Σύμφωνα με νέα έκθεση της Wood Mackenzie το υψηλό κόστος έχει εμποδίσει την ανάπτυξη έργων πράσινου υδρογόνου, αλλά οι νέοι κανονισμοί στον τομέα διύλισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) προσφέρουν μια λύση για την κυκλοφορία αυτής της φιλικής προς τον άνθρακα τεχνολογίας σε μεγάλη κλίμακα. ΟΙ αναλυτές τονίζουν ότι τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια θα πρέπει να ενσωματώνουν περίπου 0,5 εκατομμύρια τόνους πράσινου υδρογόνου ετησίως έως το 2030 για να συμμορφωθούν με τις νέες υποχρεώσεις. Αυτή η μετατόπιση στοχεύει στην αντικατάσταση σχεδόν του 30% του υδρογόνου με υψηλές εκπομπές που υπάρχει σήμερα.
Ο τομέας της διύλισης, μαζί με την παραγωγή αμμωνίας και μεθανόλης, αντιπροσωπεύει σήμερα το 98% της παγκόσμιας ζήτησης υδρογόνου. Η έκθεση, με τίτλο «Δεν είναι ειρωνικό; Πώς τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια πετρελαίου θα μπορούσαν να προσφέρουν μια οδό για την κλιμάκωση του πράσινου υδρογόνου», σημειώνει ότι η πολιτική προτίμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πράσινο υδρογόνο -έναντι του μπλε υδρογόνου- τείνει να σταθεροποιεί τα τρέχοντα έργα και να περιορίζει τους κινδύνους ακύρωσης.
Οικονομικές Δεσμεύσεις στον Τομέα Διύλισης
Από τα 6 εκατομμύρια τόνους ετησίως (Mtpa) δυναμικότητας υδρογόνου χαμηλών εκπομπών άνθρακα που έχουν λάβει τελική επενδυτική απόφαση (Τελική Απόφαση Επένδυσης – FID), πάνω από 5 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν ήδη διατεθεί από τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια. Αρκετά έργα πράσινου υδρογόνου διαρθρώνονται ειδικά γύρω από αυτό το τμήμα για την επίτευξη των επιβληθέντων στόχων.
Όπως επισημαίνει το energynews.pro, τα αποτελέσματα της πρώτης δημοπρασίας που διεξήγαγε η Τράπεζα Υδρογόνου της ΕΕ επιβεβαιώνουν την ετοιμότητα του τομέα να προσαρμοστεί. Τα διυλιστήρια υπέβαλαν τις υψηλότερες προσφορές, με μέσο σταθμισμένο κόστος 9,23 δολάρια ανά κιλό. Αυτή η προθυμία αντικατοπτρίζει άμεσα την πίεση για την τήρηση των κανονιστικών προθεσμιών που έχει ορίσει η ΕΕ.
Εθνικές ανισότητες στην εφαρμογή της οδηγίας RED III
Η μείωση του κόστους προσφέρει ένα ακόμη ενθαρρυντικό μήνυμα: οι τελευταίες ευρωπαϊκές δημοπρασίες δείχνουν μέση μείωση 18% στις τιμές του πράσινου υδρογόνου, με τις προσφορές στη Γερμανία να μειώνονται κατά πάνω από 55%. Παρ' όλα αυτά, η υιοθέτηση της οδηγίας RED III παραμένει ασυνεπής μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Αυτή η αργή μεταφορά στο εθνικό δίκαιο δημιουργεί νομική αβεβαιότητα, περιορίζοντας τη συμμετοχή των βιομηχανικών φορέων σε ορισμένες χώρες. Ενώ το ευρωπαϊκό πλαίσιο είναι κατ' αρχήν ενιαίο, τα εμπόδια εφαρμογής σε τοπικό επίπεδο εξακολουθούν να καθυστερούν την ανάπτυξη έργων σε διάφορους τομείς της εσωτερικής αγοράς.
Οι μεταφορές ως μακροπρόθεσμος ρυθμιστικός παράγοντας
Πέρα από τη διύλιση, οι τομεακοί κανονισμοί της ΕΕ ενισχύουν τη μακροπρόθεσμη ζήτηση για καύσιμα που προέρχονται από υδρογόνο. Ο κανονισμός ReFuelEU Aviation ορίζει ότι το 6% των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στην ευρωπαϊκή εμπορική αεροπορία πρέπει να είναι βιώσιμο έως το 2030, εκ των οποίων το 1,2% πρέπει να προέρχεται από συνθετικά καύσιμα με βάση το υδρογόνο.
Μέχρι το 2050, αυτή η απαίτηση θα μπορούσε να οδηγήσει τη ζήτηση έως και 8 εκατομμύρια τόνους πράσινου υδρογόνου, που αντιπροσωπεύει ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης που υπερβαίνει το 15%. Ο κανονισμός FuelEU Maritime και οι κατευθυντήριες γραμμές του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) ευθυγραμμίζονται επίσης με την προοδευτική ενσωμάτωση των καυσίμων πλοίων που προέρχονται από υδρογόνο.
