Μέτρα για την αντιμετώπιση του επερχόμενου σφοδρού «κύματος» της ενεργειακής κρίσης, τον προσεχή χειμώνα, λαμβάνουν οι χώρες της Ευρώπης καθώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση σε κεντρικό επίπεδο.
Οι παράγοντες που οδήγησαν στην εκτόξευση της τιμής κυρίως του φυσικού αερίου τον χειμώνα και την άνοιξη του 2022, που συμπαρέσυρε συνολικά τις τιμές του ρεύματος, παραμένουν παρόντες. Έχει μάλιστα προστεθεί και η δραματική ξηρασία που πλήττει τη δυτική Ευρώπη, μειώνοντας την παραγωγή ρεύματος μέσω υδατοπτώσεων.
Και αυτό την ίδια στιγμή που το ενδεχόμενο οι ήδη μειωμένες ροές αερίου από τη Ρωσία να διακοπούν πλήρως αποτελεί ένα εφιαλτικό, όμως καθόλα ρεαλιστικό σενάριο.
Το Reuters παρουσιάζει αναλυτικά τα μέτρα που έχουν λάβει οι χώρες της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Βρετανία
Η Βρετανία εφαρμόζει ανώτατο όριο τιμών στα πιο διαδεδομένα συμβόλαια οικιακής ενέργειας. Το ανώτατο όριο που θα τεθεί σε ισχύ από τον Οκτώβριο θα ανακοινωθεί στις 26 Αυγούστου.
Η ομάδα προβλέψεων Cornwall Insight εκτιμά ότι οι μέσοι ετήσιοι λογαριασμοί της Βρετανίας για φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα θα εκτοξευθούν στις 3.582 λίρες τον Οκτώβριο και στις 4. 66 λίρες τον Ιανουάριο. Νωρίτερα φέτος, το ανώτατο όριο τιμής ήταν 1.277 λίρες.
Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξανόμενες εκκλήσεις να παράσχει μεγαλύτερη στήριξη στα νοικοκυριά που παλεύουν με τους λογαριασμούς ενέργειας, αλλά ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι θα αφήσει τις σημαντικές δημοσιονομικές αποφάσεις στον νέο πρωθυπουργό.
Ο διαγωνισμός για την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος μεταξύ της υπουργού Εξωτερικών Liz Truss και του πρώην υπουργού Οικονομικών Rishi Sunak διαρκεί έως τις 5 Σεπτεμβρίου.
Η Truss δήλωσε ότι θα εφαρμόσει ένα προσωρινό μορατόριουμ για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές εισφορές που προστίθενται στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος των καταναλωτών.
Ο Sunak δήλωσε ότι δεν έχει καμία αμφιβολία ότι θα χρειαστεί περισσότερη στήριξη για να βοηθηθούν τα νοικοκυριά κατά τη διάρκεια του χειμώνα και ότι θα ενεργήσει μόλις επιβεβαιωθεί κατά πόσο θα αυξηθούν οι λογαριασμοί.
Τον Μάιο η κυβέρνηση παρουσίασε ένα πακέτο στήριξης ύψους 15 δισεκατομμυρίων λιρών για να βοηθήσει τα νοικοκυριά. Κάθε νοικοκυριό θα λάβει πίστωση 400 λιρών στους λογαριασμούς ενέργειας από τον Οκτώβριο.
Περισσότερα από 8 εκατομμύρια νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα που λαμβάνουν κρατικά επιδόματα λαμβάνουν επίσης μια επιπλέον εφάπαξ πληρωμή 650 λιρών, με πρόσθετη βοήθεια για τους συνταξιούχους και τα άτομα με αναπηρία.
Βουλγαρία
Η Βουλγαρία εισήγαγε έκπτωση 0,25 λεβ ανά λίτρο βενζίνης, ντίζελ, υγραερίου και μεθανίου από τον Ιούλιο έως το τέλος του έτους για τα νοικοκυριά και κατάργησε τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης για το φυσικό αέριο, την ηλεκτρική ενέργεια και το μεθάνιο.
Η χώρα, που είναι καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας, έχει επίσης διατηρήσει τις ρυθμιζόμενες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά, επιτρέποντας μόνο μια μέση ετήσια αύξηση 3,4% από τον Ιούλιο.
