Ανησυχίες για το επίπεδο ασφάλειας των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων της Σαουδικής Αραβίας αλλά και για τις επιπτώσεις που μπορεί να δημιουργήσει μεσοπρόθεσμα αυτή η αβεβαιότητα στην παγκόσμια αγορά του πετρελαίου, εκφράζουν αρκετοί αναλυτές μετά την επίθεση του Σαββατοκύριακου στο Abqaiq το οποίο εθεωρείτο εξαιρετικά προφυλαγμένο.
Οι τιμές του πετρελαίου μετά την άνοδο έως και 20% που προκάλεσε το αρχικό σοκ χθες αποκλιμακώθηκαν, ωστόσο οι ανησυχίες που προκαλεί η αποκάλυψη ότι το «καλά φυλασσόμενο» πετρελαιοπαραγωγικό δυναμικό της Σαουδικής Αραβίας έχει πολλές ρωγμές και ατέλειες, τώρα μόλις αρχίζουν να διατυπώνονται.
Ένα ρεπορτάζ του Reuters από το Ριάντ, ότι η παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας θα μπορούσε σε 2-3 εβδομάδες να επιστρέψει στα προ της επίθεσης επίπεδα παραγωγής, έδωσε το έναυσμα για τη διόρθωση των τιμών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το απόγευμα τα αμερικανικά προθεσμιακά συμβόλαια για το πετρέλαιο West Texas Intermadiate έχαναν 4,6%, υποχωρώντας κάτω από τα 60 δολ/βαρέλι, ενώ το πετρέλαιο Brent έχανε 5,8%, πέφτοντας στα 64,99 δολ/βαρέλι.
Στρατηγική αποφυγής ρίσκου και περαιτέρω έντασης
Η αγορά έμοιαζε και πάλι να ανησυχεί περισσότερο για την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, την ύφεση σε χώρες-κλειδιά και την υπερπροσφορά πετρελαίου, παρά για την επίθεση στη Σαουδική Αραβία, ή τον κίνδυνο μίας γενικότερης σύρραξης στη Μέση Ανατολή.
Στην αποκλιμάκωση συνέβαλε και η προσεκτική αντίδραση της Σαουδικής Αραβίας στο πλήγμα που δέχθηκε η γιγαντιαία μονάδα επεξεργασίας πετρελαίου Abqaiq.
Το Ριάντ επέλεξε μία στρατηγική αποφυγής ρίσκου και περαιτέρω έντασης, βοηθώντας τις αγορές και τη διεθνή κοινή γνώμη να ξεπεράσουν το αρχικό σοκ από την επίθεση του Σαββατοκύριακου, τη μεγαλύτερη που έχει δεχθεί η χώρα ως σήμερα.
Ωστόσο το μέγεθος, η πολυπλοκότητα και η εκτέλεση του κτυπήματος αυτού, για το οποίο οι ΗΠΑ «έδειξαν» ως υπεύθυνο το Ιράν -επίσημα την ευθύνη την ανέλαβαν οι Houthi της Υεμένης-, αφήνουν πολλά ερωτήματα για την εξέλιξη της κατάστασης μεσοπρόθεσμα, όπως επισημαίνουν αναλυτές στο Euractiv.
Μεγαλύτερη μονάδα επεξεργασίας πετρελαίου παγκοσμίως
Πρέπει να σημειωθεί ότι το Abqaiq είναι η μεγαλύτερη μονάδα επεξεργασίας πετρελαίου παγκοσμίως, ικανή να διαχειριστεί έως και 7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα - ενώ το συνολικό δυναμικό της Σαουδικής Αραβίας, του μεγαλύτερου εξαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο, είναι 12,5 εκατομμύρια βαρ/ημέρα.
Από την επίθεση υπέστη πλήγμα και σημαντικό μέρος της παραγωγής αερίου της Σαουδικής Αραβίας.
