«Ώρα αποφάσεων» συνιστά η σημερινή άτυπη Διυπουργική Σύσκεψη υπό τον Αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κώστα Χατζηδάκη με τους Υπουργούς Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ενέργειας, στο φόντο της ειλημμένης καταρχήν απόφασης για στήριξη της βιομηχανίας προς αντιστάθμιση του υψηλού ενεργειακού κόστους.
Ειδικότερα, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές με γνώση της ατζέντας, οι καθ’ ύλην αρμόδιοι Υπουργοί της Κυβέρνησης υπό την εποπτεία και τον συντονισμό του Κ. Χατζηδάκη, Κυριάκος Πιερρακάκης ως Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, Υπουργός Ανάπτυξης και Σταύρος Παπασταύρου, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καλούνται να καταλήξουν στις λεπτομέρειες του σχήματος, έχοντας ωστόσο, το γενικό «πράσινο φως» για την δημιουργία ενός μηχανισμού που σε γενικές γραμμές προϋπολογίζεται περί τα 200 εκατομμύρια ευρώ. Εκ μέρους της βιομηχανίας στη σύσκεψη θα δώσουν το παρών ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος και η Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου Ράνια Αικατερινάρη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σχετική συζήτηση μετράει ήδη «μεγάλη πορεία» με τις αρμόδιες βιομηχανικές οργανώσεις ΣΕΒ και ΕΒΙΚΕΝ να έχουν πραγματοποιήσει αλλεπάλληλες παρεμβάσεις προς την κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη λήψης μέτρων προς αντιστάθμιση του ενεργειακού κόστους, με το πρόβλημα να εμφανίζεται ιδιαίτερα έντονο στην περίπτωση της ενεργοβόρου βιομηχανίας.
Μάλιστα, το θέμα έχει απασχολήσει και απασχολεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με ορισμένα κράτη-μέλη (Γερμανία, Γαλλία, Βουλγαρία, Ιταλία) να έχουν ήδη πάρει μέτρα και συνολικότερα την Κομισιόν να αναγνωρίζει την οξύτητα του ζητήματος, καθώς πρόσφατα θέσπισε και το CISAF.
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, κατά την ομιλία της στον απολογισμό για την πορεία υλοποίησης της έκθεσης Ντράγκι ένα χρόνο μετά την δημοσίευσή της, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στο ζήτημα, υπογραμμίζοντας αφενός ότι η Ευρώπη διατηρεί υψηλότερες τιμές ενέργειας έναντι των διεθνών ανταγωνιστών της και αφετέρου ότι και εντός της ΕΕ παρατηρείται μεγάλη ανομοιομορφία με ορισμένες χώρες να παρουσιάζουν έως και τριπλάσιες τιμές έναντι των άλλων.
Ερωτηματικό οι λεπτομέρειες του σχήματος
Υπό αυτό το πρίσμα η κυβέρνηση φέρεται να έχει καταλήξει στην απόφαση να συστήσει πλαίσιο στήριξης, αναζητώντας, όπως έχει γράψει το energypress, τον καταλληλότερο τρόπο που θα αντιστοιχεί και θα «κουμπώνει» στην ελληνική πραγματικότητα.
Χρειάζεται να σημειωθεί ότι μέχρι και πριν την σύσκεψη όλα τα διαθέσιμα μοντέλα έχουν τεθεί υπό διερεύνηση με περισσότερες πιθανότητες για «πρόκριση» να συγκεντρώνει το «ιταλικό μοντέλο», γνωστό ως «Energy Release 2.0.», εφαρμόζοντας κάποιες παραλλαγές που αντιστοιχούν καλύτερα στην πραγματικότητα της χώρας.
Μάλιστα, βάση για την συζήτηση, τουλάχιστον σε ότι αφορά το ιταλικό μοντέλο, αποτελεί ειδική μελέτη συμβούλου, όπου προσδιορίζονται τα βασικά γνωρίσματα και μεγέθη του αλά ελληνικά «ιταλικού μοντέλου», καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι πράγματι μπορεί να εφαρμοστεί και να αποδώσει τα προσδοκώμενα ως προς την μείωση του ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας.
Σε κάθε περίπτωση, όπως προαναφέρθηκε, οι λεπτομέρειες του σχήματος στήριξης μένουν προς διευκρίνιση με δεδομένη όμως την πρόθεση της κυβέρνησης να πάρει μέτρα με τα διαθέσιμα κεφάλαια να υπολογίζονται περί τα 200 εκατ. ευρώ κατ' έτος.
