Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025

Εξελίξεις πρώτης γραμμής με αφετηρία την «ενεργειακή Σύνοδο των Αθηνών» αυτή την εβδομάδα - Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ, η «απόβαση» υπουργών και αμερικανικών κολοσσών και τα deals που έχουν ήδη δρομολογηθεί

Τμήμα της μεγάλης εικόνας της Αν.Μεσογείου, όπου η Ελλάδα επιχειρεί να αναβαθμίσει το γεωστρατηγικό της προφίλ στα μάτια των ΗΠΑ, επιχειρώντας να καταδείξει το ρόλο της χώρας στη στρατηγική επιδίωξη της Ουάσινγκτον να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο με αμερικανικό, αποτελεί η «ενεργειακή Σύνοδος του Ζαππείου» αυτής της εβδομάδας.

Το επιχειρηματικό και οικονομικό ενδιαφέρον της Συνόδου είναι ακόμη πιο σημαντικό από το πολιτικό και γεωστρατηγικό. Eίναι ξεκάθαρο ότι ο Ντόναλντ Τραμπλ, όσο και οι άνθρωποι που συγκροτούν το στενό πυρήνα εξουσίας στην Ουάσινγκτον και θα βρεθούν στην Αθήνα - όπως ο υπ. Εσωτερικών και «τσάρος» της Ενέργειας Ντάγκ Μπέργκαμ αλλά και ο υπ. Ενέργειας Κρις Ράιτ - είναι όλοι «business oriented».

Στη λογική αυτή έχουν διπλή σημασία οι συμφωνίες που έχουν δρομολογηθεί και λέγεται ότι θα ανακοινωθούν τη Πέμπτη μεταξύ αμερικανών παραγωγών LNG και ελληνικών εταιρειών, καθώς θα «διαβαστούν» ως συνέχεια των επιχειρηματικών συμφωνιών για την εμπλοκή της Chevron στα μπλοκς νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου, με βάση το «αμοιβαίο συμφέρον».

Στη περίπτωση της ΔΕΠΑ για παράδειγμα ακούγονται διάφορα σενάρια για συζητήσεις με τη ConocoPhillips και τη Cheniere για συμβόλαια και εξαγωγές υγροποιημένου αερίου μέσω του Κάθετου Διαδρόμου, ενώ σε προχωρημένες επαφές με US LNG παίκτες λέγεται ότι βρίσκονται και άλλοι ελληνικοί όμιλοι, καθώς μέχρι το 2028 η χώρα πρέπει να έχει αντικαταστήσει και τα 3,5 δισ κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου που σήμερα εισάγει.

Στη λίστα όσων εμπλέκονται άμεσα με το αμερικανικό ενδιαφέρον για εξαγωγή υγροποιημένου αερίου μέσω Ελλάδας έως την Ουκρανία, συγκαταλέγονται καταρχήν οι δύο βασικοί παίκτες με μακροχρόνια συμβόλαια ρωσικού αερίου, δηλαδή η ΔΕΠΑ και η Metlen (το ίδιο αλλά σε μικρότερο βαθμό ισχύει και για τη ΔΕΗ), καθώς και αυτοί που έχουν τις υποδομές (ΔΕΣΦΑ, Gastrade) μέσω των οποίων θα διέλθουν οι νέοι όγκοι προς τη ΝΑ Ευρώπη.

Τα deals για LNG, ο Κάθετος Διάδρομος και τα «κοινά συμφέροντα»

Το γεγονός για παράδειγμα ότι αύριο ο Πρωθυπουργός εγκαινιάζει στη Κομοτηνή το νέο Σταθμό Συμπίεσης Φυσικού Αερίου του ΔΕΣΦΑ, ύψους 134 εκατ ευρώ, που θα αυξήσει σημαντικά τη δυνατότητα εξαγωγών φυσικού αερίου προς Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία, ενισχύοντας τον Κάθετο Διάδρομο, συνδέεται άμεσα με τη Σύνοδο του Ζαππείου και εντάσσεται στα «κοινά συμφέροντα» Ελλάδας και ΗΠΑ.

Η γεωπολιτική και οικονομική σημασία του έργου υπογραμμίζεται και από τις υψηλές πολιτικές παρουσίες που αναμένονται στα εγκαίνια, τόσο από την Ελλάδα όσο και από τις χώρες που συμμετέχουν στον Κάθετο Διάδρομο, με αρκετούς εξ αυτών να δίνουν το παρών και στη Σύνοδο της P-TEC.

 Το Ζάππειο αφορά άμεσα όσους παίκτες ενδιαφέρονται να κτίσουν νέα FSRU την Ελλάδα, και φυσικά τον ΔΕΣΦΑ και τον όμιλο Κοπελούζου (Gastrade) που θα δουν τις ελληνικές υποδομές να αξιοποιούνται περαιτέρω όταν θα μπουν στο παιχνίδι και τα νέα προιόντα που ετοιμάζουν οι Διαχειριστές.

