Οι δεσμευτικές προσφορές αναμένονταν μέσα στον Νοέμβριο, όμως εν τέλει πάνε για αργότερα, ενώ αυτή την περίοδο οριστικοποιούνται τα τεχνικά κείμενα του διαγωνισμού, δίνοντας το περιθώριο στις δύο εταιρείες που προκρίθηκαν στα τελικά να ενισχύσουν –εφόσον το επιθυμούν– τα σχήματά τους. Την ώρα που παραπάνω διαδικασίες έχουν πάρει τον δρόμο τους, υπάρχει ένα κρίσιμο ερώτημα που αναζητά απάντηση. Κι αυτό δεν είναι άλλο .. από το κατά πόσο είναι προς όφελος της ελληνικής οικονομίας η συγκεκριμένη αποκρατικοποίηση ή αν όπως υποστηρίζουν πολλοί πρόκειται απλώς για ξεπούλημα των «φιλέτων», κατ’ επιταγήν των συμφωνηθέντων της παρούσας κυβέρνησης με τους δανειστές.
Μια γρήγορη ανάγνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων των ΕΛ.ΠΕ. τα τελευταία χρόνια οδηγεί εύκολα στο συμπέρασμα πως η όποια αποκρατικοποίηση επί της ουσίας θα είναι… ξεπούλημα! Κάτι παρόμοιο, δηλαδή, με αυτό που έγινε με την περίπτωση του ΟΣΕ, όπου η κρατική περιουσία πολλών εκατομμυρίων πέρασε στα ιταλικά χέρια της Ferrovie dello Stato Italiane (FSI) για μόλις 45 εκατ. ευρώ, όταν στο ελληνικό Δημόσιο έχει κοστίσει πολλαπλάσια, ενώ και η αντικειμενική αξία των ελληνικών σιδηροδρόμων υπολογίζεται σε περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ. Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι τα προηγούμενα χρόνια υπήρχε προσφορά 345 εκατ. ευρώ που δεν προχώρησε λόγω αντιδράσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Από τις ζημίες του 2012 στα υπερκέρδη του 2018.
Κι αν για την περίπτωση του ΟΣΕ η επίσημη κυβερνητική δικαιολογία ήταν πως οι σιδηρόδρομοι ήταν ελλειμματικοί και ως εκ τούτου μη ελκυστικοί προς συμφέρουσα πώληση, δεν μπορεί να ισχύει το ίδιο για τα Ελληνικά Πετρέλαια, μια επιχείρηση ηγέτιδα στην ελληνική ενεργειακή αγορά, όπου με στοιχεία αποδείχθηκε τα τελευταία χρόνια πως η χρηστή διοίκηση μπορεί να αποδώσει κέρδη. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Ξεκινώντας από το 2012 βλέπουμε ότι τα καθαρά κέρδη για τα ΕΛ.ΠΕ. ήταν 84 εκατ. ευρώ, 26% μειωμένα από την προηγούμενη χρήση που η τότε διοίκηση χαρακτήριζε «ικανοποιητικά αποτελέσματα σε ένα δύσκολο περιβάλλον».
Μάλιστα, η τότε διοίκηση έκανε σύγκριση με το 2009 ώστε να δείξει μείωση στην κατανάλωση ύψους 30%. Εξίσου σημαντικό είναι πως τότε τα ΕΛ.ΠΕ. στηρίζονταν σε μέγιστο βαθμό στη ΔΕΠΑ, μιας και τα 69 εκατ. ευρώ προέρχονταν από το αέριο. Κάνοντας μια σύγκριση με τα αποτελέσματα 9μήνου 2018 βλέπουμε πως τα κέρδη από τα 84 εκατ. ευρώ πίσω στο 2012 εκτοξεύτηκαν στα 360 εκατ. ευρώ (τα συνολικά κέρδη του 2017 ήταν 372 εκατ. ευρώ ποσό που εύκολα θα ξεπεραστεί), με τα δημοσιευμένα κέρδη EBITDA να έχουν «γράψει» αύξηση 20% σκαρφαλώνοντας στα 731 εκατ. ευρώ και τον κύκλο εργασιών να έχει ξεπεράσει τα 7 δισ. ευρώ!!!