Συνολικά υπολογίζεται ότι κόπηκαν από την αγορά 5,7 εκατομμύρια βαρ/ημερ Σύμφωνα με την Energy Intelligence, η Aramco, η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρία της χώρας, εκτιμά ότι σύντομα θα αποκαταστήσει παραγωγή 2,3 εκατομμύρια βαρ/ημέρα, ενώ σχεδιάζει να προσθέσει επιπλέον 250.000 βαρ/ημέρα από διάφορα ανοικτά κοιτάσματα, εκ των οποίων τα τρία μεγαλύτερα, Safaniya, Zuluf και Manifa, έχουν συνδυασμένο δυναμικό 3,025 εκατομμυρίων βαρ/ημέρα.
Δυνατότητα προμήθειας από τα αποθέματα
Η Aramco μπορεί επίσης να προμηθεύσει τους πελάτες για κάποιο περιορισμένο χρονικό διάστημα, από τα μεγάλα αποθέματα που διατηρεί σε εγκαταστάσεις στη χώρα αλλά και στο εξωτερικό όπως στην Αίγυπτο, το Ρότερνταμ και την Οκινάουα.
Πολλοί αναλυτές υπενθυμίζουν την υφιστάμενη συμφωνία του ΟΠΕΚ για περικοπή της παραγωγής, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει πλεονάζον δυναμικό παραγωγής τόσο στη Σαουδική Αραβία όσο και σε άλλες χώρες-μέλη.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ρωσία αμέσως διαμήνυσε ότι μπορεί να καλύψει τα όποια κενά, ενώ και στις ΗΠΑ, όπου την περασμένη εβδομάδα έκλειναν πηγάδια παραγωγής shale oil, είναι προφανές ότι αν οι τιμές διαμορφωθούν σε ελκυστικά επίπεδα τότε τα κοιτάσματα αυτά θα ξανανοίξουν.
Αν χρειαστεί, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας μπορεί να συντονίσει μια απελευθέρωση ποσοτήτων από τα στρατηγικά αποθέματα των μελών του, ενώ ρόλο μπορεί να παίξει και η Κίνα φέρνοντας στην επιφάνεια μέρος του ιρανικού αργού που διατηρεί σε δεσμευμένο χώρο αποθήκευσης.
Στο πλαίσιο αυτό, βραχυπρόθεσμα οι traders και οι αναλυτές δείχνουν να ανησυχούν περισσότερο για τη ζήτηση και την πιθανή ύφεση, παρά για την προσφορά.
Μεγάλο κεφάλαιο αβεβαιότητας
Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι το πρόσφατο κτύπημα μπορεί να ανοίξει μεσοπρόθεσμα ένα μεγάλο κεφάλαιο αβεβαιότητας. Ως βασικός κόμβος στη βιομηχανία πετρελαίου του Σαουδικής Αραβίας, το Abqaiq εθεωρείτο ως εξαιρετικά προφυλαγμένο από επιθέσεις.
Το 2006 είχε αποτρέψει εύκολα μια επίθεση οχημάτων της Αλ Κάιντα.
Το επίπεδο ασφαλείας όμως αποδείχθηκε ανεπαρκές για εναέρια κτυπήματα, θέτοντας σε πλήρη αμφισβήτηση και την πολιτική συγκέντρωσης τόσο μεγάλου δυναμικού επεξεργασίας πετρελαίου σε μία μόνον περιοχή.
Αν και το Abqaiq είναι το πιο σημαντικό, υπάρχουν δεκάδες άλλοι κρίσιμοι βιομηχανικοί στόχοι σε ολόκληρη τη Σαουδική Αραβία: εγκαταστάσεις διαχωρισμού αερίου, τερματικοί σταθμοί εξαγωγής, κοιτάσματα, διυλιστήρια, πετροχημικά εργοστάσια, σταθμοί παραγωγής ενέργειας και μονάδες αφαλάτωσης που παρέχουν το ήμισυ του πόσιμου νερού της χώρας. Εκατοντάδες υπεράκτιες πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι ακόμα πιο ευάλωτες, ιδίως σε περίπτωση ανοικτής σύγκρουσης με το Ιράν.
Αναποτελεσματικές οι αμυντικές δαπάνες
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο εταίρος του Ριάντ στον πόλεμο ενάντια στους Houthi, έχουν παρόμοια τρωτά σημεία και ίσως να είναι ακόμα πιο ευάλωτα λόγω της εξάρτησής τους και από τον τουρισμό, το εμπόριο, της ανάπτυξης ως κέντρο διεθνούς επιχειρηματικής δραστηριότητας κλπ.