Δηλαδή το «Route 2» που έχει σχεδιαστεί αποκλειστικά για τη μεταφορά LNG από τον τερματικό της Αλεξανδρούπολης μέχρι την Ουκρανία και το «Route 3» που έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει αζέρικο αέριο μέσω του αγωγού TAP από τη Κομοτηνή επίσης μέχρι τα ουκρανικά συνόρα. Σε αμφότερα η πρώτη δημοπρασία αναμένεται να ξεκινήσει εντός Νοεμβρίου.

Η διήμερη Σύνοδος συνδέεται και με την ενδεχόμενη δημιουργία νέων FSRU στην Ελλάδα. Οι Βρυξέλλες «βλέπουν» ήδη την ανάπτυξη δύο επιπλέον τέτοιων επενδύσεων, του Dioriga Gas της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους και του «Αργώ» της Mediterranean Gas στη Μαγνησία, σύμφωνα με σημείωμα που είχε αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και συνόδευε τις ανακοινώσεις για το πρόσφατο Συμβούλιο Υπ. Ενέργειας στο Λουξεμβούργο.

Τα έργα της αλυσίδας του υπό διαμόρφωση Κάθετου Διαδρόμου, μαζί με τα σημερινά και μελλοντικά ελληνικά terminals, θα κληθούν να αντικαταστήσουν τα επόμενα χρόνια με άλλες πηγές (κυρίως αμερικανικές) έναν τεράστιο όγκο της τάξης των 15 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm), όσο είναι σήμερα η ποσότητα του ρωσικού αερίου που διακινείται από την Ελλάδα μέχρι τη Βουλγαρία και από τη Ρουμανία μέχρι την Ουγγαρία.

Τα μεγέθη που συνεπάγεται αυτή η «αλλαγή σελίδας», από το ρωσικό στο αμερικανικό αέριο, είναι τεράστια, το ίδιο και οι μπίζνες που δρομολογούνται, όπως και τα συμβόλαια δισεκατομμυρίων που θα συναφθούν, γεγονός που εξηγεί το πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από αμερικανικά κεφάλαια, όπως της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας Development Finance Corporation (DFC) να χρηματοδοτήσει επενδύσεις για διεύρυνση της χωρητικότητας του Κάθετου Διαδρόμου.

Ποιοι θα δώσουν το "παρών" στο Ζάππειο

Το πώς θα γίνουν αυτές οι επενδύσεις μπορεί να συμπεριληφθούν στις ανακοινώσεις του Ζαππείου, καθώς στελέχη της DFC συμμετέχουν στην 50μελή αμερικανική αποστολή που καταφτάνει στην Αθήνα, μαζί με υψηλόβαθμους εκπροσώπους μεγάλων εταιρειών από τον ενεργειακό κλάδο και όχι μόνο.

Από τους τεχνολογικούς κολοσσούς της Google και της Amazon και τους μεγαλύτερους Αμερικανούς παραγωγούς LNG, δηλαδή τη ConocoPhillips, την Cheniere και την Venture Global (είχε δεσμεύσει το 25% του capacity στο FSRU Αλεξανδρούπολης), μέχρι την Westinghouse, από τους κορυφαίους παίκτες διεθνώς στους πυρηνικούς αντιδραστήρες.

Το ίδιο ισχύει για την ExxonMobil, καθώς επίσης τη Baker Hughes που δραστηριοποιείται στο χώρο των εξορύξεων, τις Excelerate Energy και EQT με αντικείμενο τον τομέα του LNG, αλλά και σημαντικούς παίκτες από άλλες χώρες, όπως η μεγαλύτερη ιδιωτική ουκρανική εταιρεία φυσικού αερίου DTEK, η ιταλική ITALGAS, η αυστραλιανή Woodside Energy και οι ρουμανικές Concelex και E-INFRA.

Από πλευράς Ελλήνων παικτών, στο Ζάππειο θα βρίσκονται όλοι οι μεγάλοι της ενέργειας, πολλοί από τους οποίους θα συμμετάσχουν ως ομιλητές στο επιχειρηματικό φόρουμ της Πέμπτης, όπως ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Κωσταντίνος Ξιφαράς, ο επικεφαλής της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, ο CEO της Helleniq Energy Ανδρέας Σιάμισιης, ο επικεφαλής της Energean Μαθιός Ρήγας, ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης, η επικεφαλής του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλι, κ.ά.

Το "παρών" με άλλα λόγια στο event της 6ης Νοεμβρίου θα δώσουν τόσο οι δυνητικοί «πωλητές», όσο και οι δυνητικοί «αγοραστές» όλου του φάσματος των αμερικανικών εξαγωγών προς την Ευρώπη που περιλαμβάνει το ενεργειακό σκέλος ύψους 250 δισ. δολάρια κατ’ έτος ($750 δισ. στη τριετία) της συμφωνίας ΕΕ- ΗΠΑ για τους δασμούς.

Και είναι πολύ πιθανό στο φόρουμ των Αθηνών να κλείσουν επιχειρηματικές συμφωνίες, καταρχήν για την προμήθεια αμερικανικού LNG, συμβάλλοντας σημαντικά στη προσέγγιση της Αθήνας με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση με βάση τα «κοινά συμφέροντα», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευρύτερη στάση της Ουάσινγκτον έναντι των ελληνικών θεμάτων.