Ωστόσο, η απειλή της ενεργειακής κρίσης στην ήπειρο δεν έχει ακόμα παρέλθει υποστηρίζει ο Ντιντιέ Χολό, πρόεδρος της Eurogas και αντιπρόεδρος της γαλλικής Engie, προειδοποιώντας παράλληλα ότι οι κίνδυνοι θα παραμείνουν τους επόμενους τουλάχιστον τέσσερις χειμώνες. Συνέστησε μάλιστα σε αρχές, κυβερνήσεις και οργανισμούς να αποφύγουν τον εφησυχασμό.
Η ΕUROGAS είναι Ευρωπαϊκός Οργανισμός στον οποίο συμμετέχει σημαντικός αριθμός μεγάλων ενεργειακών εταιρειών από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το ευρωπαϊκό συμβόλαιο αναφοράς στον ολλανδικό κόμβο TTF διαπραγματεύεται επί του παρόντος στα 20-30 €/MWh. Αυτό απέχει πολύ από το ανώτατο όριο των 340 ευρώ/MWh που παρατηρήθηκε τον Αύγουστο του 2022, μετά τη δραστική μείωση της παροχής φυσικού αερίου μέσω των ρωσικών αγωγών.
Οι αρχές της ΕΕ έλαβαν μια σειρά μέτρων προκειμένου να μειώσουν τις τιμές του φυσικού αερίου το περασμένο έτος. Παρόλα αυτά ο Χολό, μιλώντας στο Natural Gas World υποστηρίζει ότι καταλύτης στην πτώση των τιμών ήταν ο ασυνήθιστα ήπιος χειμώνας. Και τονίζει ότι οι τρέχουσες τιμές εξακολουθούν να είναι σημαντικά υψηλότερες από τα επίπεδα που θεωρούνταν φυσιολογικό τα χρόνια πριν από την πανδημία COVID-19.
Το LNG
«Ο κύριος παράγοντας για την εξισορρόπηση της αγοράς στην Ευρώπη ήταν οι πολύ υψηλές τιμές», λέει στο NGW. «Αυτό προσέλκυσε όλο το διαθέσιμο LNG παγκοσμίως, αλλά και μείωσε σημαντικά τη βιομηχανική ζήτηση. Και μετά ήταν ο ήπιος χειμώνας».
Σύμφωνα με τον Χολό σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι δεσμευτικοί στόχοι που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφορικά με την πληρότητα των αποθηκών φυσικού αερίου. Η Κομισιόν εισήγαγε μια υποχρέωση σε όλο το μπλοκ για πληρότητα κατά 90% έως την 1η Νοεμβρίου 2022, και αυτός ο στόχος ξεπεράστηκε κατά πολύ, με το επίπεδο να φτάνει σχεδόν το 95% και μάλιστα νωρίτερα.
Έσπευσε ωστόσο να τονίσει ότι παρά το γεγονός ότι αυτά τα όρια ήταν «χρήσιμα», οι συγκεκριμένοι κανόνες αποθήκευσης ήταν τόσο άκαμπτοι που κατά καιρούς αυτό προκάλεσε εκρήξεις τιμών.
Οι κοινές αγορές
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτισε πρόσφατα τον πρώτο διαγωνισμό της νέας κοινής πλατφόρμας αγορών της για την απόκτηση φυσικού αερίου ενόψει του επόμενου χειμώνα ως «αξιοσημείωτη επιτυχία». Σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, οι αγοραστές έκαναν παραγγελίες για 11,6 δισ. m3 φυσικού αερίου, ενώ οι προμηθευτές πρόσφεραν 13,4 δισ. m3.
Ωστόσο, ο Χολό προειδοποιεί ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε εάν η πλατφόρμα μπορεί να θεωρηθεί επιτυχημένη.
«Μέχρι στιγμής αγοραστές και πωλητές έχουν απλώς ταιριάξει. Πρέπει ακόμα να διαπραγματευτούν και να καταλήξουν σε συμφωνία. Είναι σαν ένα γρήγορο ραντεβού- είναι καλό που εμφανίστηκαν οι άνθρωποι, αλλά αν δεν φύγουν από το δωμάτιο με απόφαση να ξανασυναντηθούν, δεν ξέρουμε ποια είναι η επιτυχία».
Το πλαφόν
Η άποψη της Eurogas, λέει ο Χολό, είναι επίσης ότι το ανώτατο όριο τιμών TTF που εισήγαγε η ΕΕ μετά την άνοδο των τιμών τον Αύγουστο του 2022 ορίστηκε τόσο ψηλά και τόσο αργά στη σεζόν που δεν είχε καμία επίδραση στην αγορά. Ωστόσο, πολλοί παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι σχεδιάστηκε κακώς και επομένως θα ήταν αναποτελεσματικό ή ακόμη και θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στην αγορά εάν ενεργοποιηθεί.
Εκφράζει επίσης τη λύπη του που το φυσικό αέριο συμπεριλήφθηκε στην ταξινόμηση της ΕΕ μόνο ως «μεταβατική επένδυση» με τόσο περιοριστικούς όρους που πολύ λίγα έργα όπως οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με αέριο μπορούν να συμπεριληφθούν.