Σημειωτέον ότι όλα αυτά αποτελούν επιχειρηματικό άθλο που για μία ενεργειακή εταιρεία πρέπει να τον επιτύχει –και τα ΕΛ.ΠΕ. τα κατάφεραν– σε ένα δύσκολο περιβάλλον το οποίο διαμορφώνεται και από τις αυξημένες προβλέψεις για αγορά δικαιωμάτων ρύπων CO2.
Εκείνο που κάνει την ουσιαστική διαφορά είναι οι επιλογές της διοίκησης: ισχυρές επιδόσεις των διυλιστηρίων, με επιλογές αργών που αριστοποίησαν τη λειτουργία και οδήγησαν σε υπεραπόδοση έναντι των ενδεικτικών περιθωρίων διύλισης στα 7,3 δολάρια ανά βαρέλι, το υψηλότερο επίπεδο ιστορικά. Στοιχεία που επιτρέπουν στον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου, Στάθη Τσοτσορό, να υποστηρίζει ότι: «Το 2018 θα αποτελέσει έτος – ορόσημο για την ανοδική και διαχρονικά πλέον σταθερή κερδοφόρα πορεία του Ομίλου, με τα ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα Γ΄ Τριμήνου – Εννεαμήνου 2018 να δημιουργούν ακόμη ένα ισχυρό θεμέλιο για το μέλλον». Πού, λοιπόν, οφείλεται η επιτυχία;
Στην επίτευξη αφενός μεν των στόχων αριστοποίησης της εκμετάλλευσης του παραγωγικού συστήματος που αποτυπώνεται στα διαδοχικά ρεκόρ στην παραγωγή που έφτασε τους 11,7 εκατ. τόνους, σε όγκους πωλήσεων που άγγιξαν τους 12,4 εκατ. τόνους, αλλά και στις εξαγωγές που αντιπροσωπεύουν πλέον το 57% των συνολικών πωλήσεων με 7,1 εκατ. μετρικούς τόνους. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως η σημαντική αύξηση της παραγωγής σε σχέση με το γ΄ τρίμηνο 2017 (4 εκατ. μετρικοί τόνοι, +19%), οδήγησε σε αύξηση των πωλήσεων συνολικά κατά 8%, και εξαγωγές υψηλότερα κατά 27%. Καλοί οιωνοί με αναπτυξιακό βραχίονα την εμπορία.
Κομβική συμβολή στη σταθερά ανοδική τα τελευταία χρόνια κερδοφόρα του ενεργειακού ομίλου έχει αναμφισβήτητα και η εμπορία των ΕΛ.ΠΕ.. Αυτό αποτυπώνεται άλλωστε στα αποτελέσματα που πέτυχε το εννεάμηνο του τρέχοντος έτους ο κλάδος της εγχώριας και διεθνούς εμπορίας των ΕΛ.ΠΕ., υπό τη γενική διεύθυνση του Ρομπέρτο Καραχάννας. Θυμίζεται ότι το συγκρίσιμο EBITDA της εμπορίας ανήλθε σε 42 εκατ. ευρώ, με το εννεάμηνο να διαμορφώνεται στα 81 εκατ. ευρώ.
Επίσης στην εγχώρια εμπορία η αύξηση όγκων του κλάδου αεροπορικών καυσίμων διατήρησε την κερδοφορία του γ΄ τριμήνου σε αντίστοιχα επίπεδα με πέρυσι, με το συγκρίσιμο EBITDA στα 26 εκατ. ευρώ. Τελευταίο αλλά όχι έλασσον: η εικόνα χρηματο-οικονομικής υγείας που «βγάζουν» τα ΕΛ.ΠΕ. οφείλεται και στον αποτελεσματικό χρηματοοικονομικό σχεδιασμό, σταδιακής μείωσης του συνολικού καθαρού δανεισμού, που υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 2,5 ετών και της περαιτέρω μείωσης του χρηματοοικονομικού κόστους κατά 13%. Παράλληλα, οι λειτουργικές ταμειακές ροές του γ΄ τριμήνου διαμορφώθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι τριμήνων ξεπερνώντας τα 203 εκατ. ευρώ.