Δανία
Τον Ιούνιο, οι Δανοί βουλευτές συμφώνησαν σε καταβολή χρηματικής βοήθειας προς τους ηλικιωμένους και σε άλλα μέτρα συνολικού ύψους 3,1 δισεκατομμυρίων δανικών κορωνών (439 εκατομμύρια δολάρια) για να αμβλύνουν τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και των υψηλών τιμών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της περικοπής της εισφοράς για την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι Δανοί νομοθέτες είχαν προηγουμένως συμφωνήσει για επιδοτήσεις ύψους 2 δισεκατομμυρίων κορόνων (288 εκατ. δολάρια) που θα καταβάλλονταν σε περίπου 419.000 νοικοκυριά που επλήγησαν σκληρά από την αύξηση των λογαριασμών ενέργειας.
Γαλλία
Η Γαλλία έχει δεσμευτεί να περιορίσει την αύξηση του ρυθμιζόμενου κόστους ηλεκτρικής ενέργειας στο 4%. Για να το πετύχει αυτό, η κυβέρνηση διέταξε την εταιρεία κοινής ωφέλειας EDF, η οποία ανήκει κατά 80% στο κράτος, να πουλήσει περισσότερη φτηνή πυρηνική ενέργεια στους ανταγωνιστές της.
Τα νέα μέτρα που ανακοινώθηκαν μετά την κρίση στην Ουκρανία -όπως η βοήθεια προς τις επιχειρήσεις για το κόστος των υψηλότερων λογαριασμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας- ανεβάζουν το συνολικό κόστος του κυβερνητικού πακέτου σε 25-26 δισ. ευρώ, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λε Μαίρ.
Η γαλλική ρυθμιστική αρχή ενέργειας CRE δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι προτείνει αύξηση 3,89% στα ρυθμιζόμενα τιμολόγια πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας (TRVE). Η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να αντιταχθεί στην προτεινόμενη από τη ρυθμιστική αρχή αύξηση των τιμών και να ορίσει νέα τιμολόγια σε χαμηλότερο επίπεδο ή να τα απορρίψει εντελώς.
Γερμανία
Οι Γερμανοί εργαζόμενοι και οι οικογένειες θα λάβουν επιπλέον μετρητά, φθηνότερη βενζίνη και μειωμένες τιμές στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Οι εργαζόμενοι που πληρώνουν φόρο εισοδήματος θα λάβουν εφάπαξ επίδομα για την τιμή της ενέργειας ύψους 300 ευρώ. Οι οικογένειες θα λάβουν εφάπαξ επίδομα 100 ευρώ ανά παιδί, το οποίο διπλασιάζεται για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα.
Τα επόμενα χρόνια, περίπου 12-13 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως θα διατεθούν για την επιδότηση της ανακαίνισης παλαιών κτιρίων.
Ωστόσο, τα γερμανικά νοικοκυριά θα πρέπει να πληρώνουν σχεδόν 500 ευρώ περισσότερα ετησίως για το φυσικό αέριο μετά τον καθορισμό εισφοράς που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να καλύψουν το κόστος αντικατάστασης των ρωσικών προμηθειών.
Η εισφορά, η οποία θεσπίστηκε για να βοηθήσει την Uniper και άλλους εισαγωγείς να αντιμετωπίσουν την άνοδο των τιμών, θα επιβληθεί από την 1η Οκτωβρίου έως τον Απρίλιο του 2024.
Ουγγαρία
Η Ουγγαρία έχει περιορίσει τις τιμές λιανικής πώλησης καυσίμων στα 480 φιορίνια (1,23 δολάρια) ανά λίτρο από τον Νοέμβριο, πολύ κάτω από τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Το μέτρο οδήγησε σε τέτοια αύξηση της ζήτησης που η κυβέρνηση αναγκάστηκε να περιορίσει την επιλεξιμότητα για το πρόγραμμα.
Οι απότομες αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος ανάγκασαν επίσης την κυβέρνηση της Ουγγαρίας να περιορίσει ένα πολυετές ανώτατο όριο στους λογαριασμούς λιανικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, θέτοντας το όριο στα εθνικά μέσα επίπεδα κατανάλωσης, με τις τιμές της αγοράς να ισχύουν πάνω από αυτό.