Τα βασικά γνωρίσματα του ιταλικού μοντέλου
Υπενθυμίζεται ότι το ιταλικό μοντέλο αφορά σε ενεργειακό δάνειο προς την βιομηχανία της Ιταλίας, ικανό, όπως έχει διαμορφωθεί, να καλύψει baseload φορτίο για το 30% της ζήτησης της βιομηχανίας.
Αναλυτικότερα, το μέτρο προβλέπει την διάθεση ποσότητας ενέργειας 23 TWh/ετησίως και 69 TWh για τρία έτη με τιμή 65€/MWh, με την βιομηχανία «σε αντάλλαγμα» να αναλαμβάνει να «επιστρέψει» ανάλογη ποσότητα ενέργειας (στην ίδια τιμή) και ανάλογης αξίας μέσα από την δημιουργία νέων έργων ΑΠΕ σε ορίζοντα 20 ετών. Τα βασικά προτερήματα του ιταλικού μοντέλου συμπυκνώνονται σε 4 άξονες:
- Ιδιωτικές επενδύσεις σε νέες ΑΠΕ μέσω «ενεργειακών δανείων»
- Παρέχει άμεσα οικονομικά προσιτή ενέργεια στους βιομηχανικούς καταναλωτές
- Ενθαρρύνει οικονομικά αποδοτικές εγκαταστάσεις ΑΠΕ
- Δεν απαιτούνται κανονιστικές αλλαγές
Παρέμβαση της Κομισιόν στους Ιταλούς
Χρειάζεται να σημειωθεί, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές με γνώση του θέματος, ότι αν και υπάρχει καταρχήν συμφωνία της Κομισιόν με τις ιταλικές αρχές, η πρώτη επανήλθε επί του θέματος με comfort letter τον περασμένο Ιούλιο, ζητώντας επιμέρους τροποποιήσεις που ενδεχομένως καθιστούν λιγότερο ελκυστικό το όλο σχήμα.
Η παρέμβαση αφορά στην ενσωμάτωση μηχανισμού clawback, δηλαδή εκκαθάριση μετά το πέρας της 20ετίας ώστε να εξακριβωθεί ότι δεν προκύπτει διαφορά αξίας ανάμεσα σε όσα έλαβε η βιομηχανία κατά τα 3 πρώτα έτη εφαρμογής του σχήματος με την υπόλοιπη 20ετία κατά την οποία υποτίθεται επέστρεψε το «ενεργειακό δάνειο».
Η εν λόγω παράμετρος, όπως επεξηγούν αρμόδιες πηγές, πολλαπλασιάζει το ρίσκο για τους παραγωγούς καθώς διατηρεί έναν σημαντικό αστερίσκο σε μεγάλο βάθος χρόνου που ενδέχεται να βρεθούν «κατηγορούμενοι» εν ονόματι των διαφορών και να υποχρεωθούν σε νέα μέτρα που με την σειρά τους θα πλήξουν τα έσοδα τους.
Σημειώνεται ότι οι διαπραγματεύσεις των Βρυξελλών με τις ιταλικές αρχές συνεχίζονται με το σχήμα ακόμη να μην έχει τεθεί σε εφαρμογή.
Σε κάθε περίπτωση, η καταρχήν αποδοχή του σχήματος από την Κομισιόν δημιουργεί θετικό προηγούμενο για να γίνει κάτι ανάλογο στην ελληνική περίπτωση με την όλη συζήτηση, επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα να εστιάζουν στο διαδικαστικό του πράγματος.
Η πρόταση του ειδικού συμβούλου
Από την μία πλευρά, ο ειδικός σύμβουλος που εκπόνησε και την σχετική μελέτη, προκρίνει την εφαρμογή του Ιταλικού μοντέλου στην Ελλάδα με το σχήμα να ενσωματώνει το σύνολο της βιομηχανικής κατανάλωσης της χώρας.
Ειδικότερα, γίνεται λόγος για ένταξη 7,4 TWh ενεργοβόρων καταναλωτών (κατ΄εκτίμηση 60 καταναλωτές) Υψηλής και Μέσης Τάσης, εφαρμόζοντας κριτήρια που ήδη ισχύουν στην ελληνική νομοθεσία. Το σχήμα βασίζεται σε μηχανισμό κατά τον οποίο προσφέρεται ενεργειακό δάνειο της τάξης των 7,4 TWh/έτος για 3 έτη από τον ΔΑΠΕΕΠ προς τους καταναλωτές. Το δάνειο αυτό επιστρέφεται στο βάθος της επόμενης 20ετίας.