Μη ρεαλιστικές προβλέψεις
Ο Χολό κάνει επίσης λόγο για ανάμεικτα μηνύματα στις ενεργειακές προβλέψεις του μπλοκ, τα οποία εμποδίζουν την υπογραφή μακροπρόθεσμων συμβάσεων για νέα προμήθεια φυσικού αερίου. Στο έγγραφο εργασίας της RepowerEU που κυκλοφόρησε πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεψε ότι η ζήτηση φυσικού αερίου μπλοκ θα μειωνόταν σε μόλις 135 δισεκατομμύρια m3 φυσικού αερίου μέχρι το τέλος της δεκαετίας και ο Χολό υποστηρίζει ότι αυτή η πρόβλεψη πρέπει να αναθεωρηθεί.
«Αν πιστέψουμε αυτό το νούμερο, τότε δεν χρειαζόμαστε νέα συμβόλαια και δεν χρειάζεται καν να βρούμε αντικαταστάσεις για το ρωσικό αέριο που λείπει», λέει.
Νέα deals
Βασική εστίαση θα πρέπει να είναι η διευκόλυνση των αγοραστών για την υπογραφή νέων μακροπρόθεσμων συμβάσεων. Στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε σε συμφωνία με την Ουάσιγκτον για την εξασφάλιση επιπλέον 50 δισεκατομμυρίων m3 αμερικανικού LNG. Αλλά ο Χολό πιστεύει ότι λίγα έχουν γίνει στην πράξη για την επίτευξη τέτοιων στόχων, περιγράφοντας τη συμφωνία ως «ότι δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί».
Η πλειονότητα των μακροπρόθεσμων συμβάσεων LNG που συμβάλλουν στη στήριξη των επενδύσεων σε νέα προμήθεια έχουν γίνει κυρίως με Ασιάτες αγοραστές ή μεγάλες εταιρείες χαρτοφυλακίου LNG. Ο επικεφαλής της Eurogas σημειώνει ότι για παράδειγμα, υπάρχουν μόνο δύο έργα στις ΗΠΑ που πρόκειται να καταλήξουν σε τελική επενδυτική απόφαση κυρίως ως αποτέλεσμα ευρωπαϊκών συμβάσεων – το Port Arthur Phase 1 και το Rio Grande LNG.
«Η Επιτροπή δεν έχει λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές εταιρείες να επιτύχουν αυτές τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις και είναι επίσης ένα πρόβλημα με τις εθνικές κυβερνήσεις», λέει.
Προσθέτει ότι η κοινή πλατφόρμα αγοράς φυσικού αερίου θα μπορούσε επίσης να είχε επικεντρωθεί εν μέρει στην προσέλκυση μακροπρόθεσμης παροχής φυσικού αερίου.
Οι ανανεώσιμες πηγές
Το υψηλό όραμα για τη μείωση του ρόλου του φυσικού αερίου στο ευρωπαϊκό ενεργειακό μείγμα στο RepowerEU βασίστηκε εν μέρει σε στόχους για σημαντική επέκταση στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην παραγωγή βιοαερίου και αργότερα υδρογόνου. Η Χολό θεωρεί την πρόβλεψη για την παραγωγή βιοαερίου – 35 δισεκατομμύρια m3 έως το 2030 – ως «απόλυτα εφικτή». Αλλά είναι λιγότερο σίγουρος για τις προβλέψεις για την παραγωγή υδρογόνου. «Ορισμένοι από αυτούς τους στόχους είναι υπερβολικά φιλόδοξοι – δεν μπορούν να επιτευχθούν εντός αυτού του χρονικού πλαισίου», λέει.
Καταλύτης το Κατάρ
Συνοψίζοντας ο Χολό προειδοποιεί ότι η ενεργειακή, και ιδιαίτερα η κρίση του φυσικού αερίου, για την Ευρώπη, απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει και ο κίνδυνος υψηλών τιμών και πιθανών ελλείψεων θα παραμείνει για τουλάχιστον τους επόμενους τέσσερις χειμώνες. Αυτό μέχρι να φτάσει το επόμενο κύμα παγκόσμιας προμήθειας LNG, από έργα όπως το έργο North Field East του Κατάρ. Και προειδοποιεί όταν ένα κρύος καιρός τον ερχόμενο χειμώνα, σε συνδυασμό με την υψηλή ζήτηση στην Ασία, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα.
«Έχουμε τελειώσει τον χειμώνα και η τιμή του φυσικού αερίου στην άμεση αγορά άρχισε να πέφτει, οπότε οι πολιτικοί φαίνεται να πιστεύουν ότι η κρίση έχει τελειώσει», λέει. «Όχι, η κρίση δεν έχει τελειώσει και οι επόμενοι τέσσερις χειμώνες εξακολουθούν να είναι χειμώνες υψηλού κινδύνου. Και η τρέχουσα τιμή εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλή σε σύγκριση με τη μέση τιμή των προηγούμενων δεκαετιών, και αυτό είναι μια μεγάλη πρόκληση για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, η οποία ανταγωνίζεται άλλες βιομηχανίες σε άλλα μέρη του κόσμου».