Συμπερασματικά και αυτονόητα, όλα τα παραπάνω δεν μπορεί παρά να πιστωθούν στις επιλογές της διοίκησης. Τα ΕΛ.ΠΕ. τα τελευταία χρόνια λειτουργούν με τους όρους της αγοράς παρέχοντας παράλληλα εργασία σε περισσότερους από 3.500 υπαλλήλους! Σημαντικό ρόλο στην αύξηση των εσόδων του Ομίλου έχουν παίξει, εξάλλου, και μια σειρά στοχοθετημένων ενεργειών της διεύθυνσης Εγχώριας και Διεθνούς Εμπορίας των ΕΛ.ΠΕ. όπως: Α) Η ανάπτυξη σημείων πώλησης και εκσυγχρονισμός πρατηρίων με επέκταση ιδιολειτουργούντων δικτύων σε Ελλάδα, Βαλκάνια και Κύπρο. Β)
Η μεταφορά των εγκαταστάσεών της ΕΚΟ στην Κύπρο από τη Λάρνακα στο Βασιλικό, με ταυτόχρονη δημιουργία νέας τερματικής εγκατάστασης υγραερίου (LPG). Γ) Η διείσδυση στον κλάδο του φυσικού αερίου και δημιουργία εγκαταστάσεων για τη φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Πρόκειται για μία νέα δραστηριότητα η οποία έχει έντονα αναπτυξιακό χαρακτήρα και εντάσσεται στο πλαίσιο του ενεργειακού και ψηφιακού μετασχηματισμού και του Ομίλου αλλά και της χώρας. Υπάρχει αντάξιο τίμημα για τέτοια «προίκα»;
Η αποκρατικοποίηση, λοιπόν, των ΕΛ.ΠΕ. εύκολα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ξεπούλημα, αν στα παραπάνω προσθέσει κανείς τα περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου και τις δράσεις του ανεξαρτήτως του ποσού που θα αναφέρεται στις δεσμευτικές προτάσεις:
-Ο Όμιλος διαθέτει τα τρία από τα τέσσερα διυλιστήρια που λειτουργούν στην Ελλάδα σε Ασπρόπυργο, Ελευσίνα και Θεσσαλονίκη, με συνολική δυναμικότητα 340 kbpd, κατέχοντας μερίδιο περίπου 65% της ελληνικής αγοράς στον τομέα του χονδρικού εμπορίου πετρελαιοειδών.
-Κατέχει ηγετική θέση στην εγχώρια εμπορία, μέσω της θυγατρικής του ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΟΡΥΚΤΕΛΑΙΑ ΑΒΕΕ (ΕΚΟ ΑΒΕΕ), η οποία δραστηριοποιείται στη λιανική εμπορία μέσω δικτύου περίπου 1.700 πρατηρίων καθώς και στις πωλήσεις υγραερίου, βιομηχανικών, αεροπορικών, ναυτιλιακών καυσίμων και λιπαντικών.
-Επιπλέον, ο Όμιλος δραστηριοποιείται στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, διαθέτοντας τις εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ στα Σκόπια για διακίνηση και εμπορία προϊόντων πετρελαίου και μέσω ενός δικτύου 300 πρατηρίων συνολικά, κατέχει σημαντική θέση στην εμπορία καυσίμων σε Κύπρο, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο και π.Γ.Δ.Μ.
-Ο Όμιλος δραστηριοποιείται στον τομέα της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, συμμετέχει, ως διαχειριστής, με ποσοστό 50% στην παραχώρηση του Δυτ. Πατραϊκού Κόλπου μαζί με την Edison (50%), με ποσοστό 25% σε κοινοπραξία με την εταιρεία Calfrac (75%) στην Παραχώρηση του Θρακικού Πελάγους και με ποσοστό 25% μαζί με την Total (50%) και την Edison (25%) στη θαλάσσια περιοχή «Block 2» καθώς και ως διαχειριστής (100%) στις δύο χερσαίες περιοχές της Δ. Ελλάδας, «Άρτα-Πρέβεζα» και «ΒΔ Πελοπόννησος».
