Την απάντηση δίνει η Νορβηγία η οποία εκμεταλλεύτηκε την αστοχία… του βρετανικού κράτους και τα οικονόμησε.
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα The Telegraph, καθώς η Ρέιτσελ Ριβς (υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου) προετοιμάζεται για έναν δύσκολο προϋπολογισμό στον οποίο οι αυξήσεις φόρων φαίνονται αναπόφευκτες, μπορεί να βρεθεί να κοιτάζει με ζήλια… πάνω από τη Βόρεια Θάλασσα την καινοτόμο προσέγγιση της Νορβηγίας στον ορυκτό της πλούτο.
Τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Νορβηγίας και Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να μοιάζουν με μια, αμετάβλητη έκταση γκρίζας Βόρειας Θάλασσας που διακόπτεται από τις περίεργες πλατφόρμες.
Όμως η δραστηριότητα κάτω από τον βυθό αποκαλύπτει μια τεράστια διαφορά.
Ενώ η Βρετανία αγωνιά για τους υδρογονάνθρακές της (μπερδεμένη με ανησυχίες για το μηδενικό καθαρό αποθέμα και μια ιδιότροπη ενεργειακή πολιτική που αποθαρρύνει την εξερεύνηση), στη νορβηγική πλευρά αυτού του αόρατου ορίου, μηχανικοί και επιστήμονες χρησιμοποιούν τεχνικές αιχμής για να εξάγουν όλο και περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Το παράδειγμα του Frigg
Πάρτε για παράδειγμα το Frigg (μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου που εκτείνεται στα σύνορα περίπου 110 μίλια ανατολικά των Νήσων Σέτλαντ).
Το Frigg θεωρούνταν ότι είχε εξαντληθεί από βρετανικές και νορβηγικές γεωτρήσεις τα τελευταία 50 χρόνια.
Παρόλο που οι γεωλόγοι γνωρίζουν ότι μερικές φορές υπάρχει ένα λεπτότερο κοίτασμα πετρελαίου κάτω από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, η υπάρχουσα τεχνολογία δεν ήταν σε θέση να το εξάγει.
Πριν από λίγα χρόνια, η Aker BP (ταχέως αναπτυσσόμενη νορβηγική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου που ειδικεύεται στην καινοτόμο εξερεύνηση), αποφάσισε να το δοκιμάσει.
Χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό νέας τεχνολογίας γεωτρήσεων και λογισμικού, εξερεύνησαν τη λεπτή φλέβα πετρελαίου (μερικές φορές πάχους μόλις 9 μέτρων) κάτω από το κοιτάσμα φυσικού αερίου.
Αποτελεσματικές, αλλά ακριβές οι νέες τεχνικές
Ο Daniel Rogers (ειδικός στην Wood Mackenzie), θεωρεί ότι οι νέες τεχνικές είναι απίστευτα αποτελεσματικές.
Παρόλα αυτά τέτοιες προηγμένες γεωτρήσεις δεν είναι φθηνές.
Η νέα εξερεύνηση φέρεται να κόστισε πάνω από 90 εκατομμύρια λίρες, χωρίς καμία εγγύηση επιτυχίας.
Τα αποτελέσματα δικαιώνουν με το παραπάνω τον κίνδυνο.
Η Aker BP φέρεται να έχει βρει περισσότερα από 130 εκατομμύρια βαρέλια ανακτήσιμου πετρελαίου στο Frigg τα οποία σε συνδυασμό με άλλα πρόσφατα ευρήματα, θα μπορούσαν να προσθέσουν έως και ένα δισεκατομμύριο περισσότερα βαρέλια.
Αντίθετα, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει περίπου 3,3 δισεκατομμύρια βαρέλια συνολικά σε όλα τα πεδία του.
Εάν οι εταιρείες είχαν κίνητρο να μεγιστοποιήσουν την εξόρυξη, ορισμένοι ειδικοί του κλάδου υποστήριξαν ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν έως και 7 δισεκατομμύρια περισσότερα βαρέλια από τη βρετανική πλευρά.
