Τα ασύλληπτα επίπεδα τιμών φυσικού αερίου και ρεύματος κατήργησαν μέσα σε λίγες ημέρες τα γεωγραφικά σύνορα που διαμόρφωσε η ενεργειακή κρίση στα πρώτα στάδιά της στο εσωτερικό της ΕΕ και έφερε τις χώρες του Βορρά με πρώτη τη Γερμανία, που αντιμετωπίζει τα μεγαλύτερα προβλήματα επάρκειας, λόγω της προηγούμενης υψηλής εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, να ενσκύπτουν στις προτάσεις που εγκαίρως υπέβαλλαν οι χώρες του Νότου με πρώτη την Ελλάδα για αποσύνδεση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας από το ακριβό φυσικό αέριο και επιβολή πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου καυσίμου.
Η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που σήκωσαν τοίχο το προηγούμενο διάστημα στις προτάσεις του Νότου, με το επιχείρημα ότι μια διατάραξη της αρχιτεκτονικής της αγοράς θα έφερνε τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, δείχνουν να συνειδητοποιούν πλέον ότι δεν έχει νόημα η στήριξη ενός μοντέλου που σχεδιάστηκε και λειτούργησε υπό άλλες συνθήκες και με άλλα δεδομένα. Χρειάστηκε βέβαια να βρεθούν ενώπιον χρεοκοπίας ενεργειακοί κολοσσοί όπως η Uniper και η EDF,να κάνει ισχυρή επανεμφάνιση μετά από πολλές δεκαετίες το τέρας του πληθωρισμού προκαλώντας μια γενικευμένη οικονομική και κοινωνική αποσταθεροποίηση, αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Ϊσως μάλιστα, με κάποιους αναλυτές, να είναι η πιο ώριμη στιγμή για μια ενιαία ευρωπαϊκή παρέμβαση αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης.
Αρχές επόμενου έτους το νέο πλαίσιο
Την πρόθεση της ΕΕ για μια έκτακτη παρέμβαση στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και διαρθρωτική μεταρρύθμιση με τη λήψη αποφασιστικών μέτρων, ανακοίνωσε χθες η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντε Λάιεν, στο περιθώριο συνόδου στο Μπλεντ της Σλοβενία. «Οι αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας εκθέτουν τώρα, για διαφορετικούς λόγους, τα προβλήματα του τρέχοντος σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας» δήλωσε. Η ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης «αναπτύχθηκε υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες και με εντελώς διαφορετικούς σκοπούς», είπε η φον ντερ Λάιεν. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εργαζόμαστε τώρα για μια επείγουσα παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας», πρόσθεσε.
Μιλώντας στο Βερολίνο σε πάνελ όπου συμμετείχε και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η πλήρης μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να γίνει σωστά. Τοποθέτησε δε την έναρξη ισχύος του νέου καθεστώτος στις αρχές του επόμενου έτους.
Το σχέδιο εντός της εβδομάδας;
Σύμφωνα με το Bloomberg, το σχέδιο παρέμβασης της Κομισιόν βρίσκεται ακόμη υπό διαμόρφωση, ωστόσο πηγές της Επιτροπής δήλωσαν ότι θα μπορούσε να παρουσιαστεί ακόμα και εντός της εβδομάδας.
Οι δηλώσεις ήρθαν λίγο μετά την εκτόξευση του γερμανικού προθεσμιακού συμβολαίου ηλεκτρικής ενέργειας για το επόμενο έτος , για πρώτη φορά στην ιστορία, πάνω από τα 1000 ευρώ/MWh και ενώ σειρά κρατών μελών ασκούσε πιέσεις για να τεθούν όριο στην τιμή φυσικού αερίου, όταν αυτό χρησιμοποιείται για ηλεκτροπαραγωγή. Σύμφωνα δε με τον υπουργό Ενέργειας της Τσεχίας, ανάμεσα στις ιδέες που εξετάζονται συγκαταλέγεται κι εκείνη μελών της κυβέρνησης της Τσεχίας για αποδέσμευση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από εκείνες του φυσικού αερίου.
Η επιβολή πλαφόν στην τιμή φυσικού αερίου στο TTF της Ολλανδίας, θα πρέπει σύμφωνα με αναλυτές να εφαρμοστεί πολύ προσεκτικά και σε συνδυασμό πιθανά με άλλα μέτρα προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα επάρκειας. Όπως εξηγούν, οι πωλητές φυσικού αερίου που σήμερα σπάνε μακροπρόθεσμα συμβόλαια και πουλάνε στην spot αγορά λόγω υψηλών τιμών, δεν είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να το κάνουν, με ταβάνι στην τιμή.
Η αποσύνδεση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας από αυτή του φυσικού αερίου επίσης, κατά το ιβηρικό μοντέλο, προϋποθέτει ένα ισχυρό πανευρωπαϊκό ταμείο για την χρηματοδότηση της διαφοράς της τιμής από την τιμή εισαγωγής, ενώ σε κάθε περίπτωση η αλλαγή του μοντέλου αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προυποθέτει χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Έρχεται και η μείωση κατανάλωσης 15%;
Με αυτά τα δεδομένα, η πλέον άμεση παρέμβαση που μπορεί να προχωρήσει η ΕΕ είναι η υποχρεωτική εφαρμογή της μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε ποσοστό 15%, που μπορεί να γίνει είτε με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είτε με αίτημα πέντε χωρών. Δεδομένου ότι το σχέδιο αυτό υπαγορεύτηκε από τη Γερμανία, θεωρείται πολύ πιθανό να το εκκινήσει με τέσσερες χώρες –δορυφόρους έναντι της υποχώρησης για αλλαγή της αρχιτεκτονικής της αγοράς ηλεκτρισμού.
Τα σχέδια αναμένεται να ξεδιπλωθούν εν όψει της έκτακτης συνόδου υπουργών Ενέργειας που συγκάλεσε η Τσέχικη προεδρία για τις 9 Σεπτεμβρίου. Το ερώτημα που τίθεται είναι το κατά πόσο θα είναι αποτελεσματικά τα όποια μέτρα ληφθούν καθώς η κρίση κλιμακώνεται επικίνδυνα με τους ειδικούς να προειδοποιούν για πολλούς δύσκολες χειμώνες. Είναι ενδεικτική η προειδοποίηση του Βέλγου υπουργού Ενέργειας, Τον Βαν ντερ Στρέτεν όχι μόνο για έναν αλλά από 5 έως 10 τρομερούς χειμώνες, όπως και του διευθύνοντος συμβούλου της Shell, που δήλωσε χθες πως η Ευρώπη θα περάσει πολλούς πολύ δύσκολους χειμώνες. Κάλεσε την γηραιά ήπειρο να προετοιμαστεί για την επιβολή δελτίου στην ενέργεια για πολλά χρόνια καθώς η ενεργειακή κρίση θα διαρκέσει πολύ περισσότερο από έναν χειμώνα.
www.worldenergynews.gr