-Επιπλέον, η ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ έχει ανακηρυχθεί ως Επιλεγείς Αιτών στην θαλάσσια περιοχή «Block 10» στον Kυπαρισσιακό Κόλπο, ενώ έχει υποβάλει προσφορές για παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και παραγωγής στη θαλάσσια περιοχή «Block 1», βόρεια της Κέρκυρας, καθώς και ως μέλος κοινοπραξίας για δύο θαλάσσιες περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης (με Total και ExxonMobil) και μία θαλάσσια περιοχή στο Ιόνιο (με Repsol).
-Ο Όμιλος διαθέτει το μοναδικό καθετοποιημένο συγκρότημα παραγωγής πετροχημικών στην Ελλάδα, με κύρια προϊόντα το πολυπροπυλένιο και παράγωγά του. Το μερίδιο της εγχώριας αγοράς υπερβαίνει το 50% ενώ οι εξαγωγές, κυρίως στην Τουρκία και άλλες Μεσογειακές χώρες, αντιπροσωπεύουν ποσοστό 65%-70% των πωλήσεων.
-Δραστηριοποιείται επίσης στους τομείς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Μέσω της ELPEDISON, κοινοπραξία με την Edison, λειτουργεί δύο μονάδες συνδυασμένου κύκλου στη Θεσσαλονίκη και τη Θίσβη Βοιωτίας, συνολικής ισχύος 810 MW. Επιπλέον, η ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ δραστηριοποιείται στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με χαρτοφυλάκιο 17 MW σε λειτουργία και άνω των 200 MW σε διάφορα στάδια ανάπτυξης.
-Επιπλέον ο Όμιλος υλοποιεί έναν μεγάλο αριθμό δράσεων Εταιρικής Υπευθυνότητας, με κεντρικούς άξονες την υποστήριξη της Νέας Γενιάς και την ενίσχυση των ευπαθών κοινωνικά ομάδων. Με τέτοια «προίκα» και χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση που ξεπερνά τα 2,3 δισ. ευρώ, ποια δεσμευτική πρόταση και ποιου ύψους θα μπορούσε να αντισταθμίσει τη ζημιά που θα προκληθεί στην ελληνική οικονομία από μία ασύμφορη πώληση;
Και με ποιον τρόπο μπορεί να εξασφαλιστεί ότι η ιδιωτική επένδυση θα διατηρήσει και όλα τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του ομίλου; Ας μην ξεχνάμε την πρόσφατη εμπειρία με το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», όπου λίγο έλειψε να δοθεί μπιρ παρά και χρειάστηκε η παρέμβαση της Ε.Ε. για να διορθωθεί το αντίτιμο της παραχώρησης, κάτι που δεν επιτρέπει σε κανέναν να αισιοδοξεί. Η ζημιά σε αυτή την περίπτωση θα έφτανε περίπου το 1 δισ. ευρώ.
Τα ερωτήματα –που σαφέστατα έχουν ρητορικό χαρακτήρα– αποκτούν και πολιτική χροιά αν σκεφτεί κάποιος ότι οι διαδικασίες συμπίπτουν χρονικά με το διαφαινόμενο τέλος της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ., με την αξιωματική αντιπολίτευση να διατυπώνει σοβαρές επιφυλάξεις «αν το αντίτιμο αυτής της αποκρατικοποίησης θα είναι εκείνο που πρέπει για έναν όμιλο του μεγέθους των ΕΛ.ΠΕ.».
Οικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι το τίμημα πρέπει να κυμανθεί σε ποσοστό 7 έως 10 φορές μεγαλύτερο του ΕΒΙΤDΑ, δηλαδή από 7 έως 10 δισ. ευρώ, συνολικού ύψους 3,5 έως 5 δισ. ευρώ για το 51%. Στην αγορά γίνεται λόγος για προσφορές ύψους 1,7 δισ. ευρώ. Δηλαδή, με λίγα λόγια, ο ορισμός του ξεπουλήματος.
ΠΗΓΗ : iapopsi.gr