Η Ουγγαρία έχει επίσης επιβάλει απαγόρευση εξαγωγών καυσίμων και πρόσφατα χαλάρωσε τους κανονισμούς υλοτομίας για να καλύψει την αυξημένη ζήτηση για στερεά καύσιμα όπως τα καυσόξυλα.
Ιταλία
Η χώρα ενέκρινε στις αρχές Αυγούστου ένα πακέτο βοήθειας ύψους περίπου 17 δισεκατομμυρίων ευρώ για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις και τις οικογένειες να προστατευθούν από την εκτίναξη του κόστους ενέργειας και την αύξηση των τιμών καταναλωτή.
Αυτό έρχεται να προστεθεί στα περίπου 35 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί από τον Ιανουάριο για να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις του ουρανοκατέβατου κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και βενζίνης.
Στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων, η Ρώμη επέκτεινε για το τέταρτο τρίμηνο τα υφιστάμενα μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου για οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, καθώς και στη μείωση των λεγόμενων εισφορών «κόστους συστήματος».
Η μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα στην αντλία που είχε προγραμματιστεί να λήξει στις 21 Αυγούστου πρόκειται να παραταθεί έως τις 20 Σεπτεμβρίου.
Η Ρώμη εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να εμποδίσει τις ενεργειακές εταιρείες να προβούν σε μονομερείς αλλαγές στις συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου μέχρι τον Απρίλιο του 2023, σύμφωνα με το σχέδιο μέτρων που ενέκρινε η κυβέρνηση στις αρχές Αυγούστου.
Ολλανδία
Οι Κάτω Χώρες μείωσαν τους ενεργειακούς φόρους για τα 8 εκατομμύρια νοικοκυριά τους.
Νορβηγία
Η Νορβηγία επιδοτεί τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος των νοικοκυριών από τον Δεκέμβριο και σήμερα καλύπτει το 80% του τμήματος των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος που υπερβαίνει ένα ορισμένο ποσοστό. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί στο 90% από τον Σεπτέμβριο, ενώ το σύστημα θα παραμείνει σε ισχύ τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2023.
Πολωνία
Η Πολωνία ανακοίνωσε μειώσεις φόρων στην ενέργεια, τη βενζίνη και τα βασικά είδη διατροφής, καθώς και παροχές μετρητών στα νοικοκυριά. Παράτεινε επίσης τις ρυθμιζόμενες τιμές φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά και τα ιδρύματα, όπως τα σχολεία και τα νοσοκομεία, έως το 2027.
Η κυβέρνηση συμφώνησε τον Ιούλιο να καταβάλει εφάπαξ 3.000 ζλότυ (648 δολάρια) στα νοικοκυριά για να βοηθήσει στην κάλυψη του αυξανόμενου κόστους του άνθρακα. Ο πρωθυπουργός Mateusz Morawiecki δήλωσε ότι το συνολικό κόστος της συγκράτησης των τιμών της ενέργειας στην Πολωνία θα ανέλθει σε περίπου 50 δισεκατομμύρια ζλότυ.
Ρουμανία
Η κυβέρνηση συνασπισμού της Ρουμανίας εφάρμοσε ένα σύστημα που περιορίζει τους λογαριασμούς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και άλλους χρήστες μέχρι ορισμένα μηνιαία επίπεδα κατανάλωσης και αποζημιώνει τους προμηθευτές ενέργειας για τη διαφορά. Το σύστημα πρόκειται να ισχύσει έως τον Μάρτιο του 2023.
Ο Ρουμάνος πρωθυπουργός Nicolae Ciuca εκτίμησε τον Φεβρουάριο ότι το πρόγραμμα στήριξης θα κοστίσει περίπου 14,5 δισεκατομμύρια λέι (3,27 δισεκατομμύρια δολάρια), αλλά οι αναλυτές αναμένουν τώρα ότι θα ξεπεράσει τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι αριστεροί Σοσιαλδημοκράτες, το μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου και μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού, υποστηρίζουν την αντικατάσταση του συστήματος με ρυθμιζόμενες τιμές.