Ένα από τα κρίσιμα πεδία που επιδέχονται ανάλυσης είναι η ενέργεια όπου είναι ξεκάθαρο πως η Ευρώπη χρειάζεται να κάνει σημαντικές προσπάθειες προκειμένου να υπερασπιστεί τα ενεργειακά της συμφέροντα, σημειώνουν χαρακτηριστικά αναλυτές σε θέματα ενέργειας και γεωπολιτικής του Κέντρου για την παγκόσμια ενεργειακή πολιτική στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Παρά την προσπάθεια για πάνω από μια δεκαετία να ενισχύσει την ενεργειακή της ασφάλεια, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με δύσκολες επιλογές. Πρέπει να αποφασίσει πόσο μακριά θα φτάσει το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης (Energy Union). Ταυτόχρονα, πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ, όπου τα θέματα ενέργειας κατέχουν κεντρική θέση στη ατζέντα των διμερών σχέσεων τόσο προς ανατολάς όσο και προς δυσμάς με ότι αυτό συνεπάγεται ως προς τα σχήματα συμμαχιών και ανταγωνισμών που διαμορφώνονται.
Ειδικότερα, όσον αφορά τον ενεργειακό τομέα τονίζουν την σημασία να προχωρήσουν με μεγαλύτερη ένταση οι μεταρρυθμίσεις αναβάθμισης του ευρωπαϊκού ενεργειακού γίγνεσθαι. “Αυτό σημαίνει περισσότερη δουλειά για την ενίσχυση της αξιοπιστίας και της ανθεκτικότητας των δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας”, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι συντάκτες του άρθρου.
Η Ευρώπη έχει σημειώσει σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση στον εν λόγω τομέα ζωτικής σημασίας, κατά την τελευταία δεκαετία. Το 2006 και 2009, η διένεξη Ρωσίας – Ουκρανίας οδήγησε στην διακοπή της διαμετακόμισης ρωσικού αερίου προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Το 2014, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση φοβήθηκε για εκ νέου διακοπές στην ροή του φυσικού αερίου και εφάρμοσε τα λεγόμενα “stress tests” προκειμένου να αξιολογήσει την ικανότητα του ευρωπαϊκού δικτύου να επιβιώσει για ένα διάστημα δίχως τροφοδότηση με νέες ποσότητες φυσικού αερίου.
Να προσθέσουμε, επίσης, τις νομοθετικές ρυθμίσεις σχετικά με την συμμετοχή τρίτων εταιρειών στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας όπου έχουμε ένα πιο σκληρό νομοθετικό πλαίσιο. Ταυτόχρονα, προχώρησε τον σχεδιασμό για την διασύνδεση του δικτύου εγκαινιάζοντας πολλά σχέδια διασυνδετήριων αγωγών προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα ροής φυσικού αερίου όπου υπάρχει ανάγκη σε όλα τα μήκη και τα πλάτη των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που βελτιώνει κατά πολύ την διαπραγματευτική ισχύ της ΕΕ σε περιπτώσεις ανισορροπιών στην προμήθεια φυσικού αερίου. Βέβαια μένουν ακόμη σημαντικά έργα να γίνουν προκειμένου να αρθεί ο απομονωτισμός στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου.
Παρά την πρόοδο αυτή, η Ευρώπη δεν μπορεί να αρκεστεί σε αυτά, επισημαίνουν οι συντάκτες του κειμένου. Εν μέσω σημαντικών γεωπολιτικών και όχι μόνο αλλαγών και εξελίξεων οι Βρυξέλλες και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να λάβουν δύσκολες αποφάσεις.
Θα πάρει σάρκα και οστά ο στόχος μιας λειτουργικής αγοράς ενέργειας – δηλαδή το όραμα της Ενεργειακής Ένωσης; Οι χώρες που “διστάζουν” να προχωρήσουν σε αυτήν την κατεύθυνση θα υποχωρήσουν περαιτέρω ή θα επιχειρήσουν βαθιές μεταρρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας; Σε μια εποχή όπου η εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου της ΕΕ μειώνεται ραγδαία, θα εξακολουθήσει η Ευρώπη να αισθάνεται ασφαλής αν αγοράζει περισσότερο από το 40% του αερίου που καταναλώνει από την Ρωσία; Θα μπορέσει η ΕΕ να βοηθήσει τη Ρωσία και την Ουκρανία να καταστήσουν ένα νέο συμβόλαιο διαμετακόμισης φυσικού αερίου πριν λήξει η ισχύουσα σύμβαση στα τέλη του επόμενου έτους;
Ασχέτως ποια στρατηγική θα ακολουθήσουν ΗΠΑ και Ρωσία στην ενεργειακή σκακιέρα, επισημαίνεται πως η Ευρώπη, ακόμη κι αν εντέλει ενεργήσει μόνη της, πρέπει να συνεχίσει να επικεντρώνεται στην ενίσχυση της ενεργειακής της ασφάλειας.