«Οι ευκαιρίες για υδρογόνο χαμηλών εκπομπών άνθρακα έχουν κλείσει τον κύκλο τους», δήλωσε ο Murray Douglas, Αντιπρόεδρος Έρευνας Υδρογόνου στην Wood Mackenzie. «Οι παραδοσιακοί τομείς της διύλισης, της αμμωνίας και της μεθανόλης παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη πρόοδο, μπροστά από τους πολλούς άλλους νέους τομείς ζήτησης που διαφημίζονται για υδρογόνο. Τμήματα του τομέα της διύλισης μπορούν να απανθρακοποιηθούν γρήγορα - και με αποδεκτό κόστος. Αλλά απαιτείται πολιτική παρέμβαση για τη μείωση του κόστους παραγωγής πράσινου υδρογόνου και την αύξηση της απορρόφησης από τα διυλιστήρια».
Ο Ντάγκλας πρόσθεσε: «Η ναυτιλία και η αεροπορία κατέχουν μεγάλο μέρος του μακροπρόθεσμου δυναμικού για παράγωγα υδρογόνου, καθώς αυτοί οι τομείς είναι οι πιο δύσκολοι στην ηλεκτροδότηση. Η πρόκληση έγκειται στα ανταγωνιστικά καύσιμα, στο κόστος παραγωγής και στην τελική μορφή των πολιτικών που παρέχουν υποστήριξη».
Ο κεντρικός ρόλος των ρυθμιστικών πλαισίων
Τα Ανανεώσιμα Καύσιμα Μη Βιολογικής Προέλευσης (RFNBO) πρέπει, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ, να αντιπροσωπεύουν το 1% της κατανάλωσης ενέργειας στις μεταφορές έως το 2030. Αυτό το μέτριο ποσοστό αντικατοπτρίζει τις πρακτικές προκλήσεις της κλιμάκωσης της προσφοράς και τα υλικοτεχνικά εμπόδια στην αλυσίδα αξίας.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επιτυχής ανάπτυξη του πράσινου υδρογόνου θα εξαρτηθεί πρωτίστως από την ικανότητα των υπευθύνων χάραξης πολιτικής να διασφαλίσουν διαρθρωτικές μειώσεις κόστους και να εξασφαλίσουν όγκους απορρόφησης από τα διυλιστήρια. Τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια, επομένως, τοποθετούνται τόσο ως παράγοντες που θα επιτρέψουν τη συμμόρφωση όσο και ως πιθανοί παράγοντες που θα οδηγήσουν την αγορά σε αυτήν τη μετάβαση που καθοδηγείται από τις κανονιστικές ρυθμίσεις.
Οι προτάσεις της Κομισιόν
Τον Ιούλιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια στρατηγική για το υδρογόνο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη , με στόχο την επιτάχυνση της ανάπτυξης καθαρού υδρογόνου και τη διασφάλιση του ρόλου της ΕΕ ως ακρογωνιαίου λίθου για ένα κλιματικά ουδέτερο ενεργειακό σύστημα έως το 2050.
Είναι το υδρογόνο ανανεώσιμη πηγή ενέργειας;
Υπάρχουν διάφοροι τύποι υδρογόνου, οι οποίοι κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τη διαδικασία παραγωγής και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν. Το καθαρό υδρογόνο («ανανεώσιμο υδρογόνο» ή «πράσινο υδρογόνο») παράγεται με την ηλεκτρόλυση νερού χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και δεν εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου κατά την παραγωγή του.
Προς το παρόν, το υδρογόνο παίζει μόνο δευτερεύοντα ρόλο στον συνολικό ενεργειακό εφοδιασμό. Υπάρχουν προκλήσεις όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα κόστους, την κλίμακα παραγωγής, τις ανάγκες σε υποδομές και την αντιλαμβανόμενη ασφάλεια. Ωστόσο, το υδρογόνο αναμένεται να επιτρέψει στο μέλλον μεταφορές, θέρμανση και βιομηχανικές διεργασίες χωρίς εκπομπές, καθώς και διαεποχιακή αποθήκευση ενέργειας.
Ποια είναι τα οφέλη του υδρογόνου;
Το υδρογόνο αντιπροσωπεύει περίπου το 2% του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ. Σχεδόν όλο το υδρογόνο – το 95% – παράγεται από ορυκτά καύσιμα, τα οποία απελευθερώνουν 70-100 εκατομμύρια τόνους CO2 κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με έρευνα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσαν να καλύψουν ένα σημαντικό μέρος του ευρωπαϊκού ενεργειακού μείγματος το 2050, εκ του οποίου το υδρογόνο θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει έως και 20% , ιδίως το 20-50% της ενεργειακής ζήτησης στις μεταφορές και το 5-20% στη βιομηχανία.
