Σημειώνεται ότι η ανάληψη πρωτοβουλίας εκ μέρους της Ελλάδας για την πανευρωπαϊκή αντιμετώπιση των αυξημένων τιμών ενέργειας είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί από τον Έλληνα πρωθυπουργό στο πλαίσιο της συνόδου EUMED 9 στην Αθήνα.
Η Ελλάδα είναι, μαζί με την Ισπανία, οι μοναδικές χώρες που έθεσαν θέμα ανάληψης πρωτοβουλιών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, ενόψει και του χειμώνα που αναμένεται να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο το πρόβλημα για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, η ελληνική προβλέπει τη δημιουργία ενός προσωρινού μηχανισμού αντιστάθμισης (temporary hedging mechanism) ο οποίος θα σχετίζεται με το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής CO2.
Αυτό το μεταβατικό fund θα μπορεί να αντλήσει έσοδα από το σύστημα εμπορίας ρύπων, ενδεχόμενα μέσω έκτακτων δημοπρασιών πρόσθετων ποσοτήτων δικαιωμάτων ή μέσω προεξόφλησης μελλοντικών εσόδων που θα προκύψουν από το σύστημα εμπορίας ρύπων.
Συγκεκριμένα, η Ελληνική πρόταση προβλέπει ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν πλειστηριασμοί πρόσθετων δικαιωμάτων εκπομπής CO2 τα οποία υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν διαθέσιμα τα επόμενα χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο οι εταιρείες και ειδικά οι βιομηχανίες θα μπορέσουν να αγοράσουν αρκετά δικαιώματα για να αντισταθμίσουν πλήρως την έκθεσή τους στις τιμές.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ελληνικής πλευράς, το ποσό που θα χρειαστεί προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του χειμώνα 2021 – 2022 κυμαίνεται μεταξύ 5 έως 8 δις. ευρώ. Η κατανομή των ποσών στα επιμέρους κράτη μέλη προβλέπεται να υπολογιστεί λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση ρεύματος και θέρμανσης αλλά και το ΑΕΠ των κρατών μελών.
Παράλληλα η ελληνική πρόταση προβλέπει ότι το fund μέσω της δημιουργίας του μηχανισμού αντιστάθμισης θα περιοριστεί μόνο σε περιπτώσεις ακραίας διακύμανσης των τιμών, όπως συμβαίνει σήμερα. Επιπλέον ως εργαλείο αντιστάθμισης, είναι λογικό στο πλαίσιο του μηχανισμού να υπάρχει πρόβλεψη για επιστροφή των κεφαλαίων σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα και όταν θα έχουν ομαλοποιηθεί οι τιμές.
Στην ουσία, η ελληνική πρόταση βασίζεται στο ίδιο μοντέλο με την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος που αποφασίστηκε από την κυβέρνηση, στο πλαίσιο της δημιουργίας του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, που επίσης χρηματοδοτείται από τα έσοδα των δημοπρασιών δικαιωμάτων. Βεβαίως, με την πανευρωπαϊκή πρόταση μπορεί να διασφαλιστούν ακόμη περισσότεροι πόροι και το μέτρο να έχει ακόμη μεγαλύτερη εφαρμογή και έκταση, καλύπτοντας ακόμη μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων.
Η ελληνική πρόταση, σύμφωνα με πληροφορίες έχει ήδη παρουσιαστεί στους υπουργούς ενέργειας, ενώ ο Έλληνας υπουργός απέστειλε επιστολή τόσο στον αντιπρόεδρο της ΕΕ αρμόδιο για την Πράσινη Συμφωνία Φ. Τίμερμανς όσο και στην Επίτροπο Ενέργειας Κ. Σίμπσον.
