Διαφοροποίηση των διαδικασιών για την συνεκμετάλλευση τμήματος του κοιτάσματος Αφροδίτη που εκτείνεται στην ισραηλινή ΑΟΖ, στο τεμάχιο Ισιάι, έχει εισηγηθεί σύμφωνα με πληροφορίες, η κυπριακή στην ισραηλινή πλευρά.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες της κυπριακής εφημερίδας “Πολίτη”, η κυπριακή πλευρά πρότεινε ξεχωριστές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους εκπροσώπους των δύο κυβερνήσεων με αντικείμενο μια ευρύτερη συμφωνία για συνεκμετάλλευση όμορων κοιτασμάτων στις δύο ΑΟΖ και ξεχωριστές διαπραγματεύσεις για το συγκεκριμένο κοίτασμα Αφροδίτη και την όποια προέκτασή του στο τεμάχιο Ισιάι.
Στο δεύτερο αυτό γύρο διαπραγματεύσεων, πρωταγωνιστές θα είναι από τη μια πλευρά η κοινοπραξία Noble-Shell-Delek και από την άλλη, η διαχειρίστρια του τμήματος του Αφροδίτη μέσα στην ισραηλινή ΑΟΖ, η εταιρεία Israel Opportunity.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, σε αυτήν την φάση διαπραγμάτευσης θα συμμετέχει και η κρατική Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ), ως εκπρόσωπος των δικαιωμάτων του κράτους στο κοίτασμα. Σε κάθε περίπτωση, η ενδεχόμενη συμφωνία των εταιρειών για συνεκμετάλλευση θα πρέπει να εγκριθεί και από τις δύο κυβερνήσεις. Αν ούτε οι εταιρείες δεν καταλήξουν σε συμβιβασμό, τότε το θέμα θα επανέλθει σε κυβερνητικό επίπεδο.
Αγνωστη στο μεταξύ παραμένει η εξέλιξη σχετικά με την κατανομή των εσόδων που θα προκύψουν από την πώληση του αερίου του κοιτάσματος Αφροδίτη. Το θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της κατανομής των εσόδων απασχολεί καιρό τώρα τα εμπλεκόμενα μέρη, δηλαδή την Κυπριακή Δημοκρατία και την κοινοπραξία Noble-Shell-Delek, δίχως ωστόσο ακόμη να έχει βρεθεί λύση.
Το υφιστάμενο συμβόλαιο διασφαλίζει κατανομή 64%-36% υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας σε όλες τις φάσεις εκμετάλλευσης του πεδίου, ακόμη και όταν για τα πρώτα αρκετά χρόνια το μεγαλύτερο τμήμα των εσόδων, θα καλύπτει την ανάκτηση των εξόδων της επένδυσης που έχουν κάνει οι εταιρίες.
Σύμφωνα με την κοινοπραξία, επειδή οι τιμές του πετρελαίου Brent έχουν μεγάλο βαθμό ανασφαλούς διακύμανσης και μπορούν να πέσουν κάτω από τα 60 δολάρια /βαρέλι, η υφιστάμενη συμφωνία κατανομής των καθαρών εσόδων καθιστά την επένδυση μη-βιώσιμη. Αυτό βεβαίως δεν ίσχυε για τα έτη από το 2011 όταν ανακαλύφθηκε η Αφροδίτη μέχρι και τα τέλη του 2014. Σημειωτέον ότι οι τιμές Brent είχαν πέσει κάτω από το όριο των 60 δολ /βαρέλι την τριετία 2015, 2016 και 2017 και πλέον βρίσκονται στα 67 δολάρια.
Τυχόν αντιστροφή της κατανομής των εσόδων (40/60), όπως απαιτεί η κοινοπραξία, υπολογίζεται ότι θα κοστίσει στην κυπριακή πλευρά, γύρω στα 2,5 δισ δολάρια εάν η μέση τιμή πετρελαίου -βάσει της οποίας θα πωλείται το φυσικό αέριο- παραμείνει σταθερά πάνω από τα 60 δολ /βαρέλι. Σαν αποτέλεσμα οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές δεν φαίνεται να έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
