλέσει, άνευ αντιτίμου, τα όποια δικαιώματα διοίκησης έχει διατηρήσει.
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω ερωτάται ο αρμόδιος κύριος Υπουργός:
- Τις μετοχές ποιων συγκεκριμένων εταιρειών που ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ σκοπεύει η κυβέρνηση να διαθέσει στο χρηματιστήριο Αθηνών; Και ποιο θα είναι το ποσοστό διάθεσης μετοχών ανά συγκεκριμένη εταιρεία;
- Θα διατηρήσει το ελληνικό δημόσιο το κατά νόμο δικαιώματα του στην διοίκηση της εταιρείας Helleniq Energy;
- Εξετάζεται η μεταβίβαση της συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στην εταιρεία Helleniq Energy από το ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε. στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. ή σε άλλο φορέα του δημοσίου;