Οι μεγάλες δαπάνες της Σαουδικής Αραβίας για αμυντικό εξοπλισμό και τις εσωτερικές δυνάμεις ασφαλείας, καθώς και η ενίσχυση των αμερικανικών δυνάμεων στον Κόλπο, αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές στην φάση αυτή για την αποτροπή τέτοιων επιθέσεων από αέρος.
(worldenergynews)
Ένα ρεπορτάζ του Reuters από το Ριάντ, ότι η παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας θα μπορούσε σε 2-3 εβδομάδες να επιστρέψει στα προ της επίθεσης επίπεδα παραγωγής, έδωσε το έναυσμα για τη διόρθωση των τιμών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το απόγευμα τα αμερικανικά προθεσμιακά συμβόλαια για το πετρέλαιο West Texas Intermadiate έχαναν 4,6%, υποχωρώντας κάτω από τα 60 δολ/βαρέλι, ενώ το πετρέλαιο Brent έχανε 5,8%, πέφτοντας στα 64,99 δολ/βαρέλι.
Στρατηγική αποφυγής ρίσκου και περαιτέρω έντασης
Η αγορά έμοιαζε και πάλι να ανησυχεί περισσότερο για την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, την ύφεση σε χώρες-κλειδιά και την υπερπροσφορά πετρελαίου, παρά για την επίθεση στη Σαουδική Αραβία, ή τον κίνδυνο μίας γενικότερης σύρραξης στη Μέση Ανατολή.
Στην αποκλιμάκωση συνέβαλε και η προσεκτική αντίδραση της Σαουδικής Αραβίας στο πλήγμα που δέχθηκε η γιγαντιαία μονάδα επεξεργασίας πετρελαίου Abqaiq.
Το Ριάντ επέλεξε μία στρατηγική αποφυγής ρίσκου και περαιτέρω έντασης, βοηθώντας τις αγορές και τη διεθνή κοινή γνώμη να ξεπεράσουν το αρχικό σοκ από την επίθεση του Σαββατοκύριακου, τη μεγαλύτερη που έχει δεχθεί η χώρα ως σήμερα.
Ωστόσο το μέγεθος, η πολυπλοκότητα και η εκτέλεση του κτυπήματος αυτού, για το οποίο οι ΗΠΑ «έδειξαν» ως υπεύθυνο το Ιράν -επίσημα την ευθύνη την ανέλαβαν οι Houthi της Υεμένης-, αφήνουν πολλά ερωτήματα για την εξέλιξη της κατάστασης μεσοπρόθεσμα, όπως επισημαίνουν αναλυτές στο Euractiv.
Μεγαλύτερη μονάδα επεξεργασίας πετρελαίου παγκοσμίως
Πρέπει να σημειωθεί ότι το Abqaiq είναι η μεγαλύτερη μονάδα επεξεργασίας πετρελαίου παγκοσμίως, ικανή να διαχειριστεί έως και 7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα - ενώ το συνολικό δυναμικό της Σαουδικής Αραβίας, του μεγαλύτερου εξαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο, είναι 12,5 εκατομμύρια βαρ/ημέρα.
Από την επίθεση υπέστη πλήγμα και σημαντικό μέρος της παραγωγής αερίου της Σαουδικής Αραβίας.
Συνολικά υπολογίζεται ότι κόπηκαν από την αγορά 5,7 εκατομμύρια βαρ/ημερ Σύμφωνα με την Energy Intelligence, η Aramco, η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρία της χώρας, εκτιμά ότι σύντομα θα αποκαταστήσει παραγωγή 2,3 εκατομμύρια βαρ/ημέρα, ενώ σχεδιάζει να προσθέσει επιπλέον 250.000 βαρ/ημέρα από διάφορα ανοικτά κοιτάσματα, εκ των οποίων τα τρία μεγαλύτερα, Safaniya, Zuluf και Manifa, έχουν συνδυασμένο δυναμικό 3,025 εκατομμυρίων βαρ/ημέρα.