Δεν είναι μόνο το Frigg
Τον Ιανουάριο, η νορβηγική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι είχε χορηγήσει 53 νέες άδειες για εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα. (Παρόλο που 31 νέες άδειες του Ηνωμένου Βασιλείου χορηγήθηκαν τον Μάιο του 2024, δεν έχουν εκδοθεί νέες από τότε που ανέλαβαν τα καθήκοντά τους οι Εργατικοί).
Άρα δεν είναι μόνο το Frigg όπου η φιλοδοξία της Νορβηγίας ξεπερνά αυτή της Βρετανίας.
Η προσέγγιση της Νορβηγίας χαρακτηρίζεται εδώ και καιρό από πολιτική και δημοσιονομική σταθερότητα, σε αντίθεση με την αντιφατική προσέγγιση που έχουν δείξει οι Βρετανοί πολιτικοί στους υδρογονάνθρακες της Βόρειας Θάλασσας.
«Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ της προσέγγισης των δύο χωρών και έχει γίνει μεγαλύτερη τα τελευταία πέντε χρόνια.
Στη Νορβηγία, έχετε 2 ή 3 από τα μεγαλύτερα κόμματα που συμφωνούν να μην αγγίξουν τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι πολύ περισσότερο κομματικό», λέει ο Tom Erik Kristiansen (ειδικός ενέργειας στην Pareto, μια επενδυτική τράπεζα που επικεντρώνεται στην περιοχή των Σκανδιναβών).
Στη Βρετανία, το Εργατικό Κόμμα εξελέγη με σαρωτική νίκη πέρυσι με ένα μανιφέστο που περιελάμβανε την υπόσχεση να σταματήσει η έκδοση αδειών για την εξερεύνηση νέων κοιτασμάτων στη Βόρεια Θάλασσα. Γενικότερα, η κυβέρνηση του Sir Keir Starmer έχει δεσμευτεί σε μια προσέγγιση «μηδενικού καθαρού» στις εκπομπές άνθρακα και στη μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια.
Οι εναλλακτικές που αναζητούσε ο Άγγλος ΥΠΕΝ και η προτροπή του Τραμπ
Τον Σεπτέμβριο, αναφέρθηκε ότι ο Ed Miliband (Υπουργός Ενέργειας Ην. Βασιλείου) διερευνούσε τρόπους για να επιτρέψει την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου χωρίς να παραβιάσει τη δέσμευσή του στο μανιφέστο. Η παροχή κινήτρων σε εταιρείες για εξερεύνηση και γεωτρήσεις σε προηγουμένως εγκαταλελειμμένα πεδία υδρογονανθράκων στη Βόρεια Θάλασσα είναι μια επιλογή που φέρεται να εξετάζει ο υπουργός Ενέργειας.
Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ (Πρόεδρος ΗΠΑ) τον προέτρεψε να κάνει γεωτρήσεις νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι στο Τέρνμπερι, ο Στάρμερ (Πρωθυπουργό Ην. Βασιλείου) επανέλαβε ότι «το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα αποτελούν μέρος του ενεργειακού μείγματος για μεγάλο χρονικό διάστημα και ότι το πιο σημαντικό πράγμα για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι να έχουμε τον έλεγχο της ενέργειάς μας».
Δεδομένου ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο δεν πρόκειται να εξαφανιστούν σύντομα, η βιομηχανία υποστηρίζει ότι η Βρετανία θα μπορούσε κάλλιστα να αξιοποιήσει στο έπακρο τα δικά της αποθέματα αντί να εισάγει από αλλού. Ωστόσο, συνεχίζει να βασίζεται σε ξένους υδρογονάνθρακες, ιδίως φυσικό αέριο από τη Νορβηγία μέσω του αγωγού Langeled μήκους 750 μιλίων.
Τροχοπέδη… η φορολογία στη Βρετανία
Ένα άλλο βασικό εμπόδιο στη Βρετανία είναι το φορολογικό καθεστώς.
Τον Μάιο του 2022, η τότε Συντηρητική κυβέρνηση εισήγαγε τον EPL (Φόρος Κερδών Ενέργειας, Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου.
