Στην έρευνα αποτυπώνεται η σχεδόν ολοσχερής εξάρτηση της Αλβανίας από την υδροηλεκτρική παραγωγή. Όπως σημειώνεται, το γεγονός αυτό προσδίδει μεν στη γειτονική χώρα πλεονέκτημα αναφορικά με την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα, ταυτόχρονα, όμως, την καθιστά ευάλωτη στις κλιματολογικές συνθήκες και την κλιματική αλλαγή. Κι αυτό γιατί η υδροηλεκτρική παραγωγή εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τις καιρικές συνθήκες και ειδικότερα από την ποσότητα των ετήσιων βροχοπτώσεων.
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Αλβανία δεν επαρκεί για την κάλυψη των διαρκώς αυξανόμενων αναγκών των καταναλωτών, με αποτέλεσμα να αποκτούν ιδιαίτερη σημασία για την ενεργειακή της επάρκεια οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από γειτονικές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Όμως, επειδή η κατάσταση του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Αλβανία δεν είναι ικανοποιητική, καθώς εμφανίζει μεγάλες απώλειες, υλοποιείται εκτεταμένο πρόγραμμα αναβάθμισης των σχετικών υποδομών σε όλη τη χώρα, με την υποστήριξη και χρηματοδότηση διεθνών οργανισμών και αναπτυξιακών φορέων.
Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται και ο προγραμματισμός για τη νέα γραμμή διασύνδεσης 400 kV Zemblak (Αλβανία)–Καρδιά (Ελλάδα), καθώς και το έργο που κέρδισε σε διεθνή διαγωνισμό του OST το Μάρτιο του 2021 ο Όμιλος Μυτιληναίου, ύψους €21,2 εκατ., για την ανάπτυξη δικτύου υψηλής τάσης (400kv) και την κατασκευή ή/και επέκταση των αντίστοιχων υποσταθμών στο νότο της Αλβανίας (σε Elbasan και Fier), παράλληλα με τη διασύνδεση των γραμμών μεταφοράς Η/Ε της Αλβανίας με τη Βόρεια Μακεδονία.
Παράλληλα, στην έρευνα αποτυπώνονται οι μεγάλες δυνατότητες που παρουσιάζει η Αλβανία για την ανάπτυξη και άλλων εναλλακτικών μορφών ενέργειας, όπως αιολική και ηλιακή.
Όπως, όμως, σημειώνεται, δεν υπάρχουν αξιόπιστες εκτιμήσεις σε ό,τι αφορά την οικονομική βιωσιμότητα τέτοιων επενδύσεων.
Ο τομέας των ΑΠΕ (πλην της υδροηλεκτρικής) στην Αλβανία βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, ενώ το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο (κατά κύριο λόγο ο Ν.43/2015) εναρμονίζεται σταδιακά με το κοινοτικό κεκτημένο, στο πλαίσιο της ισχύουσας Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ Αλβανίας και ΕΕ.
Παρότι η ανάπτυξη του τομέα των φωτοβολταϊκών στην Αλβανία είναι μέχρι σήμερα εξαιρετικά περιορισμένη, το τεχνικό δυναμικό της Αλβανίας για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων εκτιμάται στα 2.378 MW (>3.700 GWh ετήσια παραγωγής) σύμφωνα με έρευνα του IRENA.
Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά τα αιολικά, παρότι η Αλβανία διαθέτει αξιόλογο αιολικό δυναμικό, ιδιαίτερα στις νότιες και βόρειες περιοχές της χώρας, δεν έχουν μέχρι στιγμής (στοιχεία έτους 2020) εγκατασταθεί αιολικά πάρκα.
Σύμφωνα με στοιχεία του IRENA, η Αλβανία διαθέτει προς αξιοποιήσιμο αιολικό δυναμικό μέχρι και 7.400 MW κατ΄ έτος, ενώ προτείνεται η εγκατάσταση ανεμογεννητριών δυναμικού έως και 616 MW μέχρι το 2030 (~1.794 GWh ετήσιας παραγωγής).
Με την εισαγωγή του συστήματος εγγυημένης τιμής (feed-in tariff scheme) για την αιολική ενέργεια (2018), στο Υπουργείο Υποδομών & Ενέργειας έχουν μέχρι στιγμής υποβληθεί 70 αιτήσεις για την κατασκευή μικρών αιολικών εγκαταστάσεων (έως 3 MW), εκ των οποίων έχουν ήδη 3 αδειοδοτηθεί, με συνολικό δυναμικό 9 MW. Σημειώνεται ότι τον Ιούνιο 2021 η Αλβανία προχώρησε στο πρώτο διεθνή διαγωνισμό για μεγαλύτερα αιολικά έργα (συνολικής ισχύος 100 MW, με δυνατότητα να αυξηθεί σε 150 MW), μεταξύ 10 MW και 75 MW ανά πάρκο. Οι ανακοινώσεις των τελικών παραχωρησιούχων αναμένονται το κατά το 1 ο εξάμηνο του 2023.
Σημειώνεται ότι το 2020, ελληνικές επιχειρήσεις του ενεργειακού κλάδου ήταν μεταξύ των ιδιωτών επενδυτών που, σε συμφωνία με το αλβανικό Υπ. Υποδομών & Ενέργειας, εγκατέστησαν σταθμούς μέτρησης αιολικού δυναμικού στις περιοχές Αργυροκάστρου και Αγ. Σαράντα.
Δείτε αναλυτικά την έρευνα εδώ.