Δυνατότητα προμήθειας από τα αποθέματα
Η Aramco μπορεί επίσης να προμηθεύσει τους πελάτες για κάποιο περιορισμένο χρονικό διάστημα, από τα μεγάλα αποθέματα που διατηρεί σε εγκαταστάσεις στη χώρα αλλά και στο εξωτερικό όπως στην Αίγυπτο, το Ρότερνταμ και την Οκινάουα.
Πολλοί αναλυτές υπενθυμίζουν την υφιστάμενη συμφωνία του ΟΠΕΚ για περικοπή της παραγωγής, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει πλεονάζον δυναμικό παραγωγής τόσο στη Σαουδική Αραβία όσο και σε άλλες χώρες-μέλη.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ρωσία αμέσως διαμήνυσε ότι μπορεί να καλύψει τα όποια κενά, ενώ και στις ΗΠΑ, όπου την περασμένη εβδομάδα έκλειναν πηγάδια παραγωγής shale oil, είναι προφανές ότι αν οι τιμές διαμορφωθούν σε ελκυστικά επίπεδα τότε τα κοιτάσματα αυτά θα ξανανοίξουν.
Αν χρειαστεί, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας μπορεί να συντονίσει μια απελευθέρωση ποσοτήτων από τα στρατηγικά αποθέματα των μελών του, ενώ ρόλο μπορεί να παίξει και η Κίνα φέρνοντας στην επιφάνεια μέρος του ιρανικού αργού που διατηρεί σε δεσμευμένο χώρο αποθήκευσης.
Στο πλαίσιο αυτό, βραχυπρόθεσμα οι traders και οι αναλυτές δείχνουν να ανησυχούν περισσότερο για τη ζήτηση και την πιθανή ύφεση, παρά για την προσφορά.
Μεγάλο κεφάλαιο αβεβαιότητας
Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι το πρόσφατο κτύπημα μπορεί να ανοίξει μεσοπρόθεσμα ένα μεγάλο κεφάλαιο αβεβαιότητας. Ως βασικός κόμβος στη βιομηχανία πετρελαίου του Σαουδικής Αραβίας, το Abqaiq εθεωρείτο ως εξαιρετικά προφυλαγμένο από επιθέσεις.
Το 2006 είχε αποτρέψει εύκολα μια επίθεση οχημάτων της Αλ Κάιντα.
Το επίπεδο ασφαλείας όμως αποδείχθηκε ανεπαρκές για εναέρια κτυπήματα, θέτοντας σε πλήρη αμφισβήτηση και την πολιτική συγκέντρωσης τόσο μεγάλου δυναμικού επεξεργασίας πετρελαίου σε μία μόνον περιοχή.
Αν και το Abqaiq είναι το πιο σημαντικό, υπάρχουν δεκάδες άλλοι κρίσιμοι βιομηχανικοί στόχοι σε ολόκληρη τη Σαουδική Αραβία: εγκαταστάσεις διαχωρισμού αερίου, τερματικοί σταθμοί εξαγωγής, κοιτάσματα, διυλιστήρια, πετροχημικά εργοστάσια, σταθμοί παραγωγής ενέργειας και μονάδες αφαλάτωσης που παρέχουν το ήμισυ του πόσιμου νερού της χώρας. Εκατοντάδες υπεράκτιες πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι ακόμα πιο ευάλωτες, ιδίως σε περίπτωση ανοικτής σύγκρουσης με το Ιράν.
Αναποτελεσματικές οι αμυντικές δαπάνες
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο εταίρος του Ριάντ στον πόλεμο ενάντια στους Houthi, έχουν παρόμοια τρωτά σημεία και ίσως να είναι ακόμα πιο ευάλωτα λόγω της εξάρτησής τους και από τον τουρισμό, το εμπόριο, της ανάπτυξης ως κέντρο διεθνούς επιχειρηματικής δραστηριότητας κλπ.
Οι μεγάλες δαπάνες της Σαουδικής Αραβίας για αμυντικό εξοπλισμό και τις εσωτερικές δυνάμεις ασφαλείας, καθώς και η ενίσχυση των αμερικανικών δυνάμεων στον Κόλπο, αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές στην φάση αυτή για την αποτροπή τέτοιων επιθέσεων από αέρος.
(worldenergynews)
