Χρειάστηκαν περίπου έξι χρόνια, δύο διαγωνισμοί, πολιτικές ανατροπές και εμπλοκές σε επίπεδο Βρυξελλών, προκειμένου το θρίλερ της αποκρατικοποίησης του ΔΕΣΦΑ να φτάσει, όπως όλα δείχνουν στο τέλος του.
Και με τη βούλα του ΤΑΙΠΕΔ το ελληνικό δίκτυο υποδομών και αγωγών του ΔΕΣΦΑ βρίσκεται από χθες ένα μόλις βήμα πριν περάσει στο σχήμα υπό την ιταλική Snam, έναντι 535 εκατ. ευρώ. Το πράσινο φως άναψαν χθες οι δύο πωλητές του ΔΕΣΦΑ, δηλαδή το ΤΑΙΠΕΔ, που για λογαριασμό του Δημοσίου πουλά το 31%, και τα ΕΛΠΕ, που πωλούν το υπόλοιπο 35%.
Απομένουν φυσικά οι εγκρίσεις από το Ελεγκτικό Συνέδριο, τις αρχές ανταγωνισμού της Ελλάδας και των Βρυξελλών, η εκτίμηση όμως είναι ότι αυτή τη φορά, δεν θα υπάρξουν εκπλήξεις, όπως συνέβη στο πρώτο διαγωνισμό, του 2012.
Εκ των 535 εκατ ευρώ, τα 283,7 εκατ. ευρώ θα καταλήξουν στα ΕΛΠΕ, ενώ 251,2 εκατ ευρώ θα εισπράξει το ΤΑΙΠΕΔ ως πωλητής του 31%. Το τελευταίο είχε ζήτησε από την κοινοπραξία να βελτιώσει περαιτέρω την προσφορά της, δυνατότητα που έδινε ο διαγωνισμός, κάτι που ωστόσο δεν συνέβη εκ μέρους του σχήματος Snam-Fluxys-Enagas, με αποτέλεσμα το Ταμείο να αποδεχθεί και επίσημα το τίμημα και να ανακηρύξει το σχήμα ως προσωρινό πλειοδότη. Προφανώς η κοινοπραξία έκρινε ότι δεν συντρέχει λόγος για βελτιωμένη προσφορά όταν αυτή ξεπερνούσε κατά πολύ την αποτίμηση των δύο ανεξάρτητων οίκων που είχε προσλάβει το ΤΑΙΠΕΔ, και η οποία κυμαινόταν στα περίπου 500 εκατ. ευρώ.
Τα 535 εκατ. ευρώ είναι αρκετά πάνω από τα 400 εκατ. ευρώ που είχε καταβάλει το 2013 στον πρώτο και άγονο τελικά διαγωνισμό για το ΔΕΣΦΑ, η αζέρικη Socar. Σε εκείνο το διαγωνισμό, ο αποτιμητής είχε ορίσει την αξία του 66% του ΔΕΣΦΑ στα 330 εκατ. ευρώ, και ενώ το country risk της χώρας ήταν υψηλότερο του σημερινού, και το επενδυτικό πλάνο του ΔΕΣΦΑ δεν είχε καμία σχέση με το σημερινό. Επίσης τότε δεν υπήρχαν στο ταμείο της εταιρείας υψηλά διαθέσιμα, όταν αυτά τώρα κινούνται σε επίπεδα 200 εκατ. ευρώ.
Οσο για τις Snam, Fluxys, και Enagas, είναι οι βασικοί μέτοχοι του αγωγού TAP, με ποσοστά 20%, 19% και 16% αντίστοιχα. Βλέπουν στις υποδομές και στο ελληνικό δίκτυο αγωγών, τη "πλατφόρμα" για την προώθηση των συμφερόντων τους στη περιοχή, αφού θα τον συνδέσουν με τον αγωγό TAP. Το έργο, που προορίζεται να τεθεί σε λειτουργία μέσα στο 2020, προκειμένου να μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο στη Κ.Ευρώπη μέσω ενός σύνθετου δικτύου που ξεκινά από Τουρκία, συνεχίζεται προς την Ιταλία, αφού πρώτα διέλθει από Ελλάδα, και Αλβανία.
Εδώ βρίσκεται και η δεύτερη συνέργεια. Τον Αύγουστο του 2017, η ιταλική εταιρεία υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την αλβανική διαχειρίστρια του δικτύου, Albgaz, και αντικείμενο την ανάπτυξη του δικτύου. Η συμφωνία αφορούσε την ανάπτυξη ενός συστήματος το οποίο θα διαχειρίζεται η αλβανική εταιρεία, με στόχο την εκμετάλλευση των ευκαιριών που θα δημιουργήσει ο ΤΑΡ και την έλευση του αζέρικου αερίου στη χώρα.
Η τρίτη συνέργεια, ονομάζεται κάθετος διάδρομος Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Σερβίας -Ουγγαρίας, με τελική κατάληξη τον κόμβο του Baumgarden στην Αυστρία. Ενός άξονα που θα έχει κατεύθυνση Νότου-Βορρά, δηλαδή θα φτάνει στην "καρδιά" της ρωσικής ενεργειακής ισχύος, άρα σε χώρες που εξαρτώνται έως και 90% από τη Μόσχα. Εκεί όπου ο απώτερος στόχος της Δύσης και των ΗΠΑ είναι να φτάνει κάποια ημέρα αμερικανικό φυσικό αέριο, κάτι σαν ενεργειακή απόβαση στην "αυλή" της Ρωσίας, εν προκειμένω στην Ουκρανία. Πάντως, ο κάθετος διάδρομος, είναι ακόμη στις μελέτες αλλά έχει εγκριθεί ως ένα απο τα έργα κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ.