Πρόκειται για απροσδόκητο φόρο που δημιουργήθηκε ως απάντηση στην οργή για τα κέρδη που αποκόμισαν οι ενεργειακές εταιρείες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αρχικά ορίστηκε στο 25%, αλλά έχει αυξηθεί στο 38%, ανεβάζοντας τον βασικό συντελεστή για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στο 78% (όταν συνδυάζεται με τον υφιστάμενο συντελεστή φόρου εταιρειών 30% και μια συμπληρωματική χρέωση 10%).
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η πολιτική τιμωρεί άδικα τις επιχειρήσεις χωρίς να αναγνωρίζει τις πιο δύσκολες εποχές και το υψηλό επενδυτικό κόστος, το οποίο πρέπει επίσης να υπομείνουν οι επιχειρήσεις αυτές.
«Η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει μειωθεί κατά 35-40% τα τελευταία 5 χρόνια. Αν αυτό είναι το καθεστώς, θα δείτε τις εταιρείες να μειώνουν τις δαπάνες και τις επενδύσεις και να μην μεγιστοποιούν την αξία των πόρων που υπάρχουν».
Η φορολογική σταθερότητα στη Νορβηγία
Ενώ η Νορβηγία έχει επίσης υψηλό φορολογικό συντελεστή, είναι σταθερός από το 1992 και οι εταιρείες μπορούν να αντισταθμίσουν πολλά από τα έξοδα εξερεύνησής τους. «Το μοντέλο της Νορβηγίας είναι η κυβέρνηση να μοιράζεται τον κίνδυνο», λέει ο James Reid (ειδικός στη Βόρεια Θάλασσα για τη Wood Mackenzie).
Στη Νορβηγία, οι εταιρείες λαμβάνουν επιστροφή 71,8% για ζημίες που σχετίζονται με την εξερεύνηση. Αυτό έχει σχεδιαστεί για να μετριάσει τους οικονομικούς κινδύνους που σχετίζονται με την εξερεύνηση και επίσης τις μεγάλες αναπτύξεις, ενθαρρύνοντας έτσι τις επενδύσεις.
Παύση δραστηριοτήτων στη Β. Θάλασσα
Τον περασμένο Νοέμβριο, η αμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία Apache ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει όλες τις δραστηριότητές της στη Βόρεια Θάλασσα έως το 2029, κατηγορώντας την EPL για την απόφασή της.
«Ο επαχθής οικονομικός αντίκτυπος της EPL, σε συνδυασμό με την σημαντική επένδυση που θα είναι απαραίτητη για τη συμμόρφωση με τις κανονιστικές απαιτήσεις, καθιστά την παραγωγή υδρογονανθράκων μετά το 2029 ασύμφορη», ανέφερε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της.
Η TotalEnergies έχει επίσης προχωρήσει σε αποεπένδυση από τα περιουσιακά της στοιχεία στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τον Σεπτέμβριο, η Ineos Energy ανακοίνωσε ότι θα τερματίσει επίσης την επένδυσή της στη Βόρεια Θάλασσα και θα επενδύσει 3 δισεκατομμύρια λίρες στις ΗΠΑ.
Φθηνή υδροηλεκτρική ενέργεια στη Νορβηγία
Η αντίθεση μεταξύ Βρετανίας και Νορβηγίας εντείνεται από τη διαφορά στο κόστος ενέργειας.
Η Νορβηγία απολαμβάνει άφθονη φθηνή υδροηλεκτρική ενέργεια. Οι τιμές ενέργειας της Βρετανίας είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Η Νορβηγία από τις χαμηλότερες.
Η Νορβηγία εξάγει το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου της, επομένως καίγεται αλλού και δεν θεωρείται ως καθαρή συμβολή στις εκπομπές άνθρακα του σκανδιναβικού έθνους.
Επιπλέον, τα έσοδα της Νορβηγίας διοχετεύονται στο γιγάντιο κρατικό ταμείο πλούτου τους το οποίο ανέρχεται σε 1,5 τρισεκατομμύριο λίρες. Ένας κανόνας ορίζει ότι δεν μπορεί να δαπανηθεί περισσότερο από 3% σε ένα χρόνο, γεγονός που εξακολουθεί να αφήνει 45 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως σε επιπλέον δαπάνες.
www.worldenergynews.gr