Οι ωφελούμενοι του σχήματος οφείλουν να επιστρέψουν την διπλάσια ενέργεια από αυτή που δανείστηκαν σε βάθος 20ετίας, στηρίζοντας νέες ΑΠΕ της τάξης των 1,3 GW περίπου. Το ετήσιο συνολικό κόστος του σχήματος εκτιμάται ότι θα ανέλθει περί τα 260 εκατ. ευρώ ενώ διευκρινίζεται, όπως προαναφέρθηκε, ότι η επιστροφή του ενεργειακού δανείου δεν δημιουργεί ζήτημα κρατικών ενισχύσεων, όπως απεφάνθη η Επιτροπή για την περίπτωση της Ιταλίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το χαρτοφυλάκιο του ΔΑΠΕΕΠ (διαχειρίζεται περί τις 22,5 TWh ενέργειας από ΑΠΕ) επαρκεί για να καλύψει το σύνολο της βιομηχανικής κατανάλωσης με αποτέλεσμα να μην προκύπτει ανάγκη για pro-rata κατανομή όπως ισχύει στην περίπτωση της Ιταλίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, η επιλέξιμη ενέργεια των 7,4 TWh καταμερίζεται σε 6,25 TWh στην Υψηλή Τάση για 17 παροχές και 1,15 TWh στη Μέση Τάση για 43 παροχές, ήτοι σύνολο περί τους 60 δικαιούχους-μεγάλους καταναλωτές.
Ενστάσεις και προτάσεις της ΕΒΙΚΕΝ
Από την πλευρά της η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) επιχειρεί μια διαφορετική προσέγγιση επί του θέματος, προκρίνοντας την σημασία πρότερου διαλόγου με την Κομισιόν προκειμένου να αποφευχθούν οι «παλινωδίες» της ιταλικής περίπτωσης, όπως εξελίχθηκαν με το comfort letter και την πολύμηνη καθυστέρηση εφαρμογής του μέτρου καθώς ακόμη και σήμερα, όπως προαναφέρθηκε, οι δύο πλευρές βρίσκονται σε συζητήσεις.
Άλλωστε, το όλο ζήτημα, όπως επισημαίνουν πηγές της ΕΒΙΚΕΝ, λαμβάνει επιτακτικό χαρακτήρα, γεγονός που αναδεικνύει σε καίριο ζήτημα την έγκαιρη εφαρμογή του καθώς το ενεργειακό κόστος τώρα πλήττει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας με την όποια πρόσθετη καθυστέρηση να κινδυνεύει να αποβεί μοιραία για μια σειρά κλάδους.
Επιπρόσθετα, η εξασφάλιση συμφωνίας και συναίνεσης από την Κομισιόν αποτρέπει τυχόν αλλαγές εκ των υστέρων, όπως συνέβη στην περίπτωση της Ιταλίας και μάλιστα τέτοιες που να φτάσουν να «υπονομεύουν» έως και την ελκυστικότητα του μοντέλου.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι προτάσεις της ΕΒΙΚΕΝ, όπως επισημαίνουν στο energypress αρμόδιες πηγές της ενεργοβόρου βιομηχανίας, επικεντρώνουν στην κάλυψη του 50% της ετήσιας κατανάλωσης των επιλέξιμων βιομηχανιών. Διευκρινίζουν δε ότι θα πρέπει να συμμετέχουν όλες οι βιομηχανίες ανεξαρτήτως αν έχουν συνάψει PPA ή όχι, πράγμα που συνεπάγεται μια ετήσια σωρευτική κατανάλωση της τάξης των 3.7 TWh με επίγνωση ότι ο ΔΑΠΕΕΠ έχει υπογεγραμμένα cfds που υπερκαλύπτουν την παραπάνω ποσότητα.
Επιπρόσθετα, η ΕΒΙΚΕΝ προκρίνει την κοινοποίηση του σχήματος εν αντιθέσει με την πρόταση του συμβούλου, καθώς και την διενέργεια διαγωνισμού κατά τα πρότυπα της Ιταλίας, επισημαίνοντας ότι το 50% της κατανάλωσης από το σύνολο των 3.7 TWh θα καλυφθεί από τα βιομηχανικά PPAs που έχουν συναφθεί και παραμένουν στο συρτάρι, καθώς ως έχουν κρίνονται ασύμφορα για να προχωρήσουν προς υλοποίηση.
Τέλος, η τιμή του CfD να προσδιοριστεί στα 55 ευρώ ανά Μεγαβατώρα έναντι 65 ευρώ στο ιταλικό σχήμα, λόγω χαμηλότερων τιμών στη χώρα μας και καλύτερης απόδοσης των φωτοβολταϊκών.